Danıştay 8. Daire 2016/12108 Esas 2020/5517 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/12108
Karar No : 2020/5517

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Defterdarlığı … Milli Emlak Dairesi Başkanlığı

Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacılar) : 1- …
…
6- …

Vekili : Av. …

İstemin Özeti : .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …

Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, İstanbul ili, … ilçesi, … mahallesinde bulunan …,…,…,…,… ve … parsel sayılı taşınmazın Hazine mülkiyetinde kalan kısımlarının, 6292 sayılı Kanunun 7. maddesi kapsamında bedelsiz iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin İstanbul Defterdarlığı Anadolu Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, 6292 sayılı Yasanın 7. maddesi ile, 3. kişiler adına tapuda kayıtlı olup orman vasfında iken Hazinece orman alanı dışarısına çıkarılarak Hazinenin mülkiyetine geçirilen yerler için ilgililerin başvurmaları ve hak sahipliklerini ispatlamaları halinde bu taşınmazların tapuda eskiden malik görülenlere iade edileceğinin hüküm altına alındığı, davacının da dava konusu taşınmazın bir kısmı için tapusu mevcut iken anılan taşınmazın Hazinece orman alanı kapsamından çıkarıldığı ve taşınmazın mülkiyetinin, öncesinde orman vasfında olması nedeniyle Hazineye devredildiği, dolayısıyla davacının anılan Yasanın 7. maddesinin 1. bendinin (a) fıkrasının son kısmında belirtilen "...Ancak bu kararlardan infaz edilerek tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar ise, ilgilileri tarafından bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde idareye başvurulması hâlinde, bedelsiz olarak önceki kayıt maliklerine veya kanuni mirasçılarına iade edilir." hükmü kapsamında hak sahibi olduğu açık iken anılan madde kapsamına girmediğinden bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
6292 sayılı Kanunun "2/A veya 2/B Belirtmelerinin Terkini ve İade Edilecek Taşınmazlar" başlıklı 7. maddesinde;
"(1) İlgililer tarafından idareye başvurulması ve idarece bu başvuru üzerine veya resen yapılan inceleme ve araştırma sonucunda doğruluğu tespit edilmesi hâlinde;
a) Tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına oluşturulan ve tapuda halen kişiler adına kayıtlı olan taşınmazlardan Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi bulunan veya konulan taşınmazların tapu kayıtları bedel alınmaksızın geçerli kabul edilir ve tapu kütüklerindeki 2/A veya 2/B belirtmeleri terkin edilerek tescilleri aynen devam eder, aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir, açılan davalar sonucunda tapularının iptaliyle Hazine adına tesciline karar verilen, kesinleşen ve tapuda henüz infaz edilmeyen taşınmazlar hakkında da aynı şekilde işlem yapılır. Ancak bu kararlardan infaz edilerek tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar ise, ilgilileri tarafından bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde idareye başvurulması hâlinde, bedelsiz olarak önceki kayıt maliklerine veya kanuni mirasçılarına iade edilir.
b) Özel kanunları gereğince Devlet tarafından kişilere satılan, dağıtılan, trampa edilen, bedelli veya bedelsiz olarak devredilen veya iskânen verilen ya da özelleştirme suretiyle satılanlar ile hisseleri devredilen özel hukuk tüzel kişileri adına kayıtlı olan ancak daha sonra Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi konulan taşınmazların tapu kayıtları geçerli kabul edilir, aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir, açılan davalar sonucunda Hazine adına tescil edilenler ise, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde ilgilileri tarafından idareye başvurulması hâlinde önceki maliklerine veya kanuni ya da akdî haleflerine bedelsiz olarak iade edilir. Ancak, bu kişilerden taşınmazlarına karşılık daha önce yer verilenlere veya bedeli ödenenlere iade işlemi yapılmaz.
(...)
(4) Bu maddeye göre ilgililerine iade edilmesi gereken taşınmazlardan orman olduğu iddiasıyla Orman Genel Müdürlüğünce açılan davalar sonucunda orman niteliğiyle Hazine adına tescil edilen, fiilen orman niteliğinde olan veya bu nedenle dava açılması gereken, ağaçlandırılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilen, kamu hizmetlerine ayrılan veya bu amaçla kullanılan, özel kanunlar gereğince değerlendirilmesi gereken veya Maliye Bakanlığınca belirlenen taşınmazlar ilgililerine iade edilmez. Bu taşınmazların yerine, idarece belirlenen ve ilgililerince itiraz ve dava konusu edilmeksizin kabul edilen rayiç bedelleri ödenebilir veya rayiç bedellerine uygun taşınmazlar verilebilir." hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, bir kısmı davacının mülkiyetinde bulunan İstanbul İli, Sultanbeyli ilçesinde bulunan …, …, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazların, orman arazisi niteliğinde olduğundan bahisle tapu sahiplerinin tapularının iptali ve taşınmazın Hazine adına tescili için açılan davada .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararı ile; söz konusu taşınmazın orman vasfında olduğunun ve Hazine adına kaydının yapıldığı, davalı idare tarafından daha sonra orman sınırları çıkarılması üzerine ... mirasçıları tarafından 6292 sayılı kanun kapsamında yapılan bedelsiz iade edilmesi talebiyle davalı idare başvuruda bulunulduğu, bu başvurunun ... tarih ve ... sayılı işlem ile reddedilmesi üzerine anılan ret işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacıların murisinin de aralarında bulunduğu 103 kişi tarafından .... Noterliğinin ... tarih ve ... yevmiye No.lu gayrimenkul satış vaadi sözleşmesiyle satın alınan, evveliyatı Sultanbeyli ve Sancaktepe ilçelerini içine alan ve eskiden ... olarak anılan, tapu kayıtlarında 1310 tarihli haritaya bağlanan Kartal Kazası …, ... ve … Çiftlikleri olarak anılan, …, …, … ve ... Çiftliği arazisiyle hudut alan … adına kayıtlıyken Belçika vatandaşı ... tarafından satın alınan, tapunun Temmuz 1327 tarih ve ...'e kadar numaralı … parça, Nisan 1328 tarih ve sıra …'den …'ye kadar … parça, Şubat 1329 tarih ve sıra … numarada kayıtlı tamamı bir parça olarak … numarada kayıtlı … parça gayrimenkullerin, gayrimenkul satış vaadiyle satın alanların açtıkları tescil davası neticesi .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:… sayılı kararıyla adlarına tescil edildiği, kadastro çalışmaları sırasında …, …, …, …, …, …, …, …, … ve … parsellerin Hazine adına tespit gördüğü, .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin … tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; … ve … parselin tamamı, … parselin 94.950 m2'si, … parselin 3.553.633 m2'si, … parselin 2.785.100 m2'si ve … parselin 533.000 m2'sinin orman vasfıyla Hazine adına tescil edildiği, davacıların 26/09/2014 tarihli dilekçe ile 6292 sayılı Kanun'un 7. maddesi kapsamında başvuruda bulunarak adına intikal eden ve tapusu iptal edilen dava konusu İstanbul ili, Sultanbeyli ilçesi, …-…-…-…-…-… parsel sayılı taşınmazın bedelsiz olarak iade edilmesi isteminde bulunduğu, davalı idare tarafından yaptırılan inceleme sonucu defterdarlık uzmanlarınca düzenlenen … tarih ve … sayılı raporda tüm parseller yönünden verilen olumsuz görüşlere istinaden tesis edilen İstanbul Defterdarlığı Anadolu Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işlemi ile reddedildiği görülmüştür.

6292 sayılı Kanunun 7. maddesinde, bedelsiz olarak iade edilecek taşınmazların nitelikleri açıkça ifade edilmiş olup; Kanunun lafzından, "Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle Hazine tarafından açılan davalar sonucunda tapuları iptal edilen ve 2/A veya 2/B niteliğinde Hazine adına tescil edilen taşınmazların" iade kapsamında olduğu; orman vasfında olduğu gerekçesiyle tapuları iptal edilen ve orman vasfıyla Hazine adına tescil edilen taşınmazların (daha sonradan Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmış olsa dahi) ise, iade edilecek taşınmazlar arasında sayılmadığı anlaşılmaktadır.
Nitekim, orman vasfıyla tapuda Hazine adına tescil edilen ve daha sonra Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan taşınmazlar, 6292 sayılı Kanunun 7. maddesi kapsamında bulunmadığından, … Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliğinde bu hususa ilişkin bir hükme yer veren düzenleme, … Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliği ile kaldırılmış olup; … Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliğine karşı açılan davada ise, Dairemizin 17/04/2018 tarih ve E:2014/4794, K:2018/2155 sayılı kararı ile, 6292 sayılı Kanunun 7. maddesinin kapsamını genişleten kuralın yürürlükten kaldırılması amacıyla tesis edilen dava konusu Milli Emlak Genel Tebliği'nin, 6292 sayılı Kanunun 7. maddesinin gereği gibi uygulanmasına yönelik olduğu anlaşıldığından, hukuk devleti ilkesine, kanuni idare ilkesine ve normlar hiyerarşisine aykırılık taşımadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Olayda, dava konusu taşınmazlar, davacıların murisinin de aralarında olduğu davacılar tarafından açılan dava sonucunda .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararıyla davacılar adına tescil edilmiş ise de, .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararıyla …-…-…-…-… ve … parsel sayılı taşınmazların orman vasfıyla Hazine adına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda ayrıntısı yer alan ilkelerden hareketle, dava konusu taşınmazların tapu kaydının, Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle Hazine tarafından açılan davalar sonucunda iptal edilerek, taşınmazların 2/A veya 2/B niteliğinde Hazine adına tescil edilmediği, aksine taşınmazların öncesinin orman olduğu gerekçesiyle tapularının iptal edildiği ve orman vasfıyla Hazine adına tescil edildiği, bu nedenle taşınmazın (daha sonradan Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmış olsa dahi) 6292 sayılı Kanunun 7. maddesinde iade edilecek taşınmazlar arasında sayılmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; .... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 09/12/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.