Danıştay 6. Daire 2019/21182 Esas 2020/12301 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/21182
Karar No : 2020/12301

YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI
… Demir Çelik A.Ş. vekili Av. …. tarafından; … ili, … ve … ilçesi … ve … mevkiinde … Demir Çalik Fabrika Sahasında 1/5000 ölçekli Liman 1.Etap Tevsi Alanları Nazım İmar Planı İle 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve revizyonunun bir kısmının iptaline ilişkin teklife dayalı olarak davacı şirketten 847.502,61-TL plan inceleme ve işlem hizmet bedeli alındığına dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile yatırılan 847.502,61-TL plan inceleme ve işlem hizmet bedelinin yasal faizi ile birlikte iadesine hükmedilmesi talebiyle … Bakanlığına karşı açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile davanın yetki yönünden reddi ile dava dosyasının … İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi ve … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile 2577 sayılı Kanunun 43/1-b maddesi uyarınca yetkili Mahkemenin belirlenmesi amacıyla dosyanın Danıştaya gönderilmesi üzerine, ortaya çıkan yetki uyuşmazlığına dair dosya incelenerek, 2577 sayılı Kanunun 43/1-b maddesi uyarınca gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 43. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, "Görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle dosyanın gönderildiği mahkeme kendisini görevsiz veya yetkisiz gördüğu takdirde, söz konusu mahkeme ile ilk görevsizlik veya yetkisizlik kararını veren mahkeme aynı bölge idare mahkemesinin yargı çevresinde ise, uyuşmazlık bölge idare mahkemesince, aksi halde Danıştayca çözümlenir." hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 34. maddesinin 1. fıkrasında, "İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili mahkeme taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesidir." hükmü yer alırken; 32. maddesinin 1. fıkrasında ise, "Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir." hükmü bulunmaktadır.
Uyuşmazlıkta, yetkili yargı yerinin belirlenmesi amacıyla Hatay 1. İdare Mahkemesince Danıştaya gönderilen dava dosyası kapsamında, imar planlarının kısmen iptalinin talep edilmesi üzerine davacıdan istenilen inceleme ve hizmet bedelinin ödendiğine dair işlemin iptali ve ödenen bedelin iadesine hükmedilmesi istemiyle açılan davanın taşınmaz mallarla ilgili mevzuat hükümlerine göre mi yoksa davalı idarenin genel nitelikteki mevzuat düzenlemelerine göre mi incelenerek çözümlenmesi gerektiğinin belirlenmesi gerekmektedir.
Dava konusu edilen işlem, davalı idare tarafından plan inceleme ve işlem hizmet bedeli istenip istenemeyeceği, davacının bu bedelden muaf olup olmadığı ve bedelin ödenme şartlarına ilişkin olup bu aşamada tesis edilen işlem, planlama sürecinin bir parçası niteliği taşımayan, planlama sürecinden bağımsız olan ve taşınmaz mallarla ilgili mevzuat uygulanarak çözümlenecek nitelikte olmayan işlemlerdendir.
Bu durumda, taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanarak değil, genel nitelikteki mevzuat hükümleri kapsamında çözümlenecek olan davanın görüm ve çözümünün 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinin 1. fıkrası kapsamında, dava konusu işlemi tesis eden davalı idarenin bulunduğu yerdeki ... İdare Mahkemesine ait olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 43/1-b maddesi uyarınca … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı davanın yetki yönünden reddi yolundaki kararının kaldırılmasına, dosyanın yetkili Ankara 6. İdare Mahkemesine gönderilmesine, bu kararın Hatay 1. İdare Mahkemesinin yanı sıra taraflara bildirilmesine, 08/12/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X) KARŞI OY:Dava kapsamında, istenilen bedelin hukuki dayanağının (644 Sayılı KHK'nın 2(h) Maddesi Kapsamında ve Diğer Mevzuat Uyarınca Onaylanacak Planlarda Alınacak İnceleme ve İşlem Hizmet Bedelinin Hesaplanmasına İlişkin Usuller vb. mevzuatın) yanı sıra taşınmazın hukuki durumu nedeniyle söz konusu bedelden muaf olup olmadığı, gerekirse fazla bedel belirlenip belirlenmediği yönlerinden de inceleme yapılmasını gerektirdiğinden, tüm bu yönleriyle taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde taşınmazın bulunduğu yer olan Hatay İdare Mahkemesi yetkili bulunmaktadır.
Bu nedenle, Hatay 1. İdare Mahkemesinin davanın yetki yönünden reddine ilişkin kararının kaldırılarak uyuşmazlığın esasını incelemek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi gerektiği oyu ile Dairemiz kararına katılmıyorum.