Danıştay 13. Daire 2020/3827 Esas 2021/313 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3827
Karar No:2021/313

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Atakum Belediye Başkanlığı tarafından 26/08/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Kent Temizliğine Yönelik Hizmetlerin Gerçekleştirilmesi İçin Temizlik Hizmet Araçlarının Çalıştırılması İşi" ihalesine yönelik olarak yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine ihalenin iptal edilmesine ilişkin 23/09/2020 tarih ve 2020/UH.II-1576 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; uyuşmazlığın ihale dokümanında sadece K1 türü yetki belgesinin sunulmasının istenilmesinin ihaleye katılımı daraltıcı mahiyette olup olmadığına ilişkin olduğu, taşıma ihalelerinde, ihaleye iştirak edecek firmalardan ihaleye konu taşıma faaliyetinin niteliği, mahiyeti, büyüklüğü ve gerekli taşıt sayısı göz önünde bulundurularak C2, K1, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1 ve P2 yetki belgelerinden uygun türdeki yetki belgesinin istenilmesi gerektiği, bu kapsamda C2 yetki belgesine sahip firmaların K1, L1 veya L2 yetki belgesine sahip firmaların C2, K1, N1 veya N2, M1 veya M2 yetki belgesine sahip firmaların P1 veya P2, N1 veya N2 yetki belgesine sahip firmaların C2 veya K1 yetki belgesi kapsamında faaliyet gösterebilecekleri, davalı idare tarafından itirazen şikâyet kapsamında istenilen görüş doğrultusunda Karayolu Taşıma Yönetmeliği'nin yürütülmesinden sorumlu olan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın 14/09/2020 tarih ve E.50863 sayılı cevap yazısında "C2, L1, L2, N1, N2" yetki belgesine sahip firmaların K1 yetki belgesi kapsamında da faaliyette bulunmalarının mümkün olduğu ifadelerine yer verildiği, bu durumda, Karayolu Taşıma Yönetmeliği'ne göre taşımacılık işi ile iştigal eden ve "C2, L1, L2, N1, N2" türü yetki belgesine sahip firmaların K1 yetki belgesi kapsamında da faaliyette bulunmalarının mümkün olduğu, bu kapsamda ihale dokümanında sadece K1 türü yetki belgesi istenilmesinin K1 türü yetki belgesi kapsamında da faaliyet gösterebilen "C2, L1, L2, N1, N2" yetki belgesi sahibi firmaların başvuru yapmasına engel oluşturmadığı, ihale dokümanının ihaleye katılımı daraltıcı nitelik taşımadığı, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, öncelikle lafzıyla anlaşılması gereken ihale dokümanına göre yalnızca K1 yetki belgesine sahip isteklilerin ihaleye teklif sunmalarına imkan verildiği, yetki belgelerinin düzenlenmesinden sorumlu olan ve görüşüne başvurulan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın değerlendirmesine göre de dava konusu ihale kapsamında yalnızca K1 yetki belgesi istenmesinin ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğu, dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, ihale dokümanının aynı konudaki önceki ihale için hazırlanan ihale dokümanına yönelik 18/03/2020 tarih ve 2020/UH.II-573 sayılı Kurul kararı dikkate alınarak hazırlandığı, teklif ekinde K1 yetki belgesi yerine geçen bir yetki belgesi sunan isteklilerin tekliflerinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Atakum Belediyesi'nce 26/08/2020 tarihinde gerçekleştirilen "Kent Temizliğine Yönelik Hizmetlerin Gerçekleştirilmesi İçin Temizlik Hizmet Araçlarının Çalıştırılması İşi" ihalesine yönelik olarak istekli olabilecek dava dışı bir şirket tarafından 29/07/2020 tarihinde "İhale İlanı'nın 4.3.3. maddesi ile İdari Şartname'nin 7.5.3. maddesinde yer verilen K1 yetki belgesi ile ilgili düzenleme mevzuata aykırıdır. İhale konusu hizmetin yürütülmesinde Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen yolcu taşımacılığı kapsamındaki taşımalar için B2, D2, D4; eşya taşımacılığı kapsamındaki taşımalar için C2, K1, L1, L2, R1 veya R2 yetki belgelerinden herhangi birinin istenilmesi gerekmektedir. Söz konusu madde kapsamında düzenlenen yalnızca K1 yetki belgesinin istenilmesi ihaleye katılımı daraltıcı nitelik taşımaktadır. Ayrıca teklif kapsamında sunulması istenilen K1 yetki belgesinin hangi gerekçelerle ve ne tür işlerde kullanılacak araçlar için istenildiği de ihale dokümanından anlaşılamamaktadır." iddialarını içeren ihale dokümanına itiraz mahiyetinde şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Anılan şikâyet başvurusu "... Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde istenilen K1 yetki belgesinin istenilmemesi gerektiği belirtilmiştir. Ancak hizmetin ifasında ilgili kanun ve yönetmelik uyarınca bu belgelerin isteklilerde bulunması gerekmektedir. Hizmette kiralanacak araçlar incelendiğinde, istenilen yetki belgeleri bulunmayan bir işletmenin bu hizmeti yerine getirebilmesi mümkün değildir. İdaremiz mevzuat hükümleri çerçevesinde, kanun ve yönetmeliğe uygun olacak şekilde yetki belgesini istemiştir." gerekçesiyle reddedilmiştir.
İtirazen şikâyet başvurusu sonucunda ise davalı idare tarafından, "... Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü'nün 14/09/2020 tarih ve E.50863 sayılı yazısında ... 'taşıma ihalesine ilişkin hazırlanan İdari Şartname'de belirtilen taşıtların, yapılacak taşımanın niteliği göz önünde bulundurularak, uygun olan bir yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı bulunmaları gerekmekle birlikte, söz konusu ihalenin sadece K türü (K1) yetki belgesi düzenlenmiş firmalarla sınırlandırılmasının uygun olmayacağı mütalaa edilmektedir.' ifadelerine yer verildiği görülmüş olup ihale dokümanında yapılan düzenlemenin ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğu ..." sonucuna varılarak ihalenin iptaline karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 4. maddesinde, ihale dokümanı, ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgiler şeklinde tanımlanmış; "İdareye şikayet başvurusu" başlıklı 55. maddesinin birinci fıkrasında, şikâyet başvurusunun, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21. maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılacağı, ilanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresinin ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresinin ise dokümanın satın alındığı tarihte başlayacağı, ikinci fıkrasında, ilan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetlerin birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabileceği, bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılmasının esas olduğu, şikâyet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltmenin yapılarak 29. maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihinin bir defaya mahsus olmak üzere erteleneceği kurala bağlanmıştır.
4734 sayılı Kanun'un 55. maddesinin gerekçesinde, "İhale dokümanına ilişkin başvurulardan beklenen faydanın elde edilebilmesi için başvurunun ihale tarihinden önce yapılması gerektiğinden, dokümana ilişkin şikâyetlerin başvuru süresi içinde olmak kaydıyla en geç ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabileceği kuralı getirilmektedir. Diğer taraftan, öngörülen süre içinde dokümana ilişkin yapılan şikâyet üzerine idarenin dokümanda bir düzeltme yapılmasına gerek olduğuna dair bir değerlendirme yapması durumunda 29 uncu maddedeki ihale/son başvuru tarihinden en az on gün önce doküman alanlara bildirim şartını sağlayacak şekilde ihale tarihini erteleyerek zeyilname yapmak suretiyle dokümanda gerekli değişiklikleri yapabilmesine imkan tanınmaktadır. Süresinde şikâyet hakkını kullanmayanlar, ilan ile ihale veya ön yeterlik dokümandaki tüm düzenlemelerin hukuka uygun olduğunu ve kendisi açısından herhangi bir hak ihlali doğurmadığını kabul etmiş sayılacağından, bu aşamadan sonra ihale veya ön yeterlik ilanları ile ihale veya ön yeterlik dokümanına ilişkin şikâyet başvurusunda bulunulamayacağı öngörülmektedir." ifadelerine yer verilmiştir.
İhale İlanı'nın "Kalite ve standarda ilişkin belgeler" başlıklı 4.3.3. maddesinde, ihale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler, T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'ndan alınmış, Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde belirtilen ve ihale tarihinde geçerliliğini koruyan, K1 Yetki Belgesinin aslı veya noter onaylı örneğinin teklifle ile birlikte sunulmasının zorunlu olduğu; İdari Şartname'nin "İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri" başlıklı 7.5.3. maddesinde, ihale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler; T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından alınmış, Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde belirtilen ve ihale tarihinde geçerliliğini koruyan, K1 Yetki Belgesinin aslı veya noter onaylı örneğinin teklif ile birlikte sunulmasının zorunlu olduğu düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4734 sayılı Kanun'un 55. maddesi uyarınca aday, istekli veya istekli olabilecekler ilan, ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik olarak en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar ihaleyi gerçekleştiren idareye şikâyet başvurusunda bulunabilirler.
Anılan Kanun hükmü gerekçesiyle birlikte değerlendirildiğinde, ihale dokümanına yönelik başvurular hakkında ihalenin gerçekleştirilmesinden belirli bir süre öncesine kadar başvuru zorunluluğu getirilerek ihalenin gerçekleştirilmesinden önce aday, istekli ve istekli olabileceklere, ihale ilanı veya ihale dokümanındaki belirsiz hususların anlaşılması bakımından idareye başvuru imkanı verildiği; idare bakımından ise bu yöndeki başvuruların ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılmasıyla söz konusu eksikliklerin ihalenin gerçekleştirilmesinden önce giderilmesinin mümkün hale getirildiği görülmektedir.


Dosyanın incelenmesinden, 26/08/2020 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye yönelik olarak 29/07/2020 tarihinde ihale dokümanında yer alan K1 yetki belgesi zorunluluğunun ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğundan bahisle şikâyet başvurusunda bulunulduğu, anılan başvurunun K1 yetki belgesi ile aynı nitelikteki diğer yetki belgeleri arasında bir ilişki kurulmadan ve K1 belgesiyle eşdeğer yetki belgelerinin teklif ekinde sunulmasının mümkün olduğu anlamına gelecek ifadelere yer verilmeden reddedildiği, itirazen şikâyet aşamasında Kurul tarafından Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü'nden K1 belgesinin niteliği hakkında görüş alındığı, dava konusu ihalenin sadece K türü (K1) yetki belgesi düzenlenmiş firmalarla sınırlandırılmasının yerinde olmayacağı görüşüne dayalı olarak K1 yetki belgesine yönelik iddianın uygun olduğu sonucuna varılarak ihalenin iptaline karar verildiği, temyize konu Mahkeme kararında ise, ihale dokümanında sadece K1 yetki belgesi istenilmesinin K1 yetki belgesi kapsamında da faaliyet gösterebilen "C2, L1, L2, N1, N2" yetki belgesi sahibi firmaların başvuru yapmasına engel oluşturmadığı ve ihale dokümanının ihaleye katılımı daraltıcı nitelik taşımadığı sonucuna varılarak dava konusu Kurul kararının iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Her ne kadar temyiz istemine konu Mahkeme kararında ihale dokümanında sadece K1 yetki belgesine yer verilen bir ihalede teklif ekinde K1 yetki belgesi yerine anılan belgeye eşdeğer nitelikte başka bir yetki belgesine sahip firmaların ihaleye katılımları noktasında bir engel bulunmadığı gerekçesine dayalı olarak ihalenin iptali yönündeki kararın iptaline karar verilmiş ise de dava konusu başvurunun ihale dokümanına itiraz mahiyetinde olduğu dikkate alındığında, İdari Şartname'de K1 yetki belgesine eşdeğer nitelikteki belgelerin sayılmamış olmasının istekli olabilecekler açısından tereddüte yol açabilecek ve ihaleye katılım iradelerinde çelişkiye neden olabilecek mahiyette olduğu, bu durumun aynı zamanda ihale sürecinde uyuşmazlıklara neden olabileceği, nitekim dava dışı firma tarafından yapılan şikâyet başvurusunun idare tarafından K1 yetki belgesine eşdeğer nitelikte diğer belgelerle başvurma imkanı bulunduğu ifade edilmeksizin reddedildiği, bu anlamda, ihale dokümanına yönelik şikâyet başvurularının mahiyetinin ihale dokümanındaki belirsizlikleri gidermek olduğu göz önünde bulundurulduğunda, ihaleyi yapan idarece yetki belgesi konusundaki tereddütün giderilmediği anlaşılmaktadır.
Bu nedenle, şikayet başvurusunun, teklif ekinde K1 yetki belgesinin yerine geçebilecek diğer yetki belgelerinden birinin sunulması halinde dahi teklifin geçerli sayılacağına yönelik açıklayıcı bilgi verilmeden veya ihale dokümanında K1 belgesine eşdeğer nitelikteki diğer belgelerin de sunulabileceği yönünde bir değişiklik yapılmadan reddedilmesinde hukuka uygunluk; ihale dokümanındaki belirsizliğin giderilmemesinin ihaleye katılımı daraltacağı gerekçesiyle tesis edilen dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Kullanılmayan …-TL ilk derece aşamasındaki yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
7. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan ….-TL yürütmeyi durdurma harcının davalı idareye iadesine,
8. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
9. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 27/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.