MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 9. HUKUK DAİRESİ
İ
DAVA : Davacı, sendika üyeliğinin sona erdiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kabul kararına karşı davalı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi davalı avukatının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir.
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi"nin kararı süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davalı ... Sendikası Gebze Şubesi"nin 05/03/2017 tarihinde Genel Kurulunun yapıldığını, ... ... (28309518668)"nın sendika yönetim kurulu üyesi seçildiğini, 07/02/2017 tarihli OHAL kapsamında memuriyetinin son bulduğunu, sendika yönetim kurulu üyeliğinin iptal edilmesi gerektiğini, bu durumun hukuka aykırı olduğunu, davalı Sendika tarafından verilen cevapta ise yönetimde herhangi bir değişiklik yapılmayacağını bildirdiklerini iddia ederek, bu seçime dair genel kurul kararının iptaline ve adıgeçen kişinin yönetim kurulu üyeliğinin sonlandırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; ... Sendikası Gebze Şubesinin tüzel kişiliğinin olmadığını, bu nedenle Sendika Şubesinin hasım gösterilerek açılan davanın öncelikle usulden reddedilmesi gerektiğini, davanın yetkisiz bir mahkemede açıldığını, asıl yetkili mahkemenin Sendikanın merkezinin bulunduğu Ankara"da açılması gerektiğini, Sendikanın Gebze Şubesi olağan genel kurulunun yargı gözetimi altında gerçekleştiğini, yürütme kurulu üyesi olarak ... ..."nın seçildiğini, seçim sonuçlarına süresi içerisinde itiraz edilmediğini, seçim sonuçlarının kesinleştiğini ve bir örneğinin İl Dernekler Müdürlüğüne mazbata düzenlendiğini, sendika üyesinin kamu kurum veya kuruluşları tarafından değil, sendika tarafından görevlendirildiğini, üyenin mahkemeye başvurması halinde mahkeme kararı kesinleşinceye kadar sendikadaki görevinin devam etmesi gerektiğini, ... ..."nın açmış olduğu Kocaeli 1. İdare Mahkemesindeki davanın incelenmeden reddine karar verildiğini, istinaf yoluyla incelemeye başvurulduğunu, dosyanın OHAL komisyonuna aktarıldığını, dosya hakkında bir karar verilmediğini, ihraç işleminin kesinleşmediğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, “…OHAL kapsamında görevine son verilen kişilerin, bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemeyeceği, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemeyeceği; görevinden çıkarılanların uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevlerinin de sona ermiş sayılacağı yasal olarak düzenlenmiş olmakla, yukarıda atıf yapılan Anayasa maddesi hükümleri uyarınca kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan sendikanın, OHAL KHK kapsamında görevine son verilen bu itibarla da yasal olarak kamu hizmetlerinde istihdam edilmesi veya bu kapsama giren görevlerde doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilmesi imkanı olmayan; dolayısıyla da, yürütme kurulu üyesi görevini yürütme yetkisi bulunmayan ... ..."nın sendika tarafından bu göreve seçilmiş olmasının Anayasal ve yasal düzenlemelere aykırı olduğu” gerekçesiyle davanın kabulüne karar vermiştir.
D)İstinaf başvurusu:
İlk Derece Mahkemesi kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E)İstinaf Sebepleri:
Davalı vekili istinaf başvurusunda; ... Sendikası Gebze Şubesi"nin tüzel kişiliği bulunmadığını, Sendika Şubesi hasım gösterilerek açılan davanın öncelikle husumet nedeniyle reddi gerekirken Genel Merkezin davaya dahil edilerek davanın sonuçlandırılmasının hatalı olduğunu, benzer bir dosyada Mardin 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2018/173 esas sayılı dosyasında husumet yokluğundan davanın reddine karar verdiğini, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, Gebze İş Mahkemesi"nin yetkisi bulunmadığını, tüzel kişiliği temsil eden Genel Merkezin bulunduğu Ankara İlinde değil tüzel kişiliği bulunmayan Sendika Şubesinin bulunduğu Gebze"de dava açılmasının yanlış olduğunu, ... Sendikası Gebze Şubesi"nin olağan genel kurulunun 05/03/2017 tarihinde yapıldığını, seçim sonuçlarının İlçe Seçim Kurulu tarafından kesinleştirildiğini, şube yönetim kurulu üyeliğine seçilenlerden birinin de ... ... olduğunu, ... ..."nın kamu görevinden çıkarılmasının iptali istemiyle dava açtığını, bu nedenle yönetim kurulu üyeliğinin devam ettiğinin Bakanlığa bildirildiğini, T.C. ... Kocaeli İl Dernekler Müdürlüğü"ne gönderdiği yazıda OHAL KHK"lerinin kamu personeline ilişkin tedbirlerle ilgili maddelerinde yer alan düzenlemelere göre ... ..."nın KHK ile görevine son verildiğinden sendika şubesinde görevlendirilemeyeceğinin görüş olarak bildirildiğini, sendika üyesinin görevine son verilmesi veya sair hallerde mahkemeye başvurması durumunda mahkeme kararı kesinleşinceye kadar sendika görevinin devam edecek olduğunu, T.C. ... denetiminden geçen sendika tüzüğünün "Üyeliğin Düşmesi" başlıklı 12. maddesinde de 4688 Sayılı Kanun"a paralel biçimde "işveren tarafından görevine son verilenlerin üyeliği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın kesinleşmesine kadar devam eder" hükmüne yer verildiğini ileri sürmüştür..
F)Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, “677 Sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 1/2. Maddesi kamu görevlilerini kapsamakta olup, söz konusu maddede meslekten çıkartılanların yeniden kamu görevlerine kabul edilemeyecekleri, söz konusu kişilerin mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği vs. görevlerinin sona ermiş sayılacağının belirtildiği, bu maddenin kamu görevlilerinin meslekten ihraca ilişkin karara karşı açmış oldukları davanın sonucunun beklenmesine ilişkin istisnai bir hükmü içermediği, davaya konu uyuşmazlıkta söz konusu kararname hükmünün uygulanması gerektiği anlaşılmıştır.
686 Sayılı KHK ile kamu görevinden çıkarıldığı anlaşılan davalının, 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu"nun 16. maddesinin 5. fıkrası gereğince sendika üyeliğinin dolaylı olarak sona erdiğinin anlaşılması karşısında 05/03/2017 tarihinde davalı sendikanın Olağan Genel Kurulu sonrası seçim ile yürütme kurulu üyeliğine seçilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesi yerindedir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi"nin 2019/3429 E. 2019/9008 K. Sayılı ilamı ile Yargıtay 9. Hukuk Dairesi"nin 2019/5048 E. 2019/14275 K. Sayılı ilamı da bu yönde olduğu” gerekçesiyle “Davalının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, karar verilmiştir.
G)Temyiz başvurusu :
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı davalı vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
H) Gerekçe:
Taraf teşkili dava şartı olup, davanın her aşamasında mahkemece re’sen dikkat edilmesi gereken bir olgudur ve mahkemenin, taraf teşkilini sağlaması, gerek mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun, gerekse 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun amir hükmü gereğidir (Hukuk Genel Kurulu"nun 04.03.2009 gün ve 2009/9–52–105 esas, karar; 14.04.2010 gün ve 2010/21–200–216 esas, karar sayılı ilamları). Bu husus kamu düzenine ilişkin olmakla yargılamanın her aşamasında re’sen nazara alınması gerektiğinden, usulü kazanılmış hakkın da istisnasıdır.
Somut uyuşmazlıkta; dava dışı ... ..."nın 686 sayılı KHK"ya ekli liste ile memuriyetten ihraç edildiği, adıgeçenin memuriyetten ihraç kararı sonrası ... Sendikası Gebze Şubesi"nin 05/03/2017 tarihinde gerçekleştirilen Olağan Genel Kurulu"nda sendika yürütme kurulu üyeliğine seçildiği, Kocaeli Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü’nce 05/05/2017 tarihinde Sendikanın Gebze Şubesinden dava dışı ... ..."nın görevine KHK ile son verildiğinden söz konusu kişinin sendika şubesinde görevlendirilemeyeceğinden ... ..."nın yürütme kurulu üyeliğinin düşürülmesinin istenilmesine rağmen davalı Sendika’nın talep hakkında herhangi bir işlem yapmaması üzerine eldeki dava ile bu seçime dair genel kurul kararının iptali ile adıgeçen kişinin yönetim kurulu üyeliğinin sonlandırılmasının talep edildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlığa konu tespit talebinin sonucundan, dava dışı ... ..."nın etkileneceği açıktır. Bu durumda adıgeçen şahsın davaya dahili ile yargılamanın yapılması gereklidir.
Açıklanan nedenlerle; hukukî dinlenilme hakkını ihlal edecek şekilde taraf teşkili sağlanmadan karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 04.03.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.