9. Hukuk Dairesi 2015/15177 E. , 2015/22899 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın yetkizlik yönünden reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı şirkette 07.06.2007 tarihinde işe başladığını, iş sözleşmesinin davalı işverenlikçe 28.11.2014 tarihinde yazılı bir gerekçe bildirilmeden tazminatsız olarak feshedildiğini, davacının ........ üyesi olduğunu ve sendikal örgütlenmede aktif görev alması ve üyelikten istifa etmemesi nedeniyle benzer şekilde başka çalışan arkadaşlarıyla birlikte iş akitlerinin feshedildiğini, sendikal nedenlerle yapılan iş akdi feshinin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davalı şirketin yasal ikametgahının Bursa olduğunu, bu nedenle ........ İş Mahkemelerinin yetkili olduğunu iddia ederek yetki itirazında bulunmuş ve davacının taraf ehliyeti bulunmadığından husumet nedeniyle davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, dava konusu somut olayda işin yapıldığı işyerinin bulunduğu ve davalı şirketin ikametgahının Bursa olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Dosya içeriğine göre, yetkili mahkemenin hangi iş mahkemesi olduğu uyuşmazlık konusudur.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5 inci maddesi uyarınca, iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme geçerli değildir.
İş mahkemesinin görevi kapsamında bulunan bir dava, dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
Türk Medeni Kanununun 19 uncu maddesi uyarınca, gerçek kişi yönünden yerleşim yeri, sürekli kalma niyetiyle oturulan yerdir. Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh olarak kabulü gerekir. Aynı Yasanın 49 uncu maddesi gereğince, tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça, işlerinin yönetildiği yerdir (Yargıtay 9. H.D. 23.06.2008 gün ve 2008/17468 Esas, 2008/17262 Karar sayılı ilamı).
Yetkili mahkemenin belirlenmesinde önemli olan işin yapıldığı işyeri tanımına, 5521 sayılı Yasada yer verilmemiştir. İşyeri, 4857 sayılı İş Kanununun 2 inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır. İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. Bir yer, ancak işin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunmaktaysa, o işyerinden sayılacaktır.
İş veya toplu iş sözleşmesinin tarafları, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin emredici nitelikteki son cümlesi gereğince geçersizdir.
Dosya içeriğine göre dava, davalının ..... Mah. ............... No:.... ............. adresi gösterilrek açılmış ve dava dilekçesi belirtilen adreste .......... kaşesiyle imza atan ............... isimli yetkiliye tebliğ edilmiştir. Davacı vekilinin çok sayıda işçi için açtığı dava dosyalarındaki tüm tebligatlar bu adreste tebliğ edilmiştir. Dosyaya sunulan belgeler arasındaki, ........... Ticaret ve Sanayi Odasının 04.12.2014 tarihli yazısında, davalı şirketin ticaret ünvanın devamında “...... şubesi” olduğu belirtilmiştir.
Mahkemece yapılacak iş dava dilekçesinin tebliğ edildiği adres hem zabıta araştırması hem de ...... Ticaret Odası’ndan araştırılarak, ayrıca .................. Mahkemesinin 2014/440 E. Sayılı dosyası da incelenerek, ...’nin ticaret siciline kayıtlı olduğu adres saptanıp, tüm belgeler birlikte değerlendirilerek genel merkezi, işlerin yönetildiği yer ve buna göre yetkili iş mahkemesi belirlenmeli iken, eksik inceleme ile karar verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 24.06.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.