Danıştay 1. Daire 1998/105 Esas 1998/295 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1998/105
Karar No: 1998/295


Enerji Dağıtım Limited Şirketi arasında 4 nolu Görev Bölgesinde elektrik dağıtım tesislerinin işletme haklarının devrine ve anılan Şirketin elektrik enerjisi ticaretiyle görevlendirilmesine ilişkin olarak düzenlenen İmtiyaz Sözleşmesi Tasarısı Hk.

TUTANAK
4 nolu Görev Bölgesinde (Bursa-Yalova) TEDAŞ'ın uhdesinde bulunan elektrik dağıtım tesislerinin işletme haklarının devredilmesine ve elektrik dağıtım ve ticaretinin yapılmasına ilişkin imtiyazın Bakanlar Kurulu Kararı ile görevlendirilen … Enerji Dağıtım Limited Şirketine verilmesi hakkındaki Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 16.6.1998 günlü ve B.15.0.EGM.0.01.02/3096-3117/9854 sayılı yazısında aynen:
"3096 sayılı Kanun'un ilgili maddeleri ile söz konusu Kanun'un uygulanması ile ilgili olarak yönetmelikler çerçevesinde, Bakanlar Kurulu'nun 31/3/1998 tarih ve 98/11159 sayılı Kararı uyarınca, 4 nolu Görev Bölgesindeki (…) Elektrik Dağıtım Tesislerinin işletme haklarının devredilmesine ilişkin olarak, … … Enerji Dağıtım Limited Şirketi ile Bakanlığımız arasında imzalanacak olan İmtiyaz Sözleşmesi Taslağının bir örneği ilişikte gönderilmektedir.
3096 Sayılı ve diğer ilgili Kanunlar çerçevesinde, adı geçen Şirketle yapılan müzakereler sonucu mutabakata varılarak hazırlanan İmtiyaz Sözleşmesi taslağının incelenmesini ve neticeden bilgi verilmesi hususunda gereğini arz ederim." denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürü …, aynı Genel Müdürlük
Daire Başkanı …, Şube Müdürleri …ve …, …, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı temsilcileri …, …, … ile Şirket temsilcileri …, …, …, …, …, …, … ile …'ın açıklamaları dinlendikten ve Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığının, Şirketin ortaklık yapısı içinde yer alan kişi ve ortaklıkların belirli bir özel radyo ve televizyon kuruluşundaki ortaklık paylarına ilişkin cevabi yazıları da incelendikten sonra;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 29 uncu maddesinin onuncu fıkrasında; "Belirli bir özel radyo ve televizyon kuruluşunda %10'dan fazla hissesi olanlar Devletten, diğer kamu tüzelkişilerinden ve bunların doğrudan veya dolaylı olarak katıldıkları teşebbüs ve ortaklıklardan herhangi bir taahhüt işini doğrudan doğruya veya dolaylı olarak kabul edemezler... " hükmü yer aldığından, Bakanlar Kurulunun 31.3.1998 günlü ve 98/11159 sayılı Kararıyla 4 nolu Görev Bölgesinde elektrik dağıtım ve ticareti yapma görevi verilen … Enerji Dağıtım Limited Şirketinin durumunun öncelikle bu hüküm çerçevesinde incelenerek sonuçlandırılması gerekli görülmüştür.
Sözü edilen Kanunun 29 uncu maddesinde özetle, "özel radyo ve televizyon kuruluşlarının anonim şirket olarak kurulacağı, aynı şirketin ancak bir radyo ve bir televizyon işletmesi kurabileceği, aynı özel radyo ve televizyon kuruluşunda bir ile üçüncü dereceye kadar (dahil) kan ve sıhri hısımların aynı zamanda hisse sahibi olamayacakları, bir hissedarın bir kuruluştaki hisse miktarının ödenmiş sermayenin %20'sinden ve birden fazla kuruluşta hisse sahibi olanların bu kuruluşlardaki tüm hisselerinin toplamının da %20'den fazla olamayacağı" belirtilerek, iletişim alanında bulunanların, Anayasanın 167 nci maddesinde de vurgulandığı üzere, tekelleşme ve kartelleşmeleri önlenmek istenmiştir. Aynı maddenin yukarıda değinilen onuncu fıkrası ile de; bunların yayın gücünü bir baskı aracı olarak kullanmak ve böylece Devleti etkileyerek ve yönlendirerek eşitlik ve rekabet ilkelerine aykırılık oluşturacak biçimde kamu taahhütlerini üstlenmelerinin engellenmeleri amaçlanmıştır. Söz konusu hükmün; başvuru, Bakanlar kurulunca görevlendirme, sözleşmenin incelenme ve uygulanma süresince, bir başka deyişle taahhüdün her evresinde buyurucu ve bağlayıcı niteliğinin gözönünde bulundurularak, uyulması ve uygulanmasının zorunlu olduğu tartışmasızdır.
Açıklanan bu durum karşısında; anılan Şirketin ortaklık yapısı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığına bildirilerek, ortaklık yapısı içinde yer alan kişi ve şirketlerin belirli bir özel radyo ve televizyon kuruluşunda ortak olup olmadıklarının, ortak iseler ortaklık paylarının açıklanması istenilmiş, Şirket yetkililerince de doğrulanan cevabi yazıdan, … Enerji Dağıtım Limited Şirketini oluşturan şirketlerin hissedarlarından bazılarının, aynı zamanda … Radyo TV Anonim Şirketi unvanlı yayın kuruluşunun toplam % 10'dan fazla hissesine sahip oldukları anlaşılmış ve bu olgunun anılan Kanun maddesinin onuncu fıkrasının sözüne olduğu kadar özüne de aykırılık oluşturduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, oluşumu itibariyle Devletten herhangi bir taahhüt işini kabul edemeyeceği anlaşılan … Enerji Dağıtım Limited Şirketine, "4 nolu Görev Bölgesinde Elektrik Dağıtım ve Ticareti Hizmetlerinin Yapılması İçin Görev Verilmesine İlişkin İmtiyaz Sözleşme Tasarısının" incelenmeksizin reddine ve Anayasanın 155 inci maddesi ile 2575 sayılı Danıştay Kanununun 46 ncı maddesininin (b) bendi gereğince İdari İşler Kurulunda incelenmesi için dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 4.11.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.