Danıştay 6. Daire 2017/7348 Esas 2020/13402 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/7348
Karar No : 2020/13402

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Kağıtçılık Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş.

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

2- … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …- Av. …

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, … İlçesi, … … Mevkii, … pafta, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda 28.05.2012 onay tarihli, 1/1000 ölçekli … Merkez Bölgesi 1. Etap Uygulama İmar Planının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının bozulmasına yönelik Danıştay Altıncı Dairesinin 24/02/2015 tarih ve E:2014/5985, K:2015/1028 sayılı kararına uyularak, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu uygulama imar planının 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun hazırlanmış olduğu, planlama kademelemesi ilkesine aykırılık taşımadığı, taşınmazın bir kısmına isabet eden imar yolunun imar planı kademesinin gerektiği ayrıntı düzeyinde eklenen yollar olup, alt ölçek planda alt kademe yollar ve servis yolları gibi nazım imar planında yer verilmeyen yolların tasarlanmasının plan kademelenmesi ilkesinin mantığıyla tutarlı olduğu anlaşıldığından davacının taşınmazı çevresinde önerilen yolların şehircilik ilkeleri kamu yararına uygun olduğu, sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu uygulama imar planında öngörülen 15 metre genişliğindeki imar yolunun üst ölçekli nazım imar planında yer almadığı, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, Mahkeme kararında kanunda sayılan bozma sebeplerinden hiç birisinin bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Davacıya ait İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesi, … mevkii, … pafta, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda yapılan 17.01.2012 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında taşınmaz depolama alanı, 30 metrelik yol, enerji nakil hattı alanı olarak belirlenmiş (daha sonra 12.06.2012 tarihinde yapılan değişiklikle depolama alanı olan kullanım kararı ticaret-hizmet alanı olarak değiştirilmiştir) ardından hazırlanan 28/05/2012 onay tarihli 1/1000 ölçekli … Merkez Bölgesi 1. Etap Uygulama İmar Planında davaya konu taşınmaz kısmen enerji nakil hattı, kısmen depolama alanı, kısmen de 15 ve 30 metrelik yol alanı olarak belirlenmiş, davacı tarafından askı süresi içerisinde uygulama imar planına karşı Arnavutköy Belediye Başkanlığına taşımazın yola isabet eden kısmı için yapılan itirazın reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun, işlem tarihinde yürülükte olan şekliyle, 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanması zorunluluğu getirilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen hüküm uyarınca, planlar arasındaki hiyerarşi kapsamında nazım imar planından sonra yapılacak olan uygulama imar planının, nazım imar planına uygun yapılması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında dava konusu taşınmazda planlanan 15 metre en kesitli yolun, dayanağı olan 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterilmediği anlaşılmaktadır.
15 metre en kesitli imar yolunun, genişliği ve niteliği itibarıyla ulaşım sistemlerinin ve ulaşım problemlerinin çözümünün belirlenmesi açısından 1/5000 nazım imar planı hazırlanırken öngörülmesi gerekmektedir. Bu durumda, dayanak nazım imar planında gösterilmeyen 15 metre genişliğindeki yolun dava konusu uygulama imar planında gösterilmesinin, uygulama imar planını dayanağı nazım imar planına aykırı hale getirdiği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu uygulama imar planının 15 metrelik yola ilişkin kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemde hukuka uygunluk temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 23/12/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) :
Uyuşmazlıkta, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında taşınmazın bir kısmının 15 metre enkesitli imar yolunda kaldığı, bu 15 metre enkesitli yolun ise 1/5000 ölçekli nazım imar planında yer almadığı anlaşılmaktadır.
3194 sayılı Kanunun Tanımlar başlıklı 5. maddesindeki nazım ve uygulama imar planlarının tanımları göz önünde bulundurulduğunda, ana ulaşım sisteminin, bu bağlamda birinci ve ikinci derecedeki ulaşım yollarının nazım imar planı ile daha alt düzeydeki tali nitelikte üçüncü derece ve daha altındaki yolların ise uygulama imar planları ile düzenlenmesi gerekeceği görülmektedir.
Ayrıca ana ulaşım sistemi dışındaki hangi enkesitli yolun nazım imar planında gösterilmesi gerekeceği hususu yolun enkesitinden ziyade, imar planı içerisinde ulaşım sistemi bakımından üstlendiği fonksiyonla ilişkili olması gerekir.
Ölçeği gereği genel kullanım kararları ile başlıca bölge tiplerini belirleyen nazım imar planının, uygulama imar planıyla düzenlenmesi gereken imar adaları oluşturulmadan belirtilen nitelikteki yol kullanımını ihdas etmesinin planlama ilkeleri bakımından mümkün olmadığı, nitekim uyuşmazlığa konu "yol" un geçtiği bölgede nazım imar planında ada bazında bir düzenleme yapılmadığı nazım imar planı paftasının incelenmesinden görülmekte olduğu gözetildiğinde, bu kapsamda özellikle yapı adalarını ve bu bağlamda da farklı kullanım kararlarına konu alanları birbirinden ayıran ve bunlar arasındaki ulaşım ihtiyacının karşılanmasına yönelik yolların uygulama imar planı kararı ile getirilebileceğinde hiçbir duraksama bulunmamaktadır.
Bu kapsamda 1/5000 ölçekli nazım imar planında düzenlenmeyen 15 metrelik yol fonksiyonunun 1/1000 ölçekli uygulama imar planında düzenlenmesinin tek başına plan hiyerarşisine aykırılık oluşturmadığı sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda belirtilen gerekçeler de göz önüne alındığında, temyize konu kararın 15 metre en kesitli yola ilişkin kısmı yönünden söz konusu yolun planlama esasları yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen kararda hukuka aykırılık bulunmadığından temyiz başvurusunun reddi ile kararın onanması gerektiği oyuyla dairemizin bozma kararına katılmıyorum.