9. Hukuk Dairesi 2020/4713 E. , 2021/4218 K.
"İçtihat Metni"BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 23. İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 01.05.1998-12.08.2016 tarihleri arasında ihbar olunan ... Şirketinin davalıdan ihaleyle aldığı işlerde ... Yeniköy Linyit İşletmesinde, ... 48 Pano, ... ve ... D-1 Panosu dekapaj ve alt geçit yapım işleri şantiyelerinde idareci olarak en son 5.000,00 TL ücretle çalıştığını, davalı ile dava dışı şirket arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğunu, aylık 30 saat ek çalışma yaptığını, ücretinin ödenmediğini, çalıştığı süre boyunca hafta tatili kullanmadığını ve genel tatillerde çalıştığını, ancak bu çalışmalarının karşılığının da ödenmediğini ve iş sözleşmesinin haksız şekilde işverence feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, alacakların zamanaşımına uğradığını, davanın belirsiz alacak davası ya da kısmi dava olarak açılamayacağını, dekapaj işinin Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirildiğinden kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, işin anahtar teslim suretiyle ihale edildiğini, sahanın kül halinde yükleniciye teslim edildiğini, sahada kendi kurumlarının elemanlarının çalışmadığını, yüklenicinin sahada tüm işleri yapmaya yetkili olduğunu, dekapaj işinin asıl işveren alt işveren bağlamında değerlendirilemeyeceğini ve müvekkili ile ihbar olunan Şirket arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlara ve aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının iş sözleşmesinin haksız şekilde işverence feshedildiği, ancak iddia edilen fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil çalışmalarının ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin kabulüne, fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil alacağı taleplerinin reddine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, davalı temyizi ile incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür
2- Davacının, davalıya ait iş yerlerinde çalışıp çalışmadığı ve hizmet süresi hususunda taraflar arasında uyuşmalık bulunmaktadır.
İş hukukunda çalışma olgusunu ve hizmet süresini ispat yükü, bunu iddia eden işçiye düşer. Çalışma olgusu her türlü delille kanıtlanabilir. Çalışmanın ispatı konusunda, Sosyal Güvenlik Kurumu ve iş yeri kayıtları, özellikle iş yerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Özellikle iddia edilen çalışma döneminde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarındaki işverenlerin araştırılması ve kayden görünen işverenlerle işçi arasında iş görme ediminin yerine getirilip getirilmediği, kaydın ne şekilde oluştuğu araştırılmalıdır.
Somut uyuşmazlıkta, davacı işçi 01.05.1998-12.08.2016 tarihleri arasında ihbar olunan ... şirketinin davalıdan ihaleyle aldığı işlerde ... Yeniköy Linyit İşletmesinde, ... 48 Pano, ... ve ... D-1 Panosu dekapaj ve alt geçit yapım işleri şantiyelerinde çalıştığını ileri sürmüş; davalı işveren ise yargılama sırasında yaptığı savunmalarda davacının ... Şirketinde geçen tüm çalışma süresinin kendi Kurumları bünyesinde olup olmadığının araştırılması gerektiğini, özellikle yapım işi olarak ihale edilen 48-D, D1 ve By-K panolarında davacının çalıştığına dair bir bilgi ve belge bulunmadığını belirtmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacıya ait sigortalı hizmet cetveline göre ihbar olunan ... Şirketi tarafından 01.05.1999-12.08.2016 tarihleri arasında bildirim yapıldığı belirtilerek, dava konusu kıdem ve ihbar tazminatları bu süre üzerinden hesaplanmıştır. Yargılama sırasında dinlenen tanıklar, davacının idareci olarak çalıştığını ve aynı zamanda ihbar olunan Şirketin ortağı olduğunu beyan etmişlerdir. Davacının iddia ettiği çalışma dönemi için davalı ile ihbar olunan Şirket arasındaki hizmet alım sözleşmelerinin tamamının dosyada yer almadığı anlaşılmaktadır. Belirtilen sebeplerle, davalının sorumlu olduğu hizmet süresinin tespiti için öncelikle; tüm dönem hizmet alım sözleşmeleri ile dayanağı teknik ve idari şartnameler dosyaya kazandırılmalı, SGK kayıtları da getirtilerek kayıtlarda asıl işveren bilgisi olup olmadığı, iş yeri adreslerinin davalıya ait olup olmadığı belirlenmeli, özellikle davalı tarafından belirtilen 48-D, D1 ve By-K panolarına dair tüm iş yeri kayıtları ve ücret bordroları incelenmeli, ihbar olunan Şirket kayıtları da getirtilerek davacının ortaklığı bulunup bulunmadığı ve ihale edilen işlerde davalı Kuruma münhasıran çalışıp çalışmadığı hususları açıklığa kavuşturulmalıdır. Getirtilen belgeler titizlikle incelenerek, davacının 01.05.1999-12.08.2016 tarihleri arasında ihbar olunan Şirket nezdinde geçen çalışmalarının davalı Kurum iş yerleri ve şantiyelerinde geçip geçmediği ve buna göre davalının sorumlu olduğu hizmet süresi belirlenerek gerekirse kıdem ve ihbar tazminatı talepleri buna göre yeniden bir değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç :
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,18.02.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.