İŞ MAHKEMESİ

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş akdinin sendikal teşkilatlanmaya öncülük etmesi ve sendikaya üye olmasını müteakip gerçek olmayan performans düşüklüğü gerekçe gösterilip haklı veya geçerli bir neden olmaksızın feshedildiğini iddiasıyla feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının sendikal fesih iddiasının gerçeği yansıtmadığını, feshin performans yetersizliği nedeni ile yapıldığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkeme, davacının iş akdinin feshinden önce savunması alınmadığından feshin geçerli olmadığı, ayrıca ... cevabî yazısında davalı işyerinde Eylül 2012 tarihinden bu yana örgütlenme çalışmasının devam ettiği, üye olan işçilerin üyeliklerinin işveren tarafından öğrenilmesinden sonra iş akitlerinin feshi nedeniyle yetkili sendika olmak için gerekli çoğunluğun sağlanamadığı, teşkilatlanma çalışmasının başlatıldığı Eylül 2012 tarihinden bugüne kadar yaklaşık sendikaya üye olan 40 işçinin iş akitlerinin feshedildiği, 20/05/2014 tarihinden bir ay öncesinde ise 6 kişinin, 1 ay sonrasında ise 7 kişinin üye olduğu, bunlardan 7 işçinin iş akitlerinin feshedildiğinin bildirilmekle tanık anlatımları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davalı işverenin feshinin sendikal nedene dayandığı gerekçesiyle davanın kabulüne, işverenin süresi içinde işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının, dosya kapsamına göre takdiren işçinin 18 aylık brüt ücreti olarak belirlenmesine karar vermiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Kabule göre Mahkemece hükmolunan sendikal tazminatın 6356 Sayılı Yasanın 25/5. Maddesine aykırı biçimde işe başvurma şartına bağlanması davacı temyizi bulunmadığından değerlendirilmemiştir.
2-Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir.
İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut olayda; davacı, işveren feshinin gerçek nedeninin sendikal nedenden kaynaklandığını iddia ederek sendikal tazminat talebinde bulunmuştur. Mahkemece, dosya kapsamı ve bilhassa ilgili sendikanın cevabî yazısı dikkate alınarak davacının sendikal nedenle fesih iddiasını ispatladığı gerekçesiyle sendikal tazminat talebi kabul edilmiş ise de, bu hususta yapılan araştırma yetersizdir.
Yargılama safhasında sendikal faaliyet araştırmasına yönelik ilgili sendikadan davacı işçinin iş akdinin fesih tarihinden bir ay önce ve sonrası dönemde üye olanların listesinin bildirilmesini müteakiben alınan 11.11.2014 tarihli cevabî yazıda, davalı işyerinde 2012/Eylül ayından bugüne kadar örgütlenme çalışmasının devam ettiği, ancak üye olan işçilerin üyeliklerinin işverence öğrenilmesi üzerine iş akitleri feshedildiğinden yetkili sendika olmak için çoğunluğun hala sağlanamadığı, 2012/Eylül ayından bugüne kadar yaklaşık 40 üye işçinin iş akitlerinin feshedildiği, fesih tarihinden bir ay öncesinde ise 6 kişinin, 1 ay sonrasında ise 7 kişinin üye olduğu, bunlardan 7 işçinin iş akitlerinin sona erdirildiği bildirilmiş ve yazı ekinde de sadece davacının 20.05.2014 tarihinde sendikaya üyeliğini gösteren belgeyi gönderdiği görülmüştür.
Davalı işveren, ilgili sendikanın cevabî yazısında bildirilen istatistiki verilerin işyeri kayıtları ile örtüşmediğini ve gerçek durumu yansıtmadığını savunmuştur. Davacı tanıkları ise fesihten çok önce davalı işyerinde çalışmış olup, daha ziyade duyuma dayalı beyanda bulunmuşlardır.


Bu durumda Mahkemece yapılacak iş, özellikle 2012/Eylül ayından itibaren işyeri kayıtları da celbedilip değerlendirilerek iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üye olduktan sonra iş akdi feshedilen işçi bulunup bulunmadığı, şayet var ise hangi tarihte ve ne kadar olduğu, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlar tespit edilip sonuca göre feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı belirlenmelidir.
Netice itibariyle; Mahkemece eksik incelemeye dayalı olarak sendikal tazminat talebinin kabulü hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 07/05/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.