Danıştay 13. Daire 2015/4700 Esas 2021/326 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/4700
Karar No:2021/326

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …Elektrik Dağıtım A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile TEİAŞ'la iletim sistemi bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarının imzalanmaması nedeniyle hakkında ilgili mevzuat uyarınca idari para cezası uygulanan ve mevzuata aykırılığın 180 gün içerisinde giderilmesi için ihtar edilen dağıtım lisansı sahibi davacı şirketin, kendisine verilen ihtar süresi içerisinde söz konusu anlaşmaları imzalamadığı ve bu durumun Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği'nin 8. ve Geçici 6. maddelerine, Elektrik Piyasasında İletim ve Dağıtım Sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanımı Hakkında Tebliğ'in 4. ve Geçici 1. maddelerine, … tarih ve … ve … tarih ve … sayılı Kurul kararlarına aykırılık teşkil ettiğinden bahisle 4628 sayılı Kanun'un 11. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile aynı Kanun'un 11. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca bir önceki ceza tutarı olan 572.320-TL'nin iki katına çıkarılmak suretiyle 1.144,640,00.-TL idarî para cezası verilmesine ve mevzuata aykırılığın 180 gün içerisinde giderilmesi için davacı şirketin ihtar edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; dava konusu işleme esas tekerrür hükümlerinin uygulanmasına dayanak alınan, TEİAŞ ile iletim sistemi bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarının imzalanmaması nedeniyle davacı şirket hakkında ilgili mevzuat uyarınca 286.260,00-TL idarî para cezası uygulanması ve mevzuata aykırılığı 30 gün içerisinde giderilmesi için davacı şirketin ihtar edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararının Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 19/03/2014 tarih ve E:2011/496, K:2014/1040 sayılı kararıyla iptal edildiğinden, bu işleme rağmen TEİAŞ ile iletim sistemi bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarının imzalanmaması nedeniyle tekerrür hükümleri dikkate alınarak davacı şirket hakkında ilgili mevzuat uyarınca bir önceki idari para cezası olan 286,160,00-TL'nin iki katına çıkarılmak suretiyle 572,320,00-TL para cezası uygulanmasına ve mevzuata aykırılığı 180 gün içerisinde giderilmesi için davacı şirketin ihtar edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararının ise Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 23/12/2014 tarih ve E:2011/4708, K:2014/4499 sayılı kararıyla iptaline karar verildiğinden ortada hukuken tekerrüre esas alınabilecek işlem bulunmadığından, iptaline karar verilen Kurul kararları dayanak alınarak, 180 günlük ihtar süresi içerisinde anılan anlaşmaların imzalamadığından bahisle davacı şirket hakkında bir önceki ceza tutarının iki katına çıkarılmak suretiyle uygulanmasına ve davacı şirketin ihtar edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının da aralarında bulunduğu dağıtım lisansına sahip şirketlere yönelik olarak başlatılan soruşturmanın süregelen nitelikte olduğu, yürütülen soruşturmada mükerrer olarak savunma istenmesini gerektirir bir durum oluşmadığı, tespitlerin, incelemenin ve araştırmanın tamamlanmamış soruşturma süresince devam ettiği ve süre sonunda elde edilen bulgular üzerinden mevzuata aykırılığın giderilmediğinin görülmesi üzerine tesis edilen bir işlem olduğu, devam eden soruşturmada alınan bir idari karar sonrasında ilgiliden yeniden savunma istenmesine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:
… tarih ve … sayılı Kurul kararı ile TEİAŞ'la iletim sistemi bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarının imzalanmaması nedeniyle hakkında ilgili mevzuat uyarınca idarî para cezası uygulanan ve mevzuata aykırılığın 30 gün içerisinde giderilmesi için ihtar edilen dağıtım lisansı sahibi davacı şirketin, kendisine ikinci defa verilen ihtar süresi içerisinde söz konusu anlaşmaları imzalamadığı ve bu durumun Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği'nin 8. ve Geçici 6. maddelerine, Elektrik Piyasasında İletim ve Dağıtım Sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanımı Hakkında Tebliğ'in 4. ve Geçici 1. maddelerine, … tarih ve … ve … tarih ve … sayılı Kurul kararlarına aykırılık teşkil ettiğinden bahisle işlem tarihinde yürürlükte bulunan 4628 sayılı mülga Elektrik Payasası Kanunu'nun 11. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile aynı Kanun'un 11. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca bir önceki ceza tutarı olan 572.320,00'nin iki katına çıkarılmak suretiyle 1.144.640,00-TL idarî para cezası verilmesine ve mevzuata aykırılığın 180 gün içerisinde giderilmesi için davacı şirketin ihtar edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihinde yürürlükte olan 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 11. maddesinin (b) bendinde; "Bu Kanun hükümlerine ve çıkarılan yönetmelik, talimat ve tebliğlere aykırı hareket edildiğinin saptanması hâlinde, aykırılığın otuz gün içinde giderilmesi ihtar edilir ve yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere, ikiyüzellibin yeni Türk Lirası idari para cezası verilir." kuralına, aynı maddenin ikinci fıkrasında da; ''Yukarıdaki para cezalarını gerektiren fiiller için Kurul, fiilin niteliğine göre ihtar sürelerini farklı uygulayabilir. Söz konusu para cezalarının uygulanmasını takiben para cezasına konu fiilin; verilen ihtar süresi içerisinde giderilmemesi veya tekrarlanması hâllerinde para cezaları, her defasında bir önceki cezanın iki katı oranında artırılarak uygulanır. Bu cezaların verildiği tarihten itibaren iki yıl içinde idarî para cezası verilmesini gerektiren aynı fiil işlenmediği takdirde önceki cezalar tekrarda esas alınmaz. Ancak, aynı fiilin iki yıl içinde tekrar işlenmesi hâlinde artırılarak uygulanacak para cezasının tutarı, cezaya muhatap tüzel kişinin bir önceki malî yılına ilişkin bilançosundaki gayrisafi gelirinin yüzde onunu aşamaz. Cezaların bu düzeye ulaşması hâlinde Kurul, lisansı iptal edebilir.'' kuralına yer verilmiştir.
Mülga Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği'nin "Bağlantı ve/veya sistem kullanımı anlaşması" başlıklı 8. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında; ''Ek-5 Bölüm 1'de yer alan standart planlama verileri ile iletim sistemine bağlanacak tesis ve/veya teçhizata ilişkin bilgilerin tüzel kişi tarafından TEİAŞ'a verildiği tarihten itibaren altmış gün içerisinde bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşması TEİAŞ tarafından tüzel kişiye önerilir. TEİAŞ'ın bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşması önerisini yapabilmesi için ek bilgiye ihtiyaç duyması halinde, Ek-5 Bölüm 2'de yer alan ayrıntılı planlama verileri de tüzel kişiden talep edilebilir. Bu hallerde TEİAŞ tarafından bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmasının önerilmesine ilişkin süre doksan gün olarak uygulanır. Tüzel kişi TEİAŞ'ın anlaşma önerisine otuz gün içerisinde yazılı yanıt verir.
Tarafların mutabakatı halinde bağlantı ve/veya sistem kullanımına ilişkin hüküm ve şartları içeren bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşması imzalanır. TEİAŞ ve lisans sahibi tüzel kişinin, bağlantı ve/veya sistem kullanımına ilişkin anlaşmanın hükümleri üzerinde mutabakata varamamaları hâlinde, ihtilaflar Kanunun ve tarafların ilgili lisanslarının hükümlerine göre Kurum tarafından çözüme kavuşturulur ve konu hakkında alınan Kurul kararları bağlayıcıdır." kuralı yer almış; Geçici 6. maddesinde de; Yönetmeliğin yayımı tarihi itibariyle iletim sistemini kullanmakta olan ya da iletim sistemine bağlantısı olan kullanıcılar ile TEİAŞ arasında bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmasının, 01/11/2003 tarihine kadar imzalanacağı belirtilmiştir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'na dayanılarak hazırlanan Elektrik Piyasasında İletim ve Dağıtım Sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanımı Hakkında Tebliğ'in (işlem tarihinde yürürlükte bulunan şekli ile) "İletim sistemine bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmaları" başlıklı 4. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında; ''İletim sistemi kullanıcıları, TEİAŞ ile Ek-1'de yer alan anlaşmaları yapar. İletim sistemine bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmalarına ilişkin başvurular, Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliğinde belirlenen usul ve esaslara göre yapılır. Bağlantı anlaşması ve sistem kullanım anlaşması başvuruları eşzamanlı olarak ve üretim faaliyetinde bulunacak tüzel kişiler açısından lisansa derç edilen inşaat öncesi süre bitmeden önce yapılır. Bağlantı ve/veya sistem kullanımına ilişkin olarak TEİAŞ ile iletim sistemi kullanıcısı arasında, bu Tebliğ uyarınca TEİAŞ tarafından hazırlanan ve Kurul tarafından onaylanan standart anlaşmalar kullanılır. Bu anlaşmaların genel hükümlerinde, Kurul onayı olmaksızın değişiklik yapılamaz. Bağlantı anlaşmasında fiziki bağlantıya ilişkin termin programı, sistem kullanım anlaşmasında iletim sisteminin kullanılmaya başlanması için öngörülen tarih yer alır.''; "Anlaşmazlıkların çözümü" başlıklı 24. maddesinde; ''TEİAŞ, dağıtım şirketi ve lisans sahibi kullanıcıların; bağlantı ve/veya sistem kullanımına ilişkin anlaşmanın hükümleri üzerinde mutabakata varamamaları halinde, taraflar, anlaşmazlığın çözümü konusunda Kuruma yazılı olarak başvuruda bulunabilir. Anlaşmazlıklar, Kanunun ve tarafların ilgili lisanslarının hükümlerine göre Kurum tarafından çözüme kavuşturulur ve konu hakkında alınan Kurul kararları bağlayıcıdır'' kuralına yer verilmiş, Elektrik Piyasasında İletim ve Dağıtım sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanımı Hakkında Tebliğin Geçici 1. maddesinde de; Tebliğin yayımı tarihinde iletim sistemine bağlantısı olan ve/veya iletim sistemini kullanmakta olan kullanıcılar ile TEİAŞ arasında, Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliğinin geçici 6. maddesi uyarınca düzenlenen süre içerisinde bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmalarının imzalanacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı şirket hakkında … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile idarî para cezası uygulanarak mevzuata aykırılığın 30 gün içinde giderilmesi için davacı şirketin ihtar edilmesine karar verildiği, anılan Kurul kararının Dairemizin 19/03/2014 tarih ve E:2011/496, K:2014/1040 sayılı kararıyla iptal edildiği, anılan kararın İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 13/04/2017 tarih ve E:2014/4847, K:2017/1636 sayılı kararı ile bozulması üzerine, bozma kararına uyularak Dairemizin 04/03/2020 tarih ve E:2018/118, K:2020/745 sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, benzer şekilde bir önceki ceza tutarı olan 286.160,00-TL'nin iki katına çıkarılmak suretiyle 572.320,00-TL idarî para cezası verilmesine ve mevzuata aykırılığın 180 gün içerisinde giderilmesi için davacı şirketin ihtar edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararının Dairemizin 23/12/2014 tarih ve E:2011/4708, K:2014/4499 sayılı kararıyla iptal edildiği, anılan kararın da İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 08/11/2017 tarih ve E:2015/1980, K:2017/3556 sayılı kararı ile bozulması üzerine, bozma kararına uyularak Dairemizin 04/03/2020 tarih ve E:2018/1783, K:2020/744 sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Mahkemece, her ne kadar dava konusu işleme esas tekerrür hükümlerinin uygulanmasına dayanak alınan işlemlerin Dairemiz kararlarıyla iptaline karar verildiğinden ortada hukuken tekerrüre esas alınabilecek işlem bulunmadığından, iptaline karar verilen Kurul kararları dayanak alınarak, 180 günlük ihtar süresi içerisinde anılan anlaşmaların imzalamadığından bahisle davacı şirket hakkında bir önceki ceza tutarının iki katına çıkarılmak suretiyle uygulanmasına ve davacı şirketin ihtar edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de anılan Dairemiz kararlarının İdari Dava Daireleri Kurulu'nca bozulması üzerine Dairemizce tekerrüre esas alınan işlemlerin iptali istemiyle açılan davaların reddine karar verildiğinden önceki iptal kararları dayanak alınarak verilen dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 27/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.