Danıştay 8. Daire 1996/3197 Esas 1999/907 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/3197
Karar No: 1999/907

Temyiz İsteminde Bulunan : …
Karşı Taraf : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacının işlettiği meşrubat büfesinin, küşat ruhsatı alınıncaya kadar çalışmaktan alıkonulmasına ilişkin … Büyükşehir Belediye Encümeninin … gün ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada; … İli … İlçesinde davacı tarafından işletilmekte olan büfenin konumu nedeniyle işyeri açma ve çalışma ruhsatının ruhsat verme yetkisinin … Büyükşehir Belediye Başkanlığının yetkisinde olduğundan bahisle iptaline ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davanın, ... İdare Mahkemesinin 2.4.1996 gün ve 290 sayılı kararı ile reddedildiği, bu durumda ruhsatsız olan ve yetkili belediyece verilmiş geçerli bir ruhsatı da bulunmayan işyerinin çalışmaktan alıkonulmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddeden ... İdare Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının, Danıştay Sekizinci Dairesince, Mahkeme kararının dayandırıldığı, ... İdare Mahkemesi kararının yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği, bu durum gözönüne alınmadan mahkemece eksik incelemeye dayalı olarak karar verildiği öne sürülerek 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir. Savunmanın Özeti : Yanıt verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi …'ün Düşüncesi: İstemin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … 'ün Düşüncesi : … İli … İlçesinde işletmekte olduğu büfenin ruhsatsız olması nedeniyle faaliyetten men edilmesine ilişkin işleme karşı açtığı davanın idare mahkemesince reddedilmesi üzerine davacı, anılan kararın temyizen bozulmasını istemektedir.
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 1973/14 sayılı kararında; idarenin sakat ve dolayısıyle hukuka aykırı işlemine idare edilenin gerçek dışı beyanı veya hilesi sebep olmuşsa veyahut geri alınan idari işlem yok denilebilecek bir illetle malülse yahut işlemde idare edilenin kolayca anlıyabileceği kadar açık bir hata mevcutsa ve idareyi haberdar etmemişse, memurun iyi niyetinden sözedilemiyeceği ve bu işlemlerin her zaman geri alınabileceği, bunun dışındaki hatalı işlemlerin ancak idari dava açma süresi içerisinde geri alınabileceği kabul edilmiştir.
… İli … İlçesinde davacı tarafından işletilmekte olan büfeye, 3030 sayılı Yasanın 6/A maddesi uyarınca ve bulunduğu yer itibariyle … Büyükşehir Belediye Başkanlığınca ruhsat verilmesi gerekirken … Belediyesince 2.2.1993 tarihinde küşat ruhsatı verildiği açık ise de; idari işlemde yokluk, açık hata, idare edilenin gerçek dışı beyanı ya da hilesi mevcut olmadığından ancak dava süresi içinde geri alınabileceği halde, ruhsatın 11.4.1995 günlü encümen kararı ile iptal edildiği ve buna dayanılarak büfenin faaliyetten men'ine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan; ruhsatın iptaline ilişkin işleme karşı açılan davayı reddeden idare mahkemesi kararı Danıştay 8 inci Dairesinin 4.7.1996 günlü kararıyla yürütülmesi durdurulduğundan, büfenin faaliyetten men edilmesine ilişkin işlemin dayanağı da kalmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteğinin kabulü ile idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, davacının işletmekte olduğu meşrubat büfesinin, küşat ruhsatı alınıncaya kadar çalışmaktan alıkonulmasına ilişkin işlemden doğmuştur.
3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 6/A maddesinin (p) bendinde, büyükşehir belediyesince işletilen alanlarda ruhsat verme işlemlerini yürütmenin büyükşehir belediyesinin görevlerinden olduğu belirtilmiş, anılan Yasanın Uygulama Yönetmeliğinin 13/D maddesinde de, yapım, bakım ve onarımı kendisine ait olan meydan ve yolların alt ve üstleri ile tabii eklentileri olan yaya yolları üzerindeki her türlü tasarruf hakkını kullanmanın büyükşehir belediyelerine ait olduğu, 27. maddesinde ise, 3030 sayılı Yasa ve bu Yönetmelik kurallarına göre idare ve işletilmeleri büyükşehir belediyelerine bırakılan yer ve alanlarda her türlü ruhsat verme iş ve işlemlerinin büyükşehir belediyelerince yürütüleceği kurallarına yer verilmiştir.
Belirtilen Yasa ve Yönetmelik kurallarına göre, Büyükşehir Belediyelerinin tasarrufu altında bulunan yol ve meydanlardaki büfelere ruhsat verme yetkisinin büyükşehir belediyelerine ait olduğu tartışmasızdır.
Öte yandan, Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulu kararı uyarınca, idarenin yokluk, açık hata, kişinin gerçek dışı beyanı veya hilesi hallerinde, süre aranmaksızın hatalı işlemi her zaman geri alabilmek hak ve yetkisi olmakla birlikte, bu yetkisini istikrar, kanunilik, kamu yararı ve iyi niyet ilkelerini de gözeterek kullanacağı açıktır.
Olayda, önce, davacının, dava konusu büfe için ... Belediyesinden aldığı 2.2.1993 günlü Küşat Ruhsatının, … Belediye Başkanlığınca, ilgili mevzuat kurallarına aykırı olarak hataen ruhsat verildiğinden bahisle, iptal edildiği, daha sonra da bu davaya konu olan ... Büyükşehir Belediye Encümeni kararı ile, küşat ruhsatı alınmadan çalıştırıldığı belirtilerek, ruhsat alınıncaya kadar işyerinin çalışmaktan alıkonulduğu, ancak davacının, küşat ruhsatı almak için … Büyükşehir Belediye Başkanlığına yaptığı başvurular üzerine, başvuruların red ya da kabulü yönünde herhangi bir işlem oluşturulmaksızın bu konuda, Belediye Başkanlığının yetkili birimlerinin belirtilmesi ile yetinildiği görülmüştür.
Oysa ki, olayda, davalı idarece geri alınan hatalı işlemin oluşturulmasında, davacıya yüklenebilecek herhangibir kusur bulunmadığı gözönüne alınarak, yetkili belediyeden ruhsat alınması amacıyla, davacıya makul bir süre tanınması, bu süre içerisindeki gelişmelere göre bir işlem oluşturulması gerekmektedir. Ruhsatın alınması için belli bir süre verilmeden, işyerinin doğrudan çalışmaktan alıkonulması, idarelerde olması gereken güven ve tutarlılık ilkelerinin yanısıra, iyiniyet ilkesine de aykırı bulunduğundan, davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, …. İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine 3.3.1999 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
Azlık Oyu (X) - : Temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenler İdare Mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden, temyiz isteminin reddi gerektiği görüşü ile çoğunluk kararına katılmıyorum.