Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/6668 Esas 2022/654 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 11. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Manavgat 2. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 19.03.2019 tarih ve 2016/807 E. - 2019/113 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan kabulüne dair Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi'nce verilen 05.06.2020 tarih ve 2019/1372 E. - 2020/591 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi temlik alan davalı ...Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili ile Sertoğlu Yapı ... Ltd. Şti. arasında düzenlenen İnşaat Malzemesi Alım-satım Sözleşmesi uyarınca davalıya 250.000,00'er TL bedelli altı adet çek verildiğini, bu çeklerden 31.07.2016 tarihli, 7790219 ve 7790220 numaralı çeklerin ödendiğini, davalının müvekkiline 725.824,56 TL tutarında mal teslim ettiğini, kalan mal tesliminin gerçekleşmediğini ileri sürerek, 31.08.2016 tarih, 7790221, ... seri numaralı, 30.09.2016 tarih ve 7790223, ...seri numaralı çeklerin 774.175,44 TL'sinden borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı-temlik eden Türk Ekonomi Bankası A.Ş. vekili, Türk Ekonomi Bankası A.Ş.'ye ait çeklerin Sertoğlu Yapı ... Ltd. Şti. kredi borcunun ödenmesi için verildiğini, 31.08.2016 tarih,.... seri numaralı, 30.09.2016 tarih ve...., .... seri numaralı çeklerin 15.04.2016 tarihinde, dava tarihinden önce lehtar Sertoğlu Yapı ... Ltd. Şti.'ne iade edildiğini, bu nedenle bu çekler yönünden davanın reddi gerektiğini, 31.08.2016 tarih, .... nolu, 250.000,00 TL'lik yönünden Antalya 8. İcra Müdürlüğünün 2017/1791 Esas sayılı dosyasında takibe konulduğunu, çekin müvekkili bankaya diğer davalı Sertoğlu ... Ltd. Şti.'nin kredi borcu nedeniyle verildiğini, bankanın yetkili hamil olduğunu, kişisel def'ilerin bankaya karşı ileri sürülemeyeceğini, çek kambiyo vasfında olmasa dahi lehtarın cirosunun alacağın temliki hükmünde olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı Sertoğlu ... Ltd. Şti. davaya cevap vermemiştir.
İlk Derece Mahkemesince, iddia, savunma, toplanan deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davacı ile davalı Sertoğlu ... Ltd. Şti. arasında 19.01.2016 başlangıç ve 30.06.2016 bitiş tarihli inşaat malzemesi alım satım sözleşmesinin imzalandığını, davaya konu çeklerin sözleşme ile davalı şirkete teslim edildiği, çeklerde geçerli keşide yerinin bulunmaması nedeniyle kambiyo niteliğinde olmadığı, davalı bankanın çeki ciro yolu ile devir alması nedeniyle davacının temel ilişkiden kaynaklanan ödemezlik def'ini davalı bankaya karşı da ileri sürebileceği, davalı Sertoğlu ... Ltd. Şti.'nin diğer davalı bankaya ciro ettiği çeklerden 31.08.2016 tarih, .... nolu, 30.09.2016 tarihli, .... nolu 250.000,00'er TL bedelli çeklerin banka tarafından Sertoğlu ... Ltd. Şti.'ne iade edildiği, davalı şirket tarafından bu çeklerden 31.08.2016 tarihli, .... nolu, 250.000,00 TL tutarındaki çekin davacı şirkete iade edildiği, bu hali ile 250.000,00'er TL bedelli iki çekin davalı şirketin, ....nolu, 250.000,00 TL bedelli çekin de davalı banka uhdesinde kaldığı, mal teslimi yapılmaması nedeniyle çeklerin bedelsiz kaldığını, davalı banka yönünden bedelsiz kalan 31.08.2016 tarihli, .... nolu çeke dayalı icra takibi başlatılmış ise de, tarafların birbirini doğrulayan ticari kayıtlarına göre davalının davacı şirketten 1.523,76 TL alacaklı olduğu gerekçesi ile, 01.09.2016 tarihli, .... nolu ve 250.000,00 TL bedelli, 30.09.2016 tarihli, ....nolu ve 250.000,00 TL bedelli ve 30.09.2016 tarihli,.... nolu ve 250.000,00 TL bedelli çekler ile ilgili davacının her iki davalıya da borçlu olmadığının tespitine, 31.08.2016 keşide tarihli, .... nolu ve 250.000,00 TL bedelli çekin davacıya iade edilmiş olması nedeniyle, bu çek ile ilgili davanın ise reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, tüm dosya kapsamına göre yapılan istinaf incelemesi sonucunda; sözleşme ile verilen çeklerden 31.08.2016 keşide tarihli, .... nolu ve 250.000,00 TL bedelli çekin davalı-lehtar şirket tarafından diğer davalı bankaya ciro edildikten sonra cironun iptal edildiği, çekin hamili dava dışı limited şirket tarafından 31.08.2016 tarihinde ibrazında keşide yerinde tahrifat olduğu belirtilerek işlem yapılmaksızın iade edildiği, sonrasında da davacıya iade edildiği, bu durumda çekin ibraz tarihi ve işlem yapılmaksızın hamiline iade edildiği tarihin 31.08.2016 olduğu, işbu davanın ise bu tarihten önce 24.08.2016 tarihinde açılmış olup iade dava tarihinden sonra gerçekleştiğinden menfi tespit davasının bu çek ile ilgili kısmının konusuz kaldığı, ayrıca davanın açılmasına davalı Sertoğlu ... Ltd. Şti.'nin sebep olduğu gerekçesi ile, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararını kaldırarak ve yeniden hüküm kurularak, davanın kısmen kabulü ile Türkiye Halk Bankası A.Ş. ...Şubesi'ne muhataplı keşidecisi davacı şirket olan 01/09/2016 keşide tarihli .... seri no'lu ve 250.000,00 TL bedelli çek, Türkiye Halk Bankası A.Ş. ...Şubesi'ne muhataplı keşidecisi davacı şirket olan 30/09/2016 keşide tarihli ....seri no'lu ve 250.000,00 TL bedelli çek, Türkiye Halk Bankası A.Ş. ...Şubesi'ne muhataplı keşidecisi davacı şirket olan 30/09/2016 keşide tarihli .... seri no'lu ve 250.000,00 TL bedelli çeklerin bedelsiz olduğunun ve bu çeklerle ilgili davacının davalı Sertoğlu Yapı Malz. İnş. Tur. Nakl. Tar. Gıda Mad. Tic. ve San. Ltd. Şti. ve Türkiye Ekonomi Bankasına borçlu olmadığının tespitine, Türkiye Halk Bankası A.Ş. ...Şubesi'ne muhataplı keşidecisi davacı şirket olan 31/08/2016 keşide tarihli, .... seri no'lu ve 250.000,00 TL çek davacıya iade edilmekle bu çeke yönelik açılan davanın konusuz kaldığı anlaşıldığından bu çeke yönelik karar verilmesine yer olmadığına ve kabule göre yargılama gideri ve vekalet ücretine karar verilmiştir.
Karara karşı, temlik alan-davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz kanun yoluna başvurulmuştur.
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine HMK'nın 355 ve devamı maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi HMK'nın 369/1 ve 371.maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına, ayrıca İlk Derece Mahkemesince hakkında menfi tespit kararı verilen her biri 250.000 TL bedelli 01.09.2016 tarihli ve ... nolu - 30.09.2016 tarihli ve ...nolu - 30.09.2016 tarihli ve ...nolu üç çek yönünden davalılar tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmaması nedeniyle davacı yararına usuli müktesep hak doğmuş olmasına, Bölge Adliye Mahkemesince bu çekler yönünden verilen karara yönelik temlik alan davalının temyiz kanun yoluna başvurma hakkı bulunmamasına, dördüncü çek yönünden ise, bu çekin yargılama tarihinde iade edilmiş olması ve davacının işbu davayı tesis etmekte haklı bulunması nedeniyle davalı bankanın da harç ve yargılama giderleri yönünden sorumlu tutulmasında yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, temlik alan-davalı ...Ş. vekilinin temyiz istemlerinin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, (temlik alan) davalı ...Ş. harçtan muaf olduğundan ödediği temyiz ilam harcı ve temyiz başvuru harcının isteği halinde temyiz eden davalı ...Ş.'ye iadesine, 26/01/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.