MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve karşı davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın süresi dışında asıl davacı-karşı davalı vekili ve süresi içinde asıl davalılar-karşı davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Asıl davacı-karşı davalı vekili, müvekkilinin otobüs taşımacılığı hizmeti verdiğini, davalıların murisinin 07/11/2010 günü aracıyla seyir halindeyken müvekkiline ait otobüse asli kusurlu olarak çarpması sonucu otobüste değer kaybı ve kazanç kaybı oluştuğunu, müvekkilinin kaza tarihi ile aracın tamir edildiği 75 gün boyunca otobüsünü taşımacılık hizmetinde kullanamadığını, personelinin sigortasını ve maaşlarını ödemeye devam ettiğini, müşteri kaybına uğradığını, kazanç elde edemediğini, portföy kaybına uğradığını beyanla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 15.000 TL değer kaybı, 10.000 TL mahrum kalınan kazanç, müşteri portföyü ve personel giderinin davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Asıl davalılar- karşı davacılar vekili, davaya konu trafik kazasında mirasbırakan sürücünün yaşamını yitirdiğini, müvekkillerinden ...."in müteveffanın eşi ve diğer müvekkillerinin müşterek çocukları olduğunu, araçta değer kaybı oluştuğunu, hatta aracın hurda olduğunu, aracın su kanalından çıkartıldığını ve çekildiğini, benzer bir aracın kiralanma bedelinin araştırılması gerektiğini, murisin cenaze masrafları, gömülmesi, mevlidi, gazeteye ilan gideri gibi masraflar yapıldığını, kazada asıl davacı şirketin kusurlu olduğunu beyanla asıl davanın reddini savunmuş, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla kaza nedeniyle yapılan masraflar ve aracın pert olmasından dolayı 1.000 TL maddi tazminatın kaza tarihinden işleyecek avans faiziyle asıl davacıdan tahsilini talep etmiş, 21.05.2013 havale tarihli dilekçe ile talebini aracın zayi olmasından dolayı şimdilik 250 TL, ikame araç bedeli bakımından şimdilik 250 TL, cenaze gideri bakımından şimdilik 250 TL ve mevlid gideri bakımından şimdilik 250 TL olarak açıklamıştır.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacı karşı davalının açmış olduğu davanın kısmen kabul kısmen reddine, 06/04/2015 tarihli bilirkişi raporu ile 13/05/2015 tarihli raporda belirtildiği üzere ... plakalı otobüs için 12.000,00 TL hasar bedeli ve 2.700,00 TL tamirde kalan süre bakımından oluşan kazanç kaybı toplamı 14.700,00 TL"nin davalı-karşı davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine, fazlaca istemin reddine, karşı davanın kısmen kabul kısmen reddine, 06/04/2015 tarihli bilirkişi raporunda belirtildiği üzere ... plakalı taşıtın hurdaya ayrılması neticesinde araç mahrumiyetinden kaynaklanan 360,00 TL"nin haksız fiil tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacılara verilmesine, fazlaca istemin reddine karar verilmiş, hüküm asıl davacı-karşı davalı vekili ve asıl davalılar-karşı davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Asıl davacı-karşı davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Asıl davacı-karşı davalı vekiline mahkeme hükmünün ve asıl davalılar-karşı davacıların temyiz dilekçesinin birlikte 22.07.2015 tarihinde tebliğ edildiği; asıl davacı-karşı davalı vekilinin 17.11.2015 tarihinde UYAP üzerinden göndermiş olduğu ve aynı gün harcını yatırmış olduğu temyize cevap dilekçesinde hükme ilişkin itirazlarını ileri sürerek yerel mahkeme kararını katılma yoluyla temyiz ettiği; asıl davacı-karşı davalı vekilinin temyiz dilekçesinin, HUMK"un 432. maddesinde öngörülen 15 günlük yasal süre ve HUMK"un 433. maddesinde öngörülen 10 günlük yasal süre geçirildikten sonra 17.11.2015 tarihinde temyiz defterine kaydedildiği anlaşıldığından, süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün ve 3/4 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca, Yargıtayca da bu yolda karar verilebileceğinden, asıl davacı-karşı davalı vekilinin süresinden sonra yaptığı temyiz isteminin reddi gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre asıl davalılar-karşı davacılar vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3-Asıl davalılar-karşı davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Asıl dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp, onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka ilişkin olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark göz önüne alınmaktadır.
Somut olayda hükme esas alınan bilirkişi raporunda araçtaki değer kaybı denetime olanak vermeyecek şekilde belirlenmiştir. Bilirkişi raporu hüküm vermeye yeterli değildir.
Bu durumda mahkemece, hükme esas alınan 06.04.2015 tarihli ek raporu veren bilirkişi heyetinden, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihindeki hasarsız 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespit edilmesinden sonra aradaki farkın hesaplanarak değer kaybı miktarının tespiti hususunda ayrıntılı, denetime elverişli ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
4-HMK 266. ve devamı maddeleri gereğince çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verilir, hükmüne yer verilmiştir.
Asıl dava bakımından konusunda uzman olduğu bilinmeyen serbest mali müşavir bilirkişiden aldırılan 13/05/2015 tarihli bilirkişi raporuna göre asıl davacının kazanç kaybı hesaplanarak hükme esas alınmıştır. Eksik inceleme ile karar verilemez. Bu durumda, mahkemece 06.04.2015 tarihli ek raporu veren bilirkişi heyetinden asıl davacının kazanç kaybının tespiti hususunda ayrıntılı, denetime elverişli ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
5- Karşı dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Asıl davalılar-karşı davacılar tarafından karşı dava dilekçesinde araçta değer kaybı oluştuğu, hatta aracın hurda olduğu, su kanalından çıkartıldığı ve çekildiği, benzer bir aracın kiralanma bedelinin araştırılması gerektiği, murisin cenaze masrafları, gömülmesi, mevlidi, gazeteye ilan gideri gibi masraflar yapıldığı belirtilerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla kaza nedeniyle yapılan masraflar ve aracın pert olmasından dolayı 1.000 TL maddi tazminat talep edilmiş, 21.05.2013 havale tarihli dilekçe ile talep aracın zayi olmasından dolayı şimdilik 250 TL, ikame araç bedeli bakımından şimdilik 250 TL, cenaze gideri bakımından şimdilik 250 TL ve mevlid gideri bakımından şimdilik 250 TL olarak açıklanmıştır. Mahkemece hükme esas alınan 06.04.2015 tarihli ek bilirkişi raporunda asıl davalılar-karşı davacıların talep ettiği araç hasarına yönelik hiçbir hesaplama yapılmadan doğrudan araç hurda olduğundan değer kaybı olmadığı ve araç mahrumiyetinden kaynaklı zararın kusur oranına göre 360 TL olduğu belirtilmiş, mahkemece de araç hasarı konusunda olumlu-olumsuz bir karar verilmediği gibi, talep edilmeyen değer kaybı bakımından da değerlendirme yapılmıştır. Bilirkişi raporu denetime ve hüküm kurmaya elverişli değildir. Aynı zamanda varsa asıl davalılar-karşı davacıların araç hasarına ilişkin hasar dosyası, fatura, fotoğraf, delil tespiti gibi delillere dosya içerisinde rastlanılmamıştır. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu durumda mahkemece asıl davalılar-karşı davacılara ait .... plaka sayılı aracın varsa kasko sigorta şirketi ve asıl davacı-karşı davalının zorunlu trafik sigorta şirketinden davaya konu trafik kazasına dair hasar dosyası getirtilerek, asıl davalılar-karşı davacıların varsa araç hasarına ilişkin fatura, fotoğraf, delil tespiti gibi delilleri toplanılmak ve gerektiğinde ilgili araç üzerinde keşif yapılmak suretiyle aracın hasarı, tamir süresi, aracın tamirinin ekonomik olup olmayacağı, pert olup olmadığının tespiti ile şayet pert olduğu anlaşılırsa, aracın kaza tarihindeki ikinci el piyasa rayiç değerinden sovtaj bedeli mahsup edilerek gerçek zarar miktarının belirlenmesi, sonucuna göre de araç mahrumiyeti zararı konusunda hükme esas alınan rapor denetime elverişli olmadığından, zarar doğrudan belirlendiğinden, aracın pert olmadığının anlaşılması halinde tamir süresi içinde emsal nitelikteki bir aracın (asıl davalılar-karşı davacılar tarafından kaza olmasaydı dahi yapılması gereken yakıt vs. gibi zorunlu giderler indirildikten sonra) kiralama ücretinin tespiti, aracın pert olduğunun anlaşılması durumunda ise asıl davalılar-karşı davacıların aynı model ve yaşta, aynı özellikleri taşıyan yeni bir aracı satın alması için geçecek makul süre belirlenerek, bu süre için ikame araç bedelinin belirlenmesi için 06.04.2015 tarihli ek raporu veren bilirkişi heyetinden ek rapor aldırılması için kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl davacı-karşı davalı vekilinin temyiz dilekçesinin süre yönünden REDDİNE, (2), (3), (4) ve (5) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle asıl davalılar-karşı davacılar vekilinin temyiz isteminin kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden asıl davalılar-karşı davacılara geri verilmesine 06/06/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.