MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
..
Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş akdinin haklı veya geçerli bir neden olmaksızın feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı işveren, ... "de köklü bir ilaç firması olduğunu, ilaç sektöründe yaşanan olumsuzlukların yıllar içerisinde şirketi etkilediğini ve yeniden yapılanarak daralma zaruretinin oluştuğunu, ilaç sektöründe değişen tanıtım koşullarının tanıtımın yerine getirilmesini zorlaştırdığını, tanıtımdan beklenen faydanın azaldığını, saha çalışmasının küçülerek yeniden yapılanması zaruretinin doğduğunu, bu nedenlerle yönetim kurulunca alınan karar uyarınca şirket kadrolarının yeniden yapılanmasına ve buna bağlı olarak istihdamda daralmaya gidilmesine karar verildiğini, toplu çıkış prosedürünün yerine getirildiğini, bu doğrultuda ... "ne 27/09/2013 tarihinde yaklaşık 262 personelin iş akdinin 31/10/2013 tarihi itibariyle feshedileceğinin bildirildiğini ve takip eden süreçte 211 kişinin iş akdinin feshedildiğini, buna ilişkin listenin ... "a teslim edildiğini, yeniden yapılandırma ihtiyacının ekonomik sebeplerle değil işin yürütümüne bağlı daralma kapsamında yapıldığını, davacının iş akdinin alınan yönetim kurulu kararı çerçevesinde sahada tek tek şehir bazında yapılan değerlendirmeler sonucunda çalışmış olduğu şehirde personel fazlalığı olmasına bağlı olarak feshedildiğini, Şirketin istihdamda daralmaya bağlı olarak yeni eleman alımı yapmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkeme, işletmesel karar sonrasında davalı şirkette istihdam fazlalığı meydana geldiği, davacının ve işten çıkartılan diğer 3 kişinin Sivas bölgesinde çalışmak üzere sonradan işe davet edildiği, ancak davacının bu talebi kabul etmediği, davalı şirketin Eylül 2013 tarihinden sonraki 6 aylık süreçte küçülme kararına uygun hareket ettiği ve işletmesel kararın uygulanmasında tutarlı ve ölçülü davrandığı, keyfi ve fesihte son çare ilkesine aykırı davranmadığı, işletmesel karar sonucu feshin kaçınılmaz olduğu, fesihte eşitlik ilkesine aykırı hareket etmediği gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/2. maddesinde açıkça, feshin geçerli nedenlere dayandığının ispat yükü davalı işverene verilmiştir. İşveren ispat yükünü yerine getirirken, öncelikle feshin biçimsel koşullarına uyduğunu, daha sonra, içerik yönünden fesih nedenlerinin geçerli (veya haklı) olduğunu kanıtlayacaktır. Bu kapsamda, işveren fesihle ilgili karar aldığını, bu kararın istihdam fazlası meydana getirdiğini, tutarlı şekilde uyguladığını ve feshin kaçınılmaz olduğunu ispatlamalıdır.
İşverenin, dayandığı fesih sebebinin geçerli (veya haklı) olduğunu uygun kanıtlarla inandırıcı bir biçimde ortaya koyması, kanıt yükünü yerine getirmiş sayılması bakımından yeterlidir.
Feshin işletme, işyeri ve işin gerekleri nedenleri ile yapıldığı ileri sürüldüğünde, öncelikle bu konuda işverenin işletmesel kararı aranmalı, bağlı işveren kararında işgörme ediminde ifayı engelleyen, bir başka anlatımla istihdamı engelleyen durum araştırılmalı, işletmesel karar ile istihdam fazlalığının meydana gelip gelmediği, işverenin bu kararı tutarlı şekilde uygulayıp uygulamadığı (tutarlılık denetimi), işverenin fesihte keyfi davranıp davranmadığı (keyfilik denetimi) ve işletmesel karar sonucu feshin kaçınılmaz olup olmadığı (ölçülülük denetimi-feshin son çare olması ilkesi) açıklığa kavuşturulmalıdır. Dairemizin kararlılık kazanan uygulaması bu yöndedir. (06.10.2008 gün ve 2008/30274 Esas, 2008/25209 Karar, 11.09.2008 gün ve 2008/25324 Esas, 2008/23401 Karar sayılı ilamlarımız). İşveren işletme, işyeri ve işin gerekleri nedeni ile aldığı fesih kararında, işyerinde istihdam fazlalığı meydana geldiğini ve feshin kaçınılmazlığını kanıtlamak zorundadır. İş sözleşmesinin feshiyle takip edilen amaca uygun daha hafif somut belirli tedbirlerin mevcut olup olmadığının değerlendirilmesi, işverenin tekelinde değildir. Bir bakıma feshin kaçınılmaz olup olmadığı yönünde, işletmesel kararın gerekliliği de denetlenmelidir. Feshin kaçınılmazlığı ekonomik açıdan değil, teknik denetim kapsamında, bu kararın hukuka uygun olup olmadığı ve işçinin çalışma olanağını ortadan kaldırıp kaldırmadığı yönünde, kısaca feshin son çare olması ilkesi çerçevesinde yapılmalıdır. Ancak işçinin çalışma olanağının olup olmadığı somut olarak ortaya konmalıdır.
Somut olayda, işveren tarafından iş sözleşmesinin feshi işletmesel gerekliliğe bağlı yeniden yapılandırmada oluşan istihdam fazlalığına dayanılarak gerçekleştirilmiştir.
Yargılama safhasında davalı işverenin davacıyı işe davet ettiği ve bu teklifin davacı tarafça kabul edilmediği anlaşılmaktadır. İşverence dava sırasında yapılan davet daha önce gerçekleştirilen feshi ortadan kaldırmayacağı gibi bu durumun işveren lehine değerlendirilmesi de mümkün değildir. Zira işe davet, bir anlamda davanın kabulüdür. Kabulün ise HMK hükümlerine göre sonuçları açıktır.
Ayrıca, aynı pozisyonda istihdam edilip aynı işletmesel karar kapsamında işten çıkarılan işçilerin açtığı emsal 2015/1614, 2015/1615, 2015/1616, 2015/1617 E. sayılı davalardan sadır olan kabul kararları Dairemizce onanmış olup, gerek işbu dosyadaki gerekse temyizen denetimi yapılan sözkonusu emsal dosyadaki bilgi ve belgelerden işveren feshinin yukarıdaki ilke ve esaslara uygun gerçekleştirilmediği, buna bağlı olarak işveren feshinin geçersiz olduğu anlaşıldığından davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddi hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
F) Hüküm: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 5 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 428.35 TL. yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.500,00 TL. ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davacı vekiline iadesine,
Kesin olarak 17/09/2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.