MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, işkolu itirazının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılardan ......, ... ile TC. .... Bakanlığı avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı Hava İş Sendikası vekili, davalılardan işveren şirketin talebi üzerine, diğer davalı Bakanlık tarafından yapılan inceleme sonucunda, davalı .... ve bağlı iş yerlerinde yapılan işlerin niteliği itibari ile iş kolları yönetmeliği 12 sıra no.lu Metal İş Koluna girdiğine ilişkin olarak T.C..... Bakanlığı tarafından verilen 2013/28 karar no.lu iş kolu tespit kararının iptali ile .... ve bağlı iş yerlerinde yapılan işlerin niteliği itibari ile iş kolları yönetmeliği 15 sıra no.lu taşımacılık iş koluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
1) Davalı Bakanlık vekili, Bakanlıkça yapılan incelemede; adı geçen şirketin hizmetlerini yürüttüğü, merkez işyerinde yapılan işlerin ise asıl işe yardımcı işlerden olduğu bu nedenle söz konusu işyerinde yapılan işlerin müvekkil Bakanlıkça usul ve yasalara uygun olarak, tüm veriler ışığında işkolu ile ilgili maddeleri uyarınca hangi sıra numaralı işkolunda yer aldığı tespit edildiğini ve buna ilişkin tespit kararının Resmi Gazete ‘de yayımlandığını, müvekkil Bakanlığın yaptığı tespitin doğru olduğunu, zira işverenin iş kolu tespiti yapılması için, yaptığı başvurusu üzerine düzenlenen müfettiş raporunun da davacının iddiasının yerinde olmadığını gösteren resmi belge olduğunu, davanın reddi gerektiğini;
2) Davalı işveren .... vekili, Davanın 11.07.2013 tarihinde açıldığını fakat 26.07.2013 tarihli ve 28719 sayılı Resmi Gazete"de yayınlanan İşkolları Yönetmeliği"nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile daha önce yayınlanan yönetmelikte değişlikler yapıldığını, anılan Yönetmeliğin 4. maddesinin 3. bendine "yeni bir işkolu tespiti yapılıncaya kadar" ifadesinin eklendiğini ve EK-1 İşkolları Listesi"nde yer alan 12 nolu Metal işkoluna 33.14 satır altına "33.16- Hava taşıtlarının ve uzay araçlarının bakım ve onarımı" sınıfının ilave edildiğini, dolayısıyla eldeki davanın konusunu teşkil eden uyuşmazlığın yapılan yönetmelik değişikliği ile açık ve net bir şekilde çözümlendiğini, hava taşıtlarının bakım ve onarımı ile iştigal eden davalı şirketin sınıfının metal işkoluna dahil edildiğini ve davanın konusuz kaldığını, davacının atıfta bulunduğu 2009 yılındaki Yargıtay hükmünden sonra hem şirketin faaliyet alanının hem de İşkolları Yönetmeliği"nin köklü değişime uğraması nedeniyle söz konusu Yargıtay hükmünün eldeki davada esas alınamayacağını, şirketin ...."dan ayrılarak 23.05.2006 tarihli ticaret sicili tescili neticesinde kurularak (münhasıran bir bakım, tamir ve modifikasyon şirketi olarak) tüzel kişilik kazandığını, böylece Hava Taşımacılığı sektöründe faaliyet gösteren bir alan olma vasfını kaybettiğini, tesislerde verilen hizmetin sadece uçak ve motor dahil sökülen uçak parçalarının bakım, tamir ve modifikasyonu ile sınırlı olmayıp, örneğin gaz tribünlerine de aynı işlemlerin yapıldığını, ayrıca şirketin birçok yerli ve yabancı şirkete bakım, tamir ve modifikasyon hizmeti verdiğini, faaliyet konusunun tartışmasız olarak "hava taşıtlarının ve araçlarının bakım ve onarımı" olduğunu, Bakanlık tarafından müvekkil şirketin metal işkolunda yer aldığına yönelik tespitin İşkolları Yönetmeliği 2. maddede belirtilen uluslar arası norm ve standartlara (ab nace kodlamasına) uygun olduğunu, davanın reddi gerektiğini;
Aynı işkolunda örgütlenen ve davalı konumda olan davalı sendikalardan;
3) Davalı ... vekili, 28.06.2013 tarihli ve 28691 sayılı Resmi Gazete"de yayınlanan 2013/28 nolu İşkolu Tespit Kararı"nın detaylı ve teknik bir inceleme olduğunu, davanın reddi gerektiğini;
4) Davalı ... vekili, davacı tarafın iddiaların gerçeği yansıtması ve mevzuata aykırı olması bir yana, açıkça hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olduğunu, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 4. maddesi gereğince 19.12.2012 tarih ve 28502 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan (işbu uyuşmazlığa uygulanması gereken) yeni İşkolları Yönetmeliği"nin daha geniş ve ayrıntılı hükümler içerdiğini, "İşyerinin girdiği işkolunun belirlenmesi" başlıklı 4/3. maddesinde "(3) 10.11.1983 tarihli ve 83/7376 sayılı İşkolları Tüzüğüne göre belirlenmiş olan işyerlerinin işkolu en son yetki belgesi alan sendikanın kurulu bulunduğu işkolundan sayılır" şeklinde normlar hiyerarşisine aykırı olarak bir takım ibarelere yer verilmişse de, davacı iddiasının aksine anılan Yönetmelik düzenlemesini itibar edebilme imkanı bulunmadığını, Yönetmelik hükmüyle daha üst norm durumundaki Yasa maddesine aykırı düzenlemeler yapılması mümkün olmadığı gibi yasa maddesinde öngörülmeyen (yer almayan) başkaca kriter veya kriterler getirilmesinin de hukuki sonuca etkili olmayacağını, nitekim anılan yönetmeliği yürürlüğe koyan Bakanlığın da durumun farkına vararak yasal dayanağı bulunmayan durumu ortadan kaldırdığını ve Yönetmelikte değişiklik yapılması zorunluluğunu duyduğunu (RG.26 temmuz 2013-28719), Yönetmelikte yapılan 26.07.2013 tarihli söz konusu değişikliğin yeni bir hukuki durum oluşturmaktan daha çok normlar hiyerarşisine aykırı bir hususun düzeltilmesinden (yönetmeliğin yasaya uygun hale getirilmesinden) ibaret olduğunu, davacı sendikanın aynı konuda kesin hüküm bulunduğu ve dolayısıyla yeni bir işkolu tespiti yapılamayacağı yönlü itirazlarının hukuki ve fiili duruma uygun olmadığını, salt kesin hüküm iddiasına konu yapılan RG"nin 11.03.2009 tarih ve 27166 sayısında yayınlanan işkolu tespiti ile işbu davaya konu 28.06.2013 tarih ve 28691 sayılı resmi gazetede yayınlanan işkolu tespiti İçerikleri (işyerinde yapılan işler ve yürütülen faaliyetler listesi ve meydana gelen değişiklikler), diğer yandan 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı STSK ve buna dayalı olarak çıkarılan İşkolları Yönetmeliği"nin hangi işlerin hangi işkoluna dahil olduğuna ilişkin yeni mevzuat dikkate alındığında, gerek itiraza konu işyerinde fiilen yapılan işlerde meydana gelen değişiklikler, gerekse işkolları ve içeriğinde ortaya çıkmış bulunan değişiklik ve yeni İçerik (2821 say ılı Sendikalar Kanunu uyarınca: 6.12.1983, No 18243 sayılı resmi gazetede yayınlanmış İşkolları Tüzüğü, 6356 sayılı STSK uyarınca 19.12.2012 tarih ve 28502 sayılı resmi gazetede yayınlanan ve somut uyuşmazlıkta uygulanması zorunluluğu bulunan yeni İşkolları Yönetmeliği ve 26.07.2013 tarihli değişiklik) karşısında uyuşmazlıkla ilgili kesinleşmiş karar bulunduğu yönlü itirazların hiçbir gerçekliğinin ve haklılığının olmadığının her türlü tartışma ve tereddütten uzak olduğunu, davacı tarafla işyerinde yapılan işlerin niteliği konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmadığını, işyerinde yapılan işin hava taşıtlarının bakım ve onarım tamirat ve bunun gibi işler olduğunu, ayrıca 2009 yılında verilen karardan sonra ..... bünyesindeki hat bakım işlerinin .... yolları bünyesine devredildiğini, bunun dışında yapılan işin niteliğinde esasa etki edecek bir değişiklik bulunmadığını, uyuşmazlığın mevzuat değişikliğinden kaynaklandığını, yeni mevzuata göre yapılan işlerin açıkça Metal İş koluna dahil edildiğini, ...."nin, ....."den tamamen bağımsız bir şirket olup, işkolu tespiti hu işyeriyle sınırlı olarak ve bu işyeri baz alınarak yapılmak gerektiğini, .... "de bakım ve onarımı yapılan hava taşıt araç ve gereçlerinin bir işyerinden çıktıktan sonra ....."de, bir başka hava yolu şirketinde veya işletmede kullanılacak olmasının hiçbir anlam ve öneminin bulunmadığını, Ülkemiz sisteminde işkolu tespitlerinin "işyeri" baz ve esas alınarak yapıldığından asıl iş - yardımcı iş ilişkisi ve buna bağlı olarak yardımcı işlerin asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılmasının ancak ve ancak aynı işyeri bakımından söz konusu olabileceğini, böyle olunca bir İşyerinde yapılan işin bir başka işyerinde yapılan asıl işe yardımcı olduğundan söz etmek anlamsız olduğunu, dolayısıyla .... "nin girdiği iş kolu belirlenirken, ....."ye veya bir başka işyerinde yapılan işlerin hiçbir etkisi olamayacağını, 2821 sayılı SK döneminde 28 olan işkolu sayısının 07. 11. 2012"de yürürlüğe giren 6356 sayılı STSK döneminde 20"ye indiğini ve 2009"da yapılan işkolu tespitinden sonra hangi işlerin hangi işkoluna dahil olduğuna ilişkin mevzuatta esaslı değişiklik ve düzenlemeler yapıldığını, 2009 tespiti sonrası ortaya çıkan kararının uyuşmazlık bakımından hiçbir etki ve değeri bulunmadığını, 2009 işkolu tespitine dayatıp ve gerekçe oluşturan bakım ve onarım işlerini metal işkolu dışında bırakan istisnai nitelikteki işkolları tüzüğü düzenlemesine (deniz, demir ve bava yollan madeni taşıma araçları hariç) yeni işkolları yönetmeliğinde değişiklik ötesi halinde dahi yer verilmiş olmadığını, normlar hiyerarşisi gereği 6356 sayılı Kanunu’na dayalı tespitin yerinde olduğunu, davanın reddi gerektiğini,
Savunurlarken,
5. Davalı ... vekili ise, .... Bakanlığı 2013/28 sayılı ış kolu tespit kararının, "metal" iş koluna ilişkin tespit açısından 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasası"nın 4. maddesi ve bu maddeye göre düzenlenmiş olan Işkollan Yönetmeliği"ne aykırı olduğunu, işyerinde yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği"nde 15 sıra numarasında tanımı yapılan "taşımacılık" işkolu kapsamında olduğunu, ......."nin ana sözleşmesinde de şirketin kuruluş amacının, hava taşıtlarının teknik bakım ve onarımlarını yapmak, havayolu sektörü ile ilgili teknik ve alt yapı desteğini vermek olarak ifade edildiğini, iş kolu tanımlamasına ve şirketin amacına bakıldığında, Bakanlığın "metal" iş kolu kapsamında değerlendirdiği faaliyetlerin, taşımacılık ile ilgili faaliyetler olup 15 sıra nolu iş kolu kapsamında olduğunu, dolayısıyla hava yolu taşıma aracı olan uçakların, bakım ve onarımı ile bakım ve onarımda kullanılacak parçaların imalatı "METAL" iş kolu tanımı dışında bırakıldığından anılan iş kolu kapsamında değerlendirilemeyeceğini, ...."nin 2006 yılında yaptığı başvuru üzerine, Bakanlığın 23.08.2006 tarih ve 2006/60 sayılı karan ile anılan şirkete ait işyerlerinin "Hava Taşımacılığı" işkolunda kurulu olduğuna karar verdiğini, ardından ....."nin 2009 yılında yaptığı başvuru sonucunda Bakanlığın 2009/8 sayılı karan ile bir kısım işyerinin "Hava Taşımacılığı" işkolunda sayılırken bir kısım işyerinin ise "Metal" işkolunda olduğuna karar verildiğini, bu kararın iptali talebiyle Türkiye Sivil Havacılık Sendikası tarafından açılan davada 12. İş Mahkemesi 23.03.2009 tarih, 2009/262 E. ve 2009/541 K. sayılı karar ile işyerinde yapılan işlerin "Hava Taşımacılığı" işkolu kapsamında olduğuna hükmettiğini ve anılan kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesi"nin 17.11.2009 tarih, 2009/42391 E. ve 2009/32248 K. sayılı ilamı ile onandığını, bu süre zarfında işletmenin faaliyet konusunda herhangi bir değişiklik söz konusu değilken, bu kez Bakanlığın, işyerlerindeki faaliyeti "Metal" iş kolu kapsamında olduğuna karar vermesinin çelişkili ve hukuka aykırı olduğunu, Bakanlığın İşkolları Yönetmeliği"ne aykırı olarak verdiği bu kararına dayanak oluşturmak için işkolu kararının yayımından yaklaşık bir ay sonra Yönetmelikte değişiklik yaptığını, 26 Temmuz 2013 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan İşkolları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile "Hava taşıtlarının ve uzay araçlarının bakım ve onarımı" işlerinin metal işkolu kapsamına alındığını, Bakanlığın "Metal" iş kolunda olduğuna karar verdiği faaliyetleri yürüten personelin, uçakların bakım ve onarımı ile parça tamirini yapmakta olup lisanslı uçak teknisyenleri olduğunu ve personelin bu görevleri göz önüne alındığında da Bakanlık tespitinin hatalı olduğunun anlaşılmakta olduğunu", ".... Bakanlığı"nın 2013/28 sayılı iş kolu tespit kararının, iptali ile anılan işyerinin "Taşımacılık" iş kolunda kurulu olduğuna karar verilmesini" beyan etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda alınan bilirkişi heyet raporunda teknik bilirkişilerin görüşüne üstünlük tanıyarak, bu davadan evvel 12. İş Mahkemesi 2009/262 E.- 541 K.-sayılı dosyada, davacı taraf ile davalı taraf arasında aynı konuda 23/03/2009 tarihinde açılan iş kolu tespit talepli dava sonucunda 28/09/2009 tarihli karar ile, özetle; Davacı .... Sendikasının açtığı davanın kabulüne, birleştirilen dava dosyasında ....nin açtığı davanın reddine, davaya konu T.C. .... Bakanlığının 04/03/2009 tarih 2009/8 karar sayılı iş kolu tespit kararı verilen iş yerlerinden ......."da yer alan iş yerleri ile diğer tüm iş yerlerinin 21 sıra no.lu Hava Taşımacılığı İş Kolunda bulunması gerektiğinin tespitine, ...dair, karar verildiğini, kararın Yargıtay 9. H.D. 17/11/2009 tarihli kararı ile Onanmak sureti ile kesinleştiğini, anılan kararda ayrıntılı olarak teknik ve hukuki durumun değerlendirildiği, daha sonra Bakanlıktan aynı iş ve iş yerleri için yeniden iş kolu tespiti talep edildiği, iş kolları Yönetmeliğinde değişiklikler yapıldığı, Danıştay tarafından yeni yönetmelik ile ilgili olarak yürütmenin durdurulmasına karar verildiği, Mahkememize sunulan bilirkişi heyetinin 28/08/2014 havale tarihli raporda, teknik bilirkişilerin de belirtmiş olduğu hususlar ve ayrıca davalı şirket ana sözleşmesi de birlikte değerlendirildiğinde; İş yerindeki teknik amaç hava taşımacılığını destekleyen hizmet faaliyetleri olduğu, hava taşımacılığı teknik amacı daha baskın olduğu, havacılık sektöründeki bakım organizasyonunu kurabilmek için lisanslı teknisyen ve elemanlar gerektiği, gerek lisans, gerekse kontrolleri Türk Sivil Havacılığı tarafından talep edildiği, gerek yerel sivil havacılık kurallarına, gerekse uluslararası normlara uygun olması gerektiği, lisanslı teknisyen çalıştırılarak yetki alınabileceği, Ulaştırma Bakanlığına bağlı Sivil Havacılık İdaresinin bu işlerde yetkili olduğu, davalı şirkette yürütülen işlerin Havacılık sektörü ile güçlü bir bağı olduğu, havacılık sektörünü destekleme amacı baskın olduğu ve asıl işe tabi olması gerektiği, havacılık sektörünün uçuş yer hizmetleri ve bakım hizmetleri bakımından, birbirine yakın bir bağı olduğu ve fiilen ayrı bir iş gibi farklı düşünülemeyeceği, davalı şirket tarafından gerçekleştirilen hizmetlerin, İş Kolları Yönetmeliği 15 sıra no.daki taşımacılık iş kolunda sayılması hukuka uygun olacağı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.

D) Temyiz:
Karar, davalı Bakanlık, davalı işveren .... ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
Uyuşmazlık 2006 yılında ..... bünyesinde hava taşımacılık faaliyeti kapsamında iken uçak bakım ve onarım işinin şirketleşme sonrası devredildiği ....irketindeki bu işin 2821 sayılı ve 2822 sayılı kanunların yürürlükte iken taşımacılık iş kolunda olduğuna ilişkin tespitin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu döneminde de devam edip etmeyeceği, önceki tespitin bağlayıcı olup olmadığı, 6356 sayılı kanun döneminde çıkarılan İşkolları Yönetmeliğinin uygulanıp uygulanmayacağı, davalı .... ..........nin bağlı birim mi yoksa bağımsız bir işyeri olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
İşkolu esasının uygulanabilmesi, her işyerinin girdiği işkolunun tespit edilmesine bağlıdır. İşyerinin girdiği işkolu işyerinde yürütülen asıl işe göre belirlenir. Asıl iş, işyerinin teknik amacı, mal veya hizmet üretimi amacıyla yürütülen faaliyetlerdir.
6356 sayılı kanunla bir birimin bağlı yer veya bağımsız bir işyeri olarak nitelendirilmesi daha da önem kazanmıştır. Bir birim bağımsız bir işyeri olarak nitelendirildiğinde işkolu bu birim içinde yürütülen asıl işe göre belirlenirken, aynı birim bağlı yer olarak nitelendirildiğinde asıl işyerinde örgütlenmiş bir sendikanın faaliyet alanına ve toplu iş sözleşmesinin kapsamına dahil olacaktır. Bir birimin bağlı yer olarak nitelendirilmesi için işin niteliği yönünden bağlılık yeterli olmayıp, yürütümü bakımından da bağlılık gerekir. Yönetimde birlik ölçütünden anlaşılan farklı birimlerdeki mal veya hizmet üretiminin tek elden yürütülecek biçimde örgütlenmesi, bu birimlerin bağımsız bir organizasyon niteliği taşımamasıdır.
Asıl iş ve yardımcı iş kavramının her bağımsız işyeri için bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekir. Asıl iş yardımcı iş ayırımı bir işyerindeki işler için geçerli olup, işletme seviyesinde incelenemez, bir işletmeyi oluşturan farklı işyerleri arasında asıl iş yardımcı iş ilişkisi kurulamaz (Ekonomi, 1991:41-43; Taşkent, 2006:608; Çelik, 2010:123; Çelik, 2013:459-460; Narmanlıoğlu, 2013: 88-89; Doğan Yenisey, 2007:316; Tuncay ve Savaş, 2013:45 ; Arıcı, 2012:313; Yıldız, 2010: 138; Doğan, 2011:135; Bedük: 2012:17; Yuvalı ve Güleşçi, 2013:77. Sendikal Örgütlenmede İşkolu Esası ve İşkolunun Belirlenmesi Kübra Doğan YENİSEY, Çalışma Ve Toplum Dergisi. Sayı 39). Asıl işe yardımcı işler de aynı işverene bağlı olması koşuluyla asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılacaktır. Farklı işverenlere ait yerlerin aynı işyeri kapsamında sayılması mümkün olmadığı gibi bu yerlerin girdiği işkolu da birbirinden bağımsız olarak belirlenecektir.
Özellikle 6356 sayılı kanun döneminde mülga 2821 sayılı kanunun aksine ilgililer toplu iş sözleşmesi yapılmasından bağımsız olarak her zaman, sendikaya üyelik veya yetki tespiti aşamalarında işyerinin girdiği işkolunun tespitini talep edebilirler ve bu nedenle daha önce iş kolu yönündeki tespit, sonraki iş kolu tespiti için kesin ölçü teşkil etmeyecektir. Zira Kanunda yetki başvurusundan sonra yapılacak işkolu değişikliğinin sonraki dönem için geçerli olacağı açıkça ifade edilmiş olup, yetki başvurusu daha önceden bu işyerinde bir tespitin yapılmış olmasını zorunlu kıldığından bununla Kanunda yeni bir tespitin yapılabileceği de ifade edilmiş olmaktadır. Nitekim 6356 sayılı kanun döneminde çıkarılan iş kolları yönetmeliğinde yapılan değişiklikte de açıkça “yeni bir işkolu tespiti yapılıncaya kadar” ibaresi ile bu vurgulanmıştır. O halde 2821 sayılı yasa döneminde yapılan işkolu tespitinin, 6356 sayılı yasa döneminde yeni işkolu sayısına ve niteliğine göre farklı değerlendirileme olanağı bulunmaktadır. Kaldı ki tespit niteliğindeki hükümler eda niteliğinde olmadığından kesin hükümde teşkil etmez.
İşyerinde yürütülen asli faaliyetin belirlenmesi teknik bir konu gibi görünse de bu faaliyet esas alınarak işyerinin hangi işkoluna girdiğinin belirlenmesi tamamen hukuki bir değerlendirmedir.
İşkolu tespiti bakımından, şirket ana sözleşmesinde yer verilmekle birlikte işyerinde fiilen yapılmayan iş ve işlerin hiçbir anlam veya önemi olmayıp; işyerinde fiilen yürütülen asıl iş esas alınarak tespit yapılması yasal bir zorunluluktur.
6356 sayılı Kanunda kara, hava, deniz ve demiryolu taşımacılığı tek bir "Taşımacılık" işkolu altında birleştirildikten sonra, sadece taşımayla ilgili olan işler bu işkolundan sayılmıştır. Yine başka yerde sınıflandırılmamış taşımacılık ve bunu destekleyen faaliyetlerin taşımacılık işkolundan sayılacağı belirtilmiştir.
Öte yandan her bir taşıma sektörüne ait araçların imalinin yanı sıra bakım ve onarımlarının yapılmış olduğu işler,Yönetmelikte "Metal" işkolu altında sayılmış, başka yerde sınıflandırılmamış diğer ulaşım ekipmanlarının bakım ve onarımı işlerinin de "Metal" işkoluna gireceği açıklanmıştır.
Uçakların (Havayolu araçlarının) bakım ve onarım işleri, Yönetmeliğin ilk halinde başka yerde sınıflandırılmamış olduğundan, Yönetmeliğin 33.17.90 maddesinde belirtilen hüküm gereği, bu işlen yapıldığı işyerleri "Metal" işkoluna girecektir. Daha sonra Yönetmelikle "Hava taşlarının ve uzay araçlarının bakım ve onarımı" işlerinin Metal işkoluna girdiğine yönelik açık hüküm getirilmesi, bu işlerin girmiş olduğu işkolunda bir değişiklik yapmadığından sonuca etkili olmayacaktır. NACE işkolu kodlarında 33 kodu ile kabul edilen faaliyet yönetmelikte metal işkolunda kabul edilmiştir. Uçakların tamir, bakım ve onarım işinin aynı NACE kodları düzenlemesinde 33.16 kodu ile yer almıştır.
İşkolları Yönetmeliği 19.12.2013 tarihinde yayınlanmış olup ilk halinde havayolu taşıtlarının bakım ve onarımına ilişkin herhangi bir açık hükme yer verilmemiş; buna karşılık her bir taşıma sektörüne ait araçların imalinin yanı sıra bakım ve onarımlarının yapılmış olduğu işler Yönetmelikte "Metal" işkolu altında sayılmış, başka yerde sınıflandırılmamış diğer ulaşım ekipmanlarının bakım ve onarımı işlerinin de "Metal" işkoluna gireceği hükmüne yer verilmiştir. Hava yolu taşımacılığının destekleyici hizmet faaliyetlerinin 52.24.09 alt koduyla Hava yolu taşımacılığıyla ilgili kargo ve bagaj yükleme boşaltma hizmetleri şeklinde yer aldığı görülmektedir.
Yargılama sırasında yürürlüğe giren maddi hukuka ilişkin bir yasanın yargı erkince uygulanmasıyla yapılacak yeni tespit, ilgili Bakanlıkça tespit tarihindeki yasal düzenlemeye göre hukuka uygun olarak yapılmış işlemin değiştirilmesi neticesini doğuracaktır. Bu durum ise yargının idarenin yerine geçerek işlem yapmasına yol açacaktır. Oysaki tarafların yargıya başvurmasındaki amaç; yargılama sırasında yürürlüğe girecek yeni düzenlemeye göre mahkemece yeniden bir tespit yapılması değil; tespit tarihinde yürürlükte bulunan yasal düzenlemeyle ortaya çıkan neticenin hukuka uygunluğunun denetlenmesidir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı .... hava taşıma işi yapan .... tarafından kendisinin faaliyet alanı içinde yer alan uçakların bakım ve onarım işini yürütmek için 2006 yılında kurulduğu, bir anlamda işin bir bölümünün şirketleşerek devrettiği anlaşılmaktadır. Bu şirketin kuruluşundan beri davacı ve diğer ilgililer tarafından bağlı birim olduğu ileri sürülmemiştir. Davalı ....irketinin sadece ..... değil, tüm taşımacılık faaliyeti yürüten yerli/yabancı diğer uçak şirketlerine ait uçakların bakım ve onarım işini yerine getirdiği ve bağımsız bir işveren olduğu konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Teknik bilirkişiler ile mahkemenin de kabulünde olduğu gibi davalı şirkette yürütülen işlerin Havacılık sektörü ile güçlü bir bağı olduğu, havacılık sektörünü destekleme amacı baskın olduğu ve asıl işe tabi olması gerektiği, havacılık sektörünün uçuş yer hizmetleri ve bakım hizmetleri bakımından, birbirine yakın bir bağı olduğu ve fiilen ayrı bir iş gibi farklı düşünülemeyeceği” gerekçesinin isabetli olması için davalı şirketin bağımsız bir yapısının bulunmaması ve bağlı birim kabul edilmesi gerekir. Kaldı ki bu yardımcı iş ise, yardımcı iş asıl işe tabi olacaktır ve asıl iş için bağlı olduğu varsayılan ...... Ortaklığının iş kolu tespiti yapılmış ve bu işkolunda yetki almış bir sendika bulunmaktadır. Böyle bir gerekçenin kabulü halinde ise aynı işyerinde aynı iş kolunda iki ayrı Toplu İş Sözleşmesinin bağıtlanması ortaya çıkacaktır ve bu ise yasaya aykırı olacaktır. O halde bağımsız bir işveren olan davalı ...... nin işkolunun asıl işine göre belirlenmesi gerekir. Şirketin asıl işinin yolcu ve yük taşımacılığı olmadığı, taşımacılıkta kullanılan araçların tamir, bakım ve onarım işi olduğu sabittir. Uçakların tamir, bakım ve onarımı işinin yapıldığı işyeri 12. No.lu "Metal İşkoluna"" girmektedir.
Ayrıca belirtmek gerekir ki 2821 sayılı kanun ve yönetmelik hükümlerinin yürürlükte olduğu dönemde 2009 yılında aynı işverene ait işkolu tespit kararının 6356 sayılı kanun ve bu kanuna uygun olarak çıkarılan yönetmelik hükümleri kapsamında bağlayıcılığından sözedilemez. Bu nedenle davacı sendikanın bu yöndeki iddiası doğru olmadığı gibi mahkemenin bu yöndeki gerekçesi de anılan normatif düzenlemelere ve yukarda belirtilen ilkelere aykırıdır.
Davalı Bakanlığın tespit tarihindeki normatif düzenlemelere ve dayanak uluslararası norm olan NACE kodlarına göre davalı ..... Şirketine ait işin “Metal” İşkolunda yaptığı tespit, işverenin bağımsız olması, asıl işinin uçak tamir, bakım ve onarım olması” karşısında yerindedir. Dairemiz yerleşik içtihatları gereğince de tespit tarihinde yürürlükte olan işkolu yönetmeliği çerçevesinde işkolu tespit edilebileceğinden; yönetmelikte dava konusu tespit sonrası 26.07.2013 tarihinde yapılan değişikliğin ve bu değişikliğin bir kısmının iptaline yönelik davada verilen yürütmeyi durdurma kararının hukuksal sonuca bir etkisi yoktur. Davanın reddi yerine yazılı ve hatalı gerekçe ile kabulü isabetsizdir.
Ayrıca davalı Bakanlığın harçtan muaf olduğu gözetilmeden harçtan sorumlu tutulması da bozma nedenidir.
Dairemizce 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 5. Maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
F) Hüküm:
Yukarda açıklanan gerekçe ile
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davanın REDDİNE,
3. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4.Davacının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalıların yaptığı 391.00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.500,- TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine,
Kesin olarak 15/06/2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.