Danıştay 6. Daire 2019/15758 Esas 2021/253 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/15758
Karar No : 2021/253

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Valiliği (… Müdürlüğü)/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Trabzon ili, Ortahisar ilçesi, … nolu … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı, mülkiyeti davacı idareye ait ve aile sağlığı merkezi olarak kullanılmak üzere Trabzon Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğüne tahsis edilen taşınmazın bulunduğu alanda 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin Trabzon Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte incelenmesinden, dava konusu imar plan değişikliklerinin, Trabzon Kanuni Bulvarı yol güzergahının planlara işlenmesi yönelik olması nedeniyle üstün kamu yararı taşıdığı, imar planlarının plan hiyerarşisine uyularak yapıldığı, yapılan plan değişikliğinde dava konusu parsele yönelik bir aykırılık bulunmadığı, sağlık tesis alanı standardında bir düşüş olmadığı, aksine yaklaşık 420 m2 lik bir artış sağlandığı, ilgili yönetmelikte belirlenen kaldırılan alanın aynı bölgede ayrılması şartının sağlandığı, öte yandan, davacı idare tarafından kurum görüşü alınmaması nedeniyle plan değişikliğinin iptalinin gerektiği ileri sürülmekte ise de; davaya konu plan değişikliğinin Kanuni Bulvarı yol güzergahı kapsamında yapılması, dava konusu alanda eş değer sağlık tesisi alanı ayrılması ve bahse konu yol güzergahının tamamlanmasında üstün kamu yararı bulunması nedeniyle davacının bu iddiası yerinde görülmeyerek dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; sağlık tesis alanında bulunan taşınmazla ilgili olarak Sağlık Bakanlığından/Trabzon Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğünden görüş alınmaksızın işlem tesis edildiği gibi, davacı tarafından alanda 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Trabzon Belediye Meclisi kararının iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının gereği de yerine getirilmediğinden dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca davacının istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararı kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Önceki imar planı değişikliğine karşı açılan davada verilen iptal kararının gereğinin yerine getirilmesi amacıyla yapılan dava konusu imar planı değişikliklerinde usule ve hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 10/07/2018 tarihli, 30474 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101. maddesi uyarınca, Hazine malları konusunda genel yetkili kuruluş Milli Emlak Genel Müdürlüğü olup anılan Genel Müdürlük aynı Kararnamenin 99. maddesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hizmet birimleri arasında sayıldığından ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca, Hazineye ait taşınmazlara ilişkin olarak Trabzon Defterdarlığı yerine,Trabzon Valiliği (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) davacı olarak alınarak gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Trabzon ili, Ortahisar ilçesi, … nolu … Mahallesi, … pafta, … ada, … sayılı parselin, Hazine mülkiyetinde ve aile sağlığı merkezi olarak kullanılmak üzere Trabzon Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğüne tahsisli olduğu, üzerinde "aile sağlığı merkezi hizmet binası"nın bulunduğu, Trabzon Kanuni Bulvarı yol güzergahı ve çevresi ile ilgili Karayolları Genel Müdürlüğü projesinin imar planına işlenmesinin talep edilmesi üzerine bölgede imar planı çalışmalarının yapılmaya başlanıldığı, bu kapsamda Trabzon Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla yapılan 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı kısmi revizyon ve değişikliği sonucunda, dava konusu ... sayılı parselin mevcut imar planında "sağlık tesis alanı" olan kullanımının "yol alanı" ve "dini tesis alanı"na çevrildiği, Trabzon Kanuni Bulvarı yol güzergahı projesinin revize edilmesi nedeniyle Trabzon Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla yapılan 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği sonucunda dava konusu parsele yönelik herhangi bir değişikliğe gidilmediği, Trabzon Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla yapılan 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği sonucunda, yolun dava konusu parsele isabet eden kısmının bir miktar güneye çekildiği, parsele yönelik başkaca bir değişiklik yapılmadığı, alanda son olarak 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin dava konusu … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararı alınarak, parselin yolda kalan kısmı dışındaki bölümünün "dini tesis alanı"ndan çıkartılarak "sağlık tesis alanı"na çevrildiği, ayrıca bitişiğindeki park alanı da eklenerek sağlık tesis alanının büyütüldüğü, imar planında parsel üzerindeki hizmet binasının büyük ölçüde yol alanında kaldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda bahsedilen … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı kısmi revizyon ve değişikliğine karşı davacı tarafından açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:... sayılı; davacı idareye ait taşınmazın sağlık alanından çıkartılmasının planlanan alanda ayrılan sosyal donatı alanını azaltacağı, bunun yanında ilgili kurum olan Sağlık Bakanlığının görüşünün alınmadığı ve bölge içinde eşdeğer alan ayrılmadığından dava konusu işlemde imar mevzuatı, şehircilik ilkeleri, planlama tekniği ile kamu yararı ve hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararın, Danıştay Altıncı Dairesinin 11/03/2019 tarihli, E:2015/7025, K:2019/1273 sayılı kararıyla; Karayolları Genel Müdürlüğünce hazırlanan ve otoyol, Devlet ve il yolları ağına giren karayolu güzergâhlarının belediye ve mücavir alan sınırları içine rastlayan kısmıyla ilgili olarak davalı belediye başkanlığı bağlı yetki içerisinde olduğundan, plan değişikliği yapılmasının zorunlu olduğu, kaldı ki Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından hazırlanan karayolu güzergah projesinin de dava konusu edilmediği anlaşıldığından dava konusu belediye meclisi kararında hukuka aykırılık bulunmadığı, gerekçesiyle bozulmasına karar verildiği; Trabzon Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla yapılan 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine karşı davacı tarafından açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı; dava konusu ... sayılı parselin bir kısmının davacı idarenin görüşü alınmadan ve bölge içinde eşdeğer yeni bir alan ayrılmadan dini tesis alanında bırakılması yönünde yapılan imar planı değişikliğinde mevzuata uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararın, taraflarca temyiz edilmeyerek kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Bakılan dava, Trabzon Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararının, uyuşmazlık konusu parsel bakımından iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Yasasının 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan halinde, nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık, imar planında sağlık tesis alanında kalan, Trabzon Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğüne tahsisli taşınmazın, Karayolları Genel Müdürlüğünce yapılan yol ve çevresine ilişkin projenin imar planına işlenmesi kapsamında kullanım kararı değiştirilerek kısmen yol alanında bırakılmasından kaynaklanmaktadır.
Dava dosyası ile Dairemizin E:2015/7025 sayılı kararının birlikte incelenmesinden; söz konusu proje uyarınca dava konusu alana ilişkin yapılan önceki 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı kısmi revizyon ve değişikliklerine karşı davacı tarafından açılan davalarda, taşınmazın sağlık tesis alanı olan kullanımının dini tesis alanına çevrilen kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak dava konusu işlemin iptali yolunda verilen karar kesinleşmiştir. Taşınmazın yol alanı olarak belirlenen kısmı bakımından ise; İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen karar Dairemizce; Karayolları Genel Müdürlüğünce hazırlanan ve otoyol, Devlet ve il yolları ağına giren karayolu güzergâhlarının belediye ve mücavir alan sınırları içine rastlayan kısmıyla ilgili olarak davalı belediye başkanlığı bağlı yetki içerisinde olduğundan plan değişikliği yapılmasının zorunlu olduğu, Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından hazırlanan karayolu güzergah projesinin de dava konusu edilmediği gerekçesiyle bozulmuştur.
Dava konusu … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararı ile parselin yolda kalan kısmı dışındaki bölümü "dini tesis alanı"ndan çıkartılarak "sağlık tesis alanı"na çevrilmiş, ayrıca bitişiğindeki park alanı da eklenerek sağlık tesis alanı büyütülmüştür. Böylelikle parselin yol alanı dışında kalan kısmı bakımından sağlık tesis alanı kullanım kararı belirlendiğinden davacının yakındığı hususların giderildiği anlaşılmaktadır.
Parselin yol alanı kullanımında kalan kısmı bakımından ise; Karayolları Genel Müdürlüğü projesi kapsamında imar planı değişikliği yapıldığından ve söz konusu projeye karşı açılmış bir dava da bulunmayıp proje geçerliliğini koruduğundan, davalı idarece bağlı yetki sonucunda gerçekleştirilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun kabulü, kararın kaldırılması, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 21/01/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.