Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 1997/196 Esas 1998/377 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 1997/196
Karar No: 1998/377

Temyiz Eden: Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı
Karşı Taraf: ... Anonim Şirketi
Vekili: ...

İstemin Özeti: Gümrük Kanununun 114 üncü ve Gümrük Yönetmeliğinin 678 inci maddeleri uyarınca gümrük idarelerinin, antrepolarla sundurmalardaki ithale konu eşyanın üçüncü kişilere devri sırasında taahhütname alınması ve taahhütnamede devre konu eşyanın (CİF) kıymetinin gösterilmesi, taahhütnamenin noterlerce düzenlenmesi sırasında bu değer üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınmasını öngören Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünce yayımlanan 14.1.1995 günlü ve 1995/24 sayılı Genelgenin, Gümrük Kanunu ve Yönetmelik hükümlerine aykırı olduğu ileri sürülerek, iptali istenmiştir.
Davayı inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesi, 13.11.1996 günlü ve E:1996/548, K:1996/3603 sayılı kararıyla; 1615 sayılı Yasanın 114 üncü, Gümrük Yönetmeliğinin 678 inci maddelerinin, antrepo ve sundurmalarda sahipleri adına kaydı yürütülen eşyanın başkalarına devir şartlarını düzenlediği, devir işlemi ile birlikte mali ve hukuki sorumluluğun devralana geçtiği, eşyaya ait vergi, resim, ücret ve para cezalarının devralan tarafından ödenmesi gerektiği, devir muamelesi ile antrepo ve sundurmalarda bulunan eşyanın ithal harçlarının devralan tarafından ithalat rejimi kararı ve ithalat yönetmeliği hükümleri çerçevesinde ödeneceği, devralanın eşyanın gümrük vergileri, fon, ücret ve para cezalarını ödeyeceğini beyan etmiş olmasının, eşyanın aynıyla ve CİF değeri ile ilgili bir taahhüdü içermediği, düzenlenen belgeye her ne kadar noter tarafından taahhütname başlığı konulmuş ise de, içeriği itibarıyla yasa ve yönetmelikte yer alan bir yükümlülüğün yerine getirileceğinin beyan edilmesinden ibaret bulunması nedeniyle belgenin, Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde yer alan taahhütname olarak kabul edilmesinin mümkün görülmediği, böyle bir belgeye, eşyanın aynına taalluk eden bir taahhütname anlamı verilerek ve CİF değerinin yazılması zorunluluğu getirilerek, bu değer üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınmasının, yasada öngörülmeyen ek mali külfet getirilmesine yol açacağı, belgenin niteliğinin de buna uygun olmadığı gerekçesiyle 1995/24 sayılı Genelgenin iptaline karar vermiştir.
Karar, idare tarafından temyiz edilmiş ve Genelgenin Yasa ve Yönetmeliğe uygun olduğu ileri sürülerek bozulması istenmiştir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi ...'ın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, kararın bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmediğinden istemin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı ...'in Düşüncesi: Gümrük Kanunu'nun 114 ve Gümrük Yönetmeliğinin 678 nci maddeleri hükümleri uyarınca antrepolarla sundurmalardaki ithale konu eşyanın üçüncü kişilere devri sırasında taahhütname alınmasını ve bu taahhütnamede devre konu eşyanın (CIF) kıymetinin gösterilmesini öngören Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünce yayınlanan 14.1.1995 gün ve ... sayılı genelgenin iptali istemi ile açılan davanın kabulü ile sözü edilen genelgenin iptaline ilişkin Danıştay 9 ncu Dairesinin 13.11.1996 gün, E:1996/548, K:1996/3603 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay 9 ncu Dairesinin 13.11.1996 gün, E:1996/548, K:1996/3603 sayılı kararında yer alan düşüncemizde yazılı gerekçe uyarınca temyiz isteminin reddi ile temyiz konusu kararın onanmasının uygun olacağı düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Gümrük Kanununun 114 üncü ve Gümrük Yönetmeliğinin 678 inci maddeleri uyarınca Gümrükler Genel Müdürlüğünce yayımlanan ve antrepo ve sundurmalardaki eşyanın üçüncü kişilere devri sırasında taahhütname alınması, taahhütnamede devre konu eşyanın (CIF) kıymetinin gösterilmesi ve belgenin noter tarafından düzenlenmesi sırasında nispi harç ve damga vergisi alınmasını öngören 14.1.1995 günlü ve 1995/24 sayılı Genelgenin iptali yolundaki karar temyiz edilmiştir.
1615 sayılı Gümrük Kanununun 114 üncü maddesinde, antrepolarla sundurmalardaki eşyanın üçüncü kişilere devrine gümrük idarelerince müsaade edilebileceği, mali ve hukuki sorumluluğun devralana aynen intikal edeceği, devir ile ilgili usul ve şartların Bakanlıkça tespit edileceği öngörülmüş, Gümrük Yönetmeliğinin 678 inci maddesinde ise daha geniş düzenlemeye yer verilerek, eşyaya isabet eden vergi, resim, ücret ve para cezalarının devralan tarafından taahhüt edilmesi ve sağlanması gerektiği belirtilmiştir.
İptal davasına konu edilen Genelgede, eşyanın devri sırasında devralandan taahhütname alınması ve taahhütnamede devre konu eşyanın (CIF) kıymeti gösterilerek bu değer üzerinden nispi damga vergisi ve harç alınması gerektiği belirtilmiştir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Kanuna ekli (1) sayılı Tabloda yazılı kağıtlar damga vergisine tabi tutulmuş, 4 üncü maddesinde verginin, kağıdın niteliğine göre bulunacağı ve 10 uncu maddesinde nispi damga vergisinde bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu damga vergisinde ise kağıtların sadece niteliğinin esas olduğu hükme bağlanmış, belli para teriminin ise kağıtların içerdiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade ettiği açıklanmıştır. Yasaya ekli (1) sayılı Tablonun akitlerle ilgili kağıtlar bölümünde ise belli parayı içeren mukavelename, taahhütname ve temliknameler binde beş oranında nispi damga vergisine tabi tutulmuş, buna karşılık belli para içermeyenlerin maktu olarak vergilendirilmesi kabul edilmiştir.
Gümrük Kanununun 114 üncü ve Yönetmeliğin 678 inci maddeleri uyarınca devre konu eşya nedeniyle alınması gereken taahhütnamede devreden tarafından ödenmesi gereken vergi, resim, ücret ve para cezalarının devralan tarafından ödeneceği taahhüt edildiği ve taahhütnamenin belli bir miktarı içermesi mümkün olmadığından, yasada aranmadığı halde CIF değer yazılması zorunluluğu getirilmesi ve bu değer üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınması hukuka uygun düşmemiştir.
Harçlar Kanununun 41 inci maddesinde, (2) sayılı Tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık esasına göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre ise maktu esas üzerinden harç alınması öngörülmüştür. Her ne kadar değer esasını düzenleyen 42 nci maddede menkul ve gayrımenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi zorunluluğu getirilmişse de (2) sayılı Tarifenin (1) işaretli ayırımında, belli bir parayı ihtiva etmeyen ve alınacak harç miktarı kanun ve tarifede ayrıca gösterilmemiş olan senet ve kağıtlar maktu harca tabi tutulmuş olup, harcı uyuşmazlık konusu taahhütnamenin belli bir parayı ihtiva etmesi mümkün olmadığından, düzenlemenin; taahhütnamenin nispi tarife üzerinden harçlandırılması yolundaki kısmı da hukuka uygun değildir.
Vergilendirilmesi gereken belgenin içeriği itibarıyla taahhütname niteliği taşıdığından bahisle, nispi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerektiği yolundaki Genelgeyi iptal eden Dokuzuncu Daire kararında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine, 20.11.1998 gününde oybirliği ile karar verildi.