Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar ... ve ... Nişasta İnş. San. ve Tic. A.Ş. vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Yasanın 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesi 1. fıkrası ile “iş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir.” düzenlemesi getirilmiş olup, 21. maddenin 4. fıkrası ise 3. kişilerin sorumluluğu" İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücû edilir." şeklinde düzenlenmiştir.
İnceleme konusu davada; ... Nişasta İnş. San. ve Tic. A.Ş. İle ... Profil Sanayi-... arasında fabrikanın kristalize ambarı bölümünün tavan profillerinin yükseltilmesi işinin yapılması için 04.07.2009 tarihli sözleşme imzalandığı, sözleşmede ..."in isminin ve imzasının yer aldığı, kazanın alınan bu işin yapılması esnasında yüklenici firma adına çalışmakta olan sigortalının yere düşerek vefat etmesi şeklinde meydana geldiği, olay sonrasında jandarma tarafından alınan ifadelerde ... ve ..."un kendilerini ... firmasının yetkilisi ve ortağı olarak beyan verdikleri, ancak ..."un firma ortağı olduğuna dair bir belgenin dosya içerisinde bulunmadığı, ... Ticaret Sicil Memurluğunun 21.12 2012, 25.03.2013 tarihli yazıları ile ... Profil Sanayi"nin, ...-..."un sicilde kayıtlı olmadığının bildirildiği, ... Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından ..."in soğuk demir alüminyum, profil doğrama faaliyetinden dolayı 01.09.1986 tarihinden itibaren mükellef olduğu ve faaliyetinin devam ettiğinin, ..."in ise 10.07.2003-31.03.2004 tarihleri arasında soğuk demircilik faaliyeti yapmış olduğunun bildirildiği, davacı Kurum tarafından ... ile ... Profil Sanayinin davaya dahil edilmesinin talep edilmesi üzerine mahkemenin 06.12.2012 tarihli ara kararıyla ... ve ... Profil Sanayinin davaya dahil edildiği, dosyada alınan kusur raporunda ... Nişasta İnş. San. ve Tic. A.Ş. ile ... Profil San. Arasında asıl işveren - alt işveren ilişkisinin bulunduğu, ... Nişasta İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından içilere baret ve emniyet kemeri verildiği belirtilerek ..."e %30, ..."a %30, ... Nişasta İnş. San. ve Tic. A.Ş."ye %30, sigortalıya %10 oranında kusur verildiği ve mahkemece kusur raporu esas alınarak davanın kabulü yönünde hüküm kurulduğu, ceza dosyasında alınan 16.06.2010 tarihli kusur raporunda ise ... ile ..."un asli, sigortalının tali kusurlu olduğu, ... Nişasta San.ve Tic. A.Ş."nin yöneticileri olan ... ve ..."a işyerinde yapılan tavan yükseltme işinin sözleşme ile yüklenici firma ... Profil-... firmasına bütünüyle verilmesi sebebiyle kusur verilemeyeceğinin belirtildiği, ... 11.Asliye Ceza Mahkemesinin 2009/1290 Esas, 2010/1117 Karar sayılı 20.09.2010 tarihli kararı ile ... ve ..."ın beraatine, ... ile ..."un ayrı ayrı 1 yıl 8 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmünde tanımlandığı üzere taşeron; bir işte ya da bir işin bölüm veya eklentilerinde asıl işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir. Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir. İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenlerde asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş yada işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Diğer yandan, Adi ortaklığın tüzel kişiliği olmadığından, adi ortaklık sözleşmesi, yeni bir hukuki varlığa vücut vermez, meydana gelen topluluğun bir bütün olarak medeni hakları kullanma yeteneği yoktur. Ortaklık dava ve taraf ehliyetine sahip olmadığı gibi, ona karşı da, dava açılamaz. Ortaklığı ilgilendiren haklar ve borçlar bakımından bütün ortakların birlikte davacı ve davalı olarak katılmaları gerekir
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 124. maddesi ile, “Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür. Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır. Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hakim tarafından kabul edilir. Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hakim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir. Bu durumda hakim, davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine yargılama giderlerine hükmeder.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut davada ... ile ... Profil Sanayinin davaya dahil edilerek yargılamaya devam edildiği anlaşılmaktadır. HMK 124. maddede hangi hallerde davaya katılmanın mümkün olduğu düzenlenmiş olup, zorunlu dava arkadaşı olmayan kişilerin dahili dava edilerek davaya katılması mümkün değildir. Bu nedenle mevcut durum itibariyle ... ve ... Profil Sanayinin davaya dahil edilmesi yerinde değildir.
Ayrıca dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerden ... Profil Sanayi"nin tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketi mi yoksa adi ortaklık mı olup olmadığı tespit edilemediğinden öncelikle bu husus araştırılarak şirketin nev"i belirlenmeli, adi şirket olduğunun belirlenmesi halinde ..."un jandarmadaki ifadesi de göz önünde bulundurularak adi şirket ortağı olup olmadığı tespit edilmeli, ... Nişasta İnş. San. ve Tic. A.Ş. İle ... Pofil Sanayi arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunup bulunmadığı, yapılan sözleşmenin istisna akdi kapsamında olup olmadığı irdelenmeli, bu şekilde tarafların sıfatları ve işveren olup olmadıkları açıklığa kavuşturulmalı, yapılan inceleme neticesinde kusur raporu yetersiz görülür ise konusunda uzman bilirkişi kurulundan yeniden rapor alınarak tarafların kusur oran ve aidiyetleri belirlenmeli, elde edilecek sonuç değerlendirilmek ve mahkeme kararı ... ile ... Nişasta İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından temyiz edilmiş olduğundan kararı temyiz etmeyen taraflar yönünden kurum lehine usulü kazanılmış hak oluştuğunun gözetilmesi suretiyle hüküm kurulmalıdır.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı ... ile ... Nişasta İnş. San. ve Tic. A.Ş. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... ve ... Nişasta İnş. San. ve Tic. A.Ş."ye iadesine, 11.12.2017 gününde oy birliğiyle karar verildi.