9. Hukuk Dairesi 2020/3414 E. , 2020/19491 K.
"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ...Ş vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirkette 16.09 2011 tarihinde arıza bakım ve onarım görevlisi olarak işe başladığını, davacının iş akdinin 16.03.2015 tarihinde haksız şekilde sonlandırıldığını, davacının bu süreçte kesintisiz çatıştığını, davalı Dedaş"ın asıl işveren olduğu, davacının çalışma döneminde bildirimlerinin ihaleyi alan firmalara verildiğini, günlük 16 saat çalışmasına rağmen fazla çalışma ücretinin ödenmediğini, davacının haftanın 7 günü çalıştığını, resmi ve dini tatillerde de çalışmaya davam ettiğini, iş akdinin sona ermesine rağmen davacıya kıdem tazminatı ile diğer beraberinin ödenmediğini ileri sürerek, kıdem, ihbar tazminatları ile yol ve yemek ücretleri, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti ve yıllık izin ücreti alacaklarının davalılardan tahsilini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı .... vekili, davacının işe giriş-çıkışlanın yüklenici firmalar tarafından verildiğini, müvekkil şirketin haziran/2013 tarihinde özelleştirildiğini ve buna göre hizmet alımlarının yüklenici firmalar tarafından yapıldığını. sözleşmelerin yüklenici firmalar tarafından yapıldığından dolaysıyla giyim ücreti uygulamasının bulunmadığını, davacının yıllık izine hak kazanmadığını, fazla çalışmanın olmadığını, ayrıca alacaklarının zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Tem. Gıda Elekt. Makina Tek. A.Ş. vekili, alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının iş aktinin haklı nedenlerle feshedildiğini, alacaklardan diğer davalı şirketin sorumlu olduğunu, fazla çalışma yapılmadığını, yol-yemek ücretinin maaşına dahil olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge adliye mahkemesince, ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı, yasal süresi içinde davalı .... vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere ve göre, davalı .... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında, davacının yol ve yemek ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığı noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, Mahkemece, emsal dava dosyalarında verilen kararlar dikkate alınarak bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun usul ve denetime açık olduğu gerekçeleri ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriğine göre, davacının çalıştığı alt işverenlerin davalı ile yaptıkları bir kısım hizmet alım sözleşmesi ve ekleri ile davalı ....’nin ... İl Müdürlüğü’nün 31.10.2012 tarihli yazısı dosyada mevcut olup, davacının beyan ettiği aylık yemek ve yol ücreti tutarları esas alınarak yapılan hesaplamaya göre yol ve yemek ücreti alacakları hüküm altına alınmıştır. Ancak yapılan araştırma ve inceleme yeterli değildir.
Şöyle ki; davacının çalıştığı alt işverenlerin davalı ile yaptıkları hizmet alım sözleşmesi, ekleri, idari şartnamelerin tamamı ve alt şirketlerle ... Elektik Dağıtım A.Ş arasında yapılan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi dosyaya kapsamında bulunmamaktadır. Emsal dava dosyasına atıf yapılmış ise de, dosya ekinde emsal olduğu belirtilen dava dosyası fiziken dosya içerisinde yer almadığından bu aşamada bir değerlendirme yapılması mümkün değildir. Anılan sebeple, öncelikle, davacının çalıştığı alt işveren şirketlere dikkat edilerek, her bir sözleşme döneminde çalışmaya dayanak hizmet alım sözleşmeleri, teknik, idari ve genel şartnameler ile hizmet sözleşmeleri sair ekleri davalı asıl işveren ve davacının çalıştığı alt işverenden celp edilerek incelenmeli, şartnamede yemek ve yol yardımına ilişkin hüküm bulunup bulunmadığı ve ihale sözleşmelerinde şartnameye atıf olup olmadığı ve sözleşmede birim fiyata yol ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği denetlenmelidir. Emsal dava dosyası da dosya ekine alınarak, içeriğindeki bilgi ve belgeler incelenmeli, aylık 200,00 TL yol ücreti ve aylık 300,00 TL yemek ücreti ödenmesine ilişkin kabullerin dayanaklarının ne olduğu belirlenmelidir.
Başka bir dava dosyasına cevaben düzenlendiği anlaşılan ... Elektrik Dağıtım A.Ş. ... İl Müdürlüğü’nün 31.10.2012 tarihli yazısında, yol ve yemek ücretlerinin nakdi olarak ödendiğine ilişkin ifade bulunmakta olup, bu yazı üzerinde durularak, hangi tarih aralıklarında ne miktarda ödeme yapılması hususunun kararlaştırılmış olduğu, ilgili müdürlükten sorularak, alınacak cevabi yazı ve ekleri incelenmelidir.
Yukarıda belirtilen eksiklikler tamamlandıktan sonra davalının yemek ve yol ücreti ödemesi gerektiği anlaşılıp da ödenecek yemek ve yol yardımının miktarının belirlenememesi halinde ilgili oda ve kurumlara müzekkere yazarak, davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı ve gidiş geliş toplu taşıma ücreti sorulmalı, yine davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı günlük yemek ücreti konusunda emsal araştırması yapılmalı, gelen yazı cevapları ve araştırma yazıları ile birlikte dosya bilirkişiye tevdi edilerek ek rapor alınmalı ve sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
Eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.