MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş akdinin sendikal faaliyette bulunması ve Teksif Sendikası’na üye olması sebebi ile feshedildiğini, davalı işveren yetkilisi . ..’nın istihdam ettiği tüm personele hitaben yaptığı konuşmada .. Sendikası’nın yetki alması halinde işyerini kapatmak ve işsiz kalmak ile tehdit ettiğini, keza davalı Şirketin idari amirinin de üyesi olduğu Teksif Sendikasını kötüleyerek ... üye yapmak istediğini, e-devlet şifrelerinin davalı işverence yasa dışı yolla ele geçirilerek sendikal haklarının kısıtlandığını, işyerinde 2014 Temmuz ayında ikramiye uygulamasına geçildiğini, ancak ilk etapta Teksif Sendikası üyelerine bu ödeme yapılmadığını, bilahare diğer personele 400 TL ödenen bu tutarın Teksif üyelerine 200 TL olarak ödendiğini, işverenin Düzce’deki işyerinde de işçilerin sendikal tercih hakkını kısıtladığı, sendikal faaliyet başladıktan sonra bağlantıyı kesmek için işyeri duvarlarının siyah bezle kapatıldığını, işyeri güvenliğinin işyeri dışında sendikal faaliyet gösteren Teksif Sen yetkilerini darp ettiği ve şüpheliler hakkında 13.06.2014 tarihinde suç duyurusunda bulunulduğunu, Düzce işyerinde ve İstanbul işyerinde sendika öncülüğü yapanların iş akitleri sona erdirilerek gözdağı verildiğini iddia ederek feshin geçersizliği ve işe iadesi ile sendikal tazminat talebinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının sendikal faaliyete ilişkin iddialarının gerçeği yansıtmadığını, amirlerince verilen talimatlara uymayarak işyerinde işi yavaşlattığı, ayrıca işini kötü, eksik ve yetersiz yaparak işyerinin zarara uğramasına neden olduğunu, işine gereken dikkate ve özeni göstermesi hususunda defalarca uyarılmasına rağmen uyarıları dikkate almadığını, SGK çıkış kodunun sehven 04 kodu olarak yazıldığını, iş akdinin ekonomik nedenlerle feshedildiğini, açıklayarak davanın reddini talep etmiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkeme, fesih bildiriminde anılan hususlar ile ilgili davacının işçinin savunmasının alınmadığı, davacı işçiye tebliğ girişiminde bulunulmuş bir savunma yazısının bulunmadığı, davalı şirketin ekonomik nedenlerle fesih yapıldığı savunmasında bu konu ile ilgili bir belge ve bilgi bulunmadığı, feshin son çare ilkesine uygun davranılmadığı, bu konuda davacının davasının kabulüne karar verilmesi gerektiği, sendikal nedenle fesih hususunun değerlendirilmesinde ise; davacının 11/06/2014 tarihinde TEKSİF"e üye olduğu, toplamda 64 işçinin sendikaya üye olduğu, bunlardan 18 tanesinin üyelikten istifa ettiğini, ancak diğer işçilerin çalışıp çalışmadığına dair bir bilgi verilmediği, davacının sendikal nedenle fesih hususunu ispatlayamadığı, bu nedenle de sendikal tazminat talebinin reddine karar vermiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Bireysel sendika özgürlüğü, kolektif sendika özgürlüğünün temelidir ve bu ikisi bir bütünü oluşturur. Çalışanların örgütlenmesi önündeki tüm engeller, toplu sözleşme düzeninin varlığını tehdit eder. Sendikal nedenle yapılan fesih, bu engellerden biridir. Feshin ilk bakışta iş sözleşmesi ve işçi üzerinde etkisini göstermesi yanıltıcıdır. Bu haksız fiil, temelde sendikaya ve nihayet toplu sözleşme düzenine yönelmektedir. Farklı ifadeyle, işveren işçiyi işe alırken ve çalıştırırken sendikal nedenle ayrım yapıyorsa ya da bu nedenle işçiyi işten çıkarıyorsa, aslında sendikayı işyerinden çıkarmak ya da toplu sözleşme düzenini etkisiz kılmak istemektedir. Haksız fiilin sebebi ve hakkın özü bakımından yapılan bu tespit, devletin yükümünün, hak sahibinin yetkilerinin ve ilgili hukuk kuralının barındıracağı yaptırımın belirlenmesinde temel dayanak olmalıdır. Yaptırım belirlenirken, sendikal nedenle yapılan feshin, ilk bakışta iş sözleşmesi ve işçi üzerinde etkisini gösteren fakat temelde sendikaya ve nihayet toplu sözleşme düzenine yönelik bir haksız fiil olduğunu gözden kaçırmamak gerekir.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar Kanununun 25 inci maddesi ile sendikal özgürlüğün güvenceleri düzenlenmiş olup, bu madde ile getirilen teminatlardan birisi de işçinin sendikal feshe karşı korunmasıdır.
Anılan Kanun hükmü ile sendikal özgürlüğün kapsamı belirlendikten sonra 4 üncü fıkrasında da işverenin kapsam dahilindeki özgürlüklere aykırı hareket etmesi halinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedileceği amir hüküm olarak düzenlenmiştir. Buna göre sendikal tazminat 4857 sayılı Kanun’un 21 inci maddesindeki iş güvencesi tazminatı gibi işe başlatmamanın bir hukuki yaptırımı değil, feshin sendikal nedenle yapılmasının ve bu nedenle feshin geçersiz olmasının bir sonucu olarak öngörülmüştür.
Bu durumda, sendikal feshe dayalı işe iade davası açılması halinde eğer feshin geçersizliği sendikal faaliyet nedeniyle tespit edilirse işe iade yanında, işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata karar verilmesi gerekmekle zikredilen Kanun hükmünün 5 inci fıkrası mucibince işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın bu tazminatın hüküm altına alınması gereklidir.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, işyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, işyerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, işyerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut olayda, Mahkemece işveren feshinin biçimsel koşullara uygun yapılmadığı, ayrıca ekonomik nedenlerin ispatlanamadığı gerekçesiyle davacının işe iade talebinin kabulü dosya içeriğine uygundur. Ancak mevcut delil durumu itibariyle davacının sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmesi yerinde değildir.
Davacı sendikal nedene dayalı fesih iddiasını ispat için, işyeri çalışanlarının rızaları hilafına e-devlet şifrelerinin ele geçirildiğine ilişkin şikâyetleri üzerine başlatılan otuzu aşkın soruşturma dosyasını, şirket yetkilisi . ..’ın 05.06.2014 tarihinde, idare amiri .. Budak’ın 12.06.2014 tarihinde yaptığı konuşmalara ilişkin ses kaydı ve çözümünü, üye olduğu Sendika müdürünün işyeri çalışanlarınca darp ve tehdit edildiğine ilişkin şikâyetini, işyeri çalışanı olup Teksif Sendikası faaliyetinde öncü olduğu iddia edilen .... nin sendikal hakların engellenmesi hakkındaki soruşturma dosyasını, davalı işyerinin sendikal faaliyet öncesi ve sonrasını gösterir iki adet fotoğrafını ibraz ettiği, ayrıca davalının İstanbul Esenyurt’da istihdam ettiği tüm işçilerin 2014 yılı Temmuz ayı ücret bordroları ile bu döneme ait yapılan tüm ödeme dekontlarının celbinin talep ederek tanık dinlettiği görülmüştür.
Mahkemece yargılama safhasında Teksif Sendikasından celbedilen 17.10.2014 tarihli cevabî yazıda; kayıtlarının tedkîkinden, davalı Şirketin İstanbul Esenyurt ve Düzce/Merkez olmak üzere iki ayrı işyeri bulunduğu, her iki işyerinde de sendikal örgütlenme faaliyetinin bulunduğu, sendikal faaliyet öncüsü işçilerin . ..., ....., ..., .. ..., .. ... ve .... olduğu, 2014 yılı içinde . .. 09.06.2014, ..."nin 08.09.2014 ve davacı ....."in 11.08.2014 tarihinde iş akdinin fesih edildiği, fesihlerin sendikal örgütlenmeye engel olmak amacı ile yapıldığı, davalının Düzce"deki işyerinde ise sendikaları üyesi .. ... .. 09.06.2014 ve . .. 05.06.2014 tarihlerinde iş akitlerinin fesih edildiği, davalının İstanbul Esenyurt"taki işyerinde toplam 64 sendika üyelerinin bulunduğu, 18 üyenin üyelikten çekildiği, üyelikten çekilen 18 işçinin halen işyerinde çalışmakta olduğunun bildirildiği görülmüştür.
Ayrıca, davacının sendika üyesi işyeri çalışanlarına yapılan baskı ve ayrımcılığı ispatlamak için davalının Esenyurt’da çalışan tüm işçilerinin 2014/Temmuz ayı ödeme kayıtlarının talep edilmesine karşın Mahkemece sadece davacının ödeme kayıtlarının celbedildiği anlaşılmıştır. Dosyada davacının delilleri arasında gösterilen sendikal faaliyet öncesi ve sonrası işyeri fotoğraflarına da rastlanılmamıştır.
Yargılama safhasında toplanan delillerden ve bilhassa taraf tanık beyanlarından davalı işyerlerinde fiilen iki sendikanın örgütlenme faaliyeti içinde olduğu da sabittir ve davalı Şirketin işletme düzeyinde bir işverenlik olduğu da açıktır.
Öncelikle davalının Esenyurt’da çalışan tüm işçilerinin 2014/Temmuz ayı ödeme kayıtları ile dosyada rastlanılmayan sözkonusu fotoğrafların celbedilmelidir. Sendika üyesi işçilerin darp edilmesi şikayetleri ile ilgili hazırlık soruşturma evrakı ve sonucu incelenmeli sendikal faaaliyet nedeniyle fesih nedeni araştırılmalıdır.
Daha sonra davalı Şirketin işletme düzeyinde bir işverenlik olduğu da dikkate alınarak somut olayın özelliğine ve yukarıda yer verilen Dairemiz ilkelerine göre; davalı Şirkette çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde hangi sendikaya üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, çekilip de çalışmaya devam eden işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, işyerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı, sendikalı ise hangi sendikaya üye olduğu tespit edilmeli gerekirse bu konularda bilirkişi raporu alınmalı ve dosyadaki mevcut delil durumuda dikkate alınarak sonucuna göre değerlendirilmelidir.

Belirtilen sebeplerle, Mahkemece eksik araştırma ve yetersiz gerekçeye dayanılarak sendikal tazminat talebinin reddi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 28.05.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.