Danıştay 10. Daire 2019/7925 Esas 2020/6784 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/7925
Karar No : 2020/6784

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Valiliği Defterdarlık … Milli Emlak Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, İstanbul ili, Sarıyer ilçesi, ... Köyünde bulunan, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın 6292 sayılı Kanun kapsamında satışı talebiyle yapılan 11/12/2014 tarihli başvurunun, "taşınmazın Belediye ve mücavir alan sınırları içinde kaldığından 6292 sayılı Kanun uyarınca satışının mümkün bulunmadığı" gerekçesiyle reddedilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına oluşturulan taşınmazlara ilişkin olarak açılan davalar sonucunda mahkemelerce kişiler adına olan tapuları iptal edilerek; orman vasfıyla tapuda Hazine adına tescil edilen ve daha sonra Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan veya doğrudan Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerden olduğu gerekçesiyle Hazine adına tapuya tescil edilenlerin yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde başvurulması şartıyla ilgililerine iade ve tapu kütüklerindeki 2/A veya 2/B belirtmelerinin terkin edileceği anlaşılmakta olup, yasa maddesinin "2/A veya 2/B belirtmelerinin terkini" şeklindeki başlığından anlaşılacağı üzere gerek anılan terkinlerin, gerekse yasa kapsamındaki taşınmazların ilgililere iadesinin sonuç itibariyle tapu kayıtlarında değişiklik gerektirdiği ve verilecek bir iptal kararının uygulanmasının bu sonucu doğuracağı, dolayısıyla dava konusu uyuşmazlığın görüm ve çözümünün idari yargının değil, tapu kayıtlarında değişiklik meydana getirebilecek bir şekilde karar vermeye yetkili olan adli yargının görev alanına girdiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, görülmekte olan davada idari yargının görevli olduğu, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Dava, davacı tarafından, İstanbul ili, Sarıyer ilçesi, ... Köyünde bulunan, ... ada, ... parselde bulunan taşınmazın 6292 sayılı Kanun kapsamında satışı talebiyle yapılan 11/12/2014 tarihli başvurunun, "taşınmazın Belediye ve mücavir alan sınırları içinde kaldığından 6292 sayılı Kanun uyarınca satışının mümkün bulunmadığı" gerekçesiyle reddedilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
26/04/2012 tarih ve 28275 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, bu Kanunun amacının, 31/08/1956 tarih ve 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 2. maddesi gereğince, Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin değerlendirilmesi, yeni orman alanlarının oluşturulması, nakline karar verilen Devlet ormanları içinde veya bitişiğinde bulunan köyler halkının yerleştirilmesi ve orman köylülerinin kalkındırılmasının desteklenmesi ile Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi olduğu belirtilerek, bu Kanun'un, 6831 sayılı Kanun'un 2. maddesine göre Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler ile Hazineye ait tarım arazileri hakkında uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanun'un 12. maddesinde ise, Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin hükümlere yer verilmekte; maddenin 1. fıkrasında, Hazineye ait tarım arazilerinin, 31/12/2011 tarihi itibarıyla en az üç yıldan beri tarımsal amaçla kiralayan, kira sözleşmesi halen devam eden kiracıları veya bu arazileri aynı süreyle tarımsal amaçla kullanan ve kullanımlarının halen devam ettiği idarece belirlenen kullanıcıları ya da paydaşlarından; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde bu arazileri bedeli karşılığında doğrudan satın almak için idareye başvuran ve idarece bu maddede belirtilen şekilde tespit ve tebliğ edilen satış bedelini itiraz etmeksizin kabul edenler bu maddeye göre hak sahibi sayılır; 3. fıkrasında da, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya fiilen bu amaçla kullanılanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan yerler, belediye ve mücavir alan sınırları dışında olmakla birlikte kamu kurum ve kuruluşlarının hazırladıkları planlarda tarım dışı kullanıma ayrılmış alanlar, denizlerde kıyı kenar çizgisine beş bin metre, tabii ve suni göllerde kıyı kenar çizgisine beş yüz metreden az mesafede bulunan alanlar ile içme suyu amaçlı barajların mutlak ve kısa mesafeli koruma alanları içinde kalan yerler, satış tarihi itibarıyla arazi toplulaştırılması yapılacak yerler, özel kanunları kapsamında kalan ve özel kanunlarına göre değerlendirilmesi gerekenler ile diğer sebeplerle satılamayacağı Maliye Bakanlığınca belirlenecek Hazineye ait tarım arazileri bu madde kapsamında hak sahiplerine satılmaz. Hazineye ait tarım arazilerinden kadastrosu yapılmayan yerler kadastrosu yapıldıktan, tescil harici olanlar ise Hazine adına tapuya tescil edildikten sonra bu maddeye göre değerlendirilir. Ayrıca, 26/4/2012 tarihinden sonra belediye ve mücavir alan sınırları dışına çıkarılan yerler de bu maddeye göre değerlendirilir; hükümleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının satın alma başvurusu üzerine davalı idare tarafından yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, davacının 6292 sayılı Kanun'un öngördüğü şartları taşıyıp taşımadığı değerlendirilerek satış talebinin reddine karar verilmesine dair işlemin, idari bir işlem olduğundan bu işlemin idari yargı mercilerinin yargısal denetimine tabi olduğu kuşkusuzdur.
Uyuşmazlıkta, Mahkemenin olası bir iptal kararı neticesinde tapu kayıtlarında değişiklik meydana geleceğini ve bu değişikliğin tapu kayıtlarında değişiklik meydana getirebilecek bir şekilde karar vermeye yetkili olan adli yargının görev alanında bulunduğu gerekçesiyle görev yönünden davanın reddine karar verilmiş ise de, Mahkemesince iş bu davada işin esasına girilerek olası bir iptal kararı verilmesi halinde tapu kayıtlarında bir değişikliğin meydana gelebileceği ve bu değişikliğin de iptal kararının gereğini yerine getirmek amacıyla idarece tesis edilecek idari işlem yoluyla yaptırılabileceği, idarenin böyle bir işlem yapmasında herhangi bir hukuki ve maddi engel bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacı tarafından 6292 sayılı Kanun'da düzenlenen doğrudan satış talebinin reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davanın İdare Mahkemesinde görüleceği sonucuna varılmış olup, İdare Mahkemesinin adli yargı mercilerinin görevine girdiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddi yönünde verilen kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın görev yönünden reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/12/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.