Danıştay 3. Daire 1996/5998 Esas 1998/573 Karar Sayılı İlamı

Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1998
Karar No : 573
Esas Yılı : 1996
Esas No : 5998
Karar Tarihi : 26/02/998

SERBEST MESLEK KAZANCINDAN KESİLEN (STOPAJ) VERGİSİ ALACAĞININ, KATMA DEĞER VERGİSİ BORCUNA MAHSUBU İÇİN MAHSUP DİLEKÇESİNİN VERİLMESİNİN VE DİLEKÇEYE KESİLEN VERGİLERİN KESİNTİYİ YAPAN SORUMLU ADINA TAHAKKUK ETTİRİLDİĞİNE İLİŞKİN BELGENİN EKLENMESİNİN YETERLİ OLDUĞU, GELİR (STOPAJ) VERGİSİNİN ÖDENDİĞİNE DAİR BELGENİN EKLENMESİNİN ŞART OLMADIĞI HK.

Muhasebecilik yapmakta olan davacı adına, 1995 takvim yılının Nisan ve Temmuz dönemlerine ait katma değer vergisi borcunun, 1994 takvim yılında tevkif suretiyle ödenmiş olan gelir (stopaj) vergisi alacaklarından mahsup edilmemesi nedeniyle düzenlenen ödeme emirlerine karşı açılan davayı; davacının ibraz ettiği listelerin, 1994 yılında gösterdiği serbest muhasebecilik faaliyeti nedeniyle düzenlediği serbest meslek makbuzlarına ilişkin bilgileri içeren ve ilgili vergi dairesi müdürlüklerince vergi kesintisi ile ilgili tahakkuk kayıtlarına uygunluğu saptanarak onaylanan belgeler olduğunun anlaşıldığı, ancak tahakkuku yapılan bu verginin ödendiğine dair herhangi bir belgenin vergi dairesi müdürlüğüne ibraz edilmediği, dosyadaki evrakın incelenmesinden de, vergi kesintilerinin yapıldığının, tahakkuklarının verildiğinin fakat vergi sorumlusu tarafından bunların vergi dairesine yatırılmadığının anlaşıldığı, tevkif suretiyle kesilen vergilerin iadesi hususunda, konuyu düzenleyen Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinin yanı sıra, yeniden düzenlenerek ... tarihli ve ... sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğindeki esasların da dikkate alınması gerektiği, bu itibarla, Gelir Vergisi Kanununa göre yıllık beyanname ile beyan edilen gelir üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkif yoluyla kesilen vergilerin mahsuplarından sonra kalan kısmın nakden veya mahsuben iadesine hak kazanabilmek için tevkif yoluyla kesilen vergilerin vergi sorumlusu tarafından ilgili vergi dairesine yatırılmasının gerektiği, geçici vergi tahakkuk tutarından da yıl içinde tevkif yoluyla ödenen vergilerin terkin edilmesi suretiyle mahsupların yapılması ve beyana göre hesaplanan gelir vergisinden de, bu suretle düzeltme sonucu kalan geçici vergi miktarının mahsup edilmesi gerektiği, bu bakımdan olayda, davalı vergi dairesince Nisan 1995 ve Temmuz 1995 aylarına ilişkin katma değer vergisi borçlarının mahsuben ödenmesi isteminin kabul edilmemesinde ve bunun sonucunda dava konusu ödeme emirlerinin düzenlenmesinde isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle reddeden … Vergi Mahkemesinin … günlü ve … sayılı kararının; iade veya mahsubun yapılabilmesi için vergilerin yatırılmış olması şart olmayıp sadece tahakkukunun yapılmasının yeterli olduğu ileri sürülerek bozulması istemidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8.maddesinde, "vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir" hükmüne, aynı Kanunun 11.maddesinde de, "yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar" hükmüne yer verilmiş olması karşısında, vergi sorumlusunun kestiği vergiyi ilgili vergi dairesine yatırmamış olması halinde bu durum verginin mükellefi olan davacının değil vergi sorumlusunun takibini gerektireceğinden yükümlünün hukukunu menfi yönde etkilemesi düşünülemez.
Kaldı ki, 14 Ekim 1991 tarihli ve 21021 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 52. maddesinin Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına Göre Yapılacak İadelere İlişkin Esaslar başlığını taşıyan ikinci fıkrasının ikinci bendinde; beyannamesinde ücret ve/veya serbest meslek kazancı bulunan mükelleflere yapılacak red ve iadelerde, sadece bu gelir unsurlarından kesilen vergilerin saymanlığa yatırıldığına ilişkin yazının aranmasına gerek olmadığı, kesilen vergilerin kesintiyi yapan sorumlu adına tahakkuk ettirildiğine ilişkin ilgili saymanlığın yazısının ödeme belgesine bağlanmasının yeterli olduğu hükme bağlanmıştır. Benzer yöndeki bir düzenleme de 169 seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer almaktadır.
Olayda; serbest muhasebeci olan davacının vergi dairesinden, serbest meslek kazancından kesilen gelir (stopaj) vergisi alacağı olduğu, bu alacağından 1994 takvim yılı gelir vergisi beyannamesi ile beyan ettiği gelir vergisini ve geçici vergiyi mahsup ettikten sonra kalan ve iadesi gereken miktarın, ... ve ... tarihli dilekçelerle Nisan ve Temmuz 1995 dönemlerine ait katma değer vergisi borçlarına mahsup edilmesini istediği, mahsup dilekçesine, gelir (stopaj) vergisinin sorumlu adına tahakkuk ettiğine dair ilgili vergi dairesinden alınan onayı da eklediği ihtilafsızdır.
Bu durumda, vergi dairesince, yukarıda bahsedilen düzenlemelere göre, mahsup dilekçelerinin verildiği tarih itibariyle mahsup işleminin yapılması gerekirken gelir (stopaj) vergilerinin ödendiğine dair belgelerin ibraz edilmediğinden bahisle katma değer vergisi alacağının tahsili amacıyla ödeme emirlerinin tanzim ve tebliğ edilmesinde yasaya uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … günlü ve … sayılı kararının bozulmasına, karar verildi.