Danıştay 13. Daire 2017/1280 Esas 2021/319 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/1280
Karar No:2021/319

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Akaryakıt Depolama Nakliyat ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av….

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait "…Mah., … Cad., No:… …-…" adresinde faaliyet gösteren depolama tesisinde 12/05/2011 tarihinde yapılan denetim sonucunda alınan numunenin teknik düzenlemelere aykırı olduğu tespit edildiğinden bahisle, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca 308.194,00-TL tutarında idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce; Dairemizin 29/01/2015 tarih ve E:2013/2703, K:2015/240 sayılı bozma kararına uyularak verilen kararda bayilik lisansı sahibi olan davacı şirkete ait 107 numaralı akaryakıt tankından 12/05/2011 tarihinde yapılan denetimde alınan motorin (A-021100 etiket seri numaralı) numunesinin TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Enerji Enstitüsüne gönderildiği, söz konusu Enstitü tarafından yapılan analiz sonucunda alınan numunenin ulusal marker seviyesi geçerli çıkmasına rağmen "kükürt" değeri açısından teknik kriterlere uygun olmadığının tespit edildiği, bu yönde düzenlenen rapor esas alınarak dava konusu işlemin tesis edildiği, teknik düzenlemelere uygun olmayan akaryakıt ikmal ettiği akredite laboratuvar analizi sonucu düzenlenen rapor ile saptanan davacı hakkında 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca idarî para cezası uygulanmasına ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, Kurul'un, idarî yaptırım uygulamadan önce soruşturma açılmasına ya da soruşturma açılmasına gerek olup olmadığının tespiti için ön araştırma yapılmasına karar vermesi gerektiği, davalı idare tarafından ön araştırma veya soruşturma yapılmadan uygulanan dava konusu idarî işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Depolama lisansı sahibi davacıya ait tesiste 107 numaralı akaryakıt tankından 12/05/2011 tarihinde yapılan denetim sonucu alınan numune, inceleme yapılmak üzere 17/05/2011 tarihinde TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü'ne teslim edilmiştir. Anılan Enstitü tarafından hazırlanan 07/06/2011 tarihli ve 3934 sayılı raporda, motorin numunesinin marker seviyesinin geçerli olduğu, ancak kükürt parametresinin sınır değerinin en çok 10 olması gerekirken sınır değerlerine uygun olmadığı (16,00 mg/kg) belirtilmiştir. Bu rapor esas alınarak, anılan fiilin 5015 sayılı Kanun'un 4. maddesinin 4. fıkrasının (ı) bendine aykırılık oluşturduğundan bahisle anılan Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca dava konusu işlem tesis edilmiştir.
Bu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "Lisans Sahiplerinin Temel Hak ve Yükümlülükleri" başlıklı 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendinde, bu Kanuna göre faaliyette bulunanların; piyasa faaliyetlerinde, Kurul'un belirleyeceği teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlamakla yükümlü oldukları belirtilmiş; işlem tarihinde yürürlükte bulunan 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendinde, 4. madde hükümlerinin ihlâli hâlinde, sorumlularına ikiyüzellibin Türk Lirası idarî para cezası verileceği, aynı maddenin dördüncü fıkrasında, bayiler için para cezalarının beşte birinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Petrol piyasasına ilişkin faaliyetler kapsamındaki tesislerin ve piyasaya sunulan petrol ve madenî yağın teknik düzenlemelere ve standartlara uygunluğu ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amacıyla çıkarılan ve 10/09/2004 tarih ve 25579 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde, akaryakıtın teknik düzenlemelere uygun olmasının zorunlu olduğu, (b) bendinde, ürünlerin öncelik sırasıyla TS veya EN standartlarına veya bu standartlar da yoksa, TSE tarafından kabul gören diğer standartlara uygun olmasının esas olduğu belirtilmiş; 7. maddesinin (d) bendinde ise, lisans sahiplerinin akaryakıtı teknik düzenlemelere uygun olarak arz etmekle yükümlü oldukları ifade edilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Benzer bir uyuşmazlıkta, Dairemizin 2010/4463 esasına kayden açılan davada uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için 12/12/2013 tarihli ara kararı ile TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'nden, "...diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece kükürt parametresinin sonradan müdahale ile standardının altında veya üzerinde olacak şekilde değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığının ve saklama koşullarından ve analize başlama süresinden kaynaklanan sebeplerle kükürt parametresinin etkilenip etkilenmeyeceği..." sorulmuş; 07/03/2014 tarihli ara kararı cevabında, kükürt parametresi değerinin sonradan müdahale ile değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığı hakkındaki bilginin üretici firma olan Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.'den alınabileceği, kükürt parametresinin laboratuvardaki saklama koşullarından ve analize başlama süresinden kaynaklanan sebeplerden etkilenmediği belirtilmiştir.
TÜBİTAK tarafından verilen bu cevap üzerine Dairemizin 28/01/2015 tarihli ara kararı ile TÜPRAŞ'tan ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'nden sorulan hususlara yönelik olarak TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'nce verilen 13/04/2015 tarihli cevapta, motorin numunelerinde kükürt parametresinin sonradan müdahale ile değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığının, çalışma konularının dışında olduğu; TÜPRAŞ tarafından verilen cevapta ise ulusal marker seviyesi geçerli ve özellikleri itibarıyla teknik düzenlemelere uygun bir ürünün, kükürt haricindeki özelliklerini standartların dışında bırakmayacak şekilde sadece kükürt parametresinin belirlenen üst sınır değerinin üzerinde olan bir ürün ile karıştırılması durumunda kükürt parametresinin yüksek sonuç verebileceği teknik olarak mümkün olmakla birlikte, bu durumun farklı bir sebebe bağlı olarak ortaya çıkıp çıkmayacağına yönelik değerlendirmelerinin bulunmadığı ifade edilmiştir.
Akabinde Dairemizin 14/05/2015 tarihli ara kararı ile ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi'nden; ulusal marker seviyesi geçerli çıkan ve yalnızca "kükürt" parametresi teknik düzenlemelere aykırı bulunan numunenin, diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece kükürt parametresinin sonradan müdahale ile standardının altında veya üzerinde olacak şekilde değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığının ve bu durumun farklı bir sebebe bağlı olarak ortaya çıkıp çıkmayacağının, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve TÜPRAŞ tarafından ara kararlarımıza verilen cevaplardaki değerlendirme farklılıklarının neden kaynaklanabileceğinin sorularak, analiz raporu, ara kararları ve ara kararlarına verilen cevapların bir bütün olarak değerlendirilmesi suretiyle konuya ilişkin ayrıntılı açıklama yapılmasının istenilmesine karar verilmiş; ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi'nin 05/08/2015 tarihli cevabında, "...bahse konu numunenin alım tarihi olan 11/06/2009'da 29/11/2008 tarih ve 27069 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "Motorin Türlerinin Üretimi, Yurtdışı ve Yurtiçi Kaynaklardan Temini ve Piyasaya Arzına İlişkin Teknik Düzenleme Tebliği (Akaryakıt Seri No:1)'nin yürürlükte olduğu, bu tarihte piyasada kırsal motorinin de bulunabileceği, yüksek kükürtlü kırsal motorin ile düşük kükürtlü motorin karıştırılmış ise elde edilen ürünün kükürt parametresinin standardın üzerinde olacak şekilde değişmesinin teknik olarak mümkün olabileceği değerlendirilmektedir." şeklinde açıklama yapıldığı görülmüştür.
Tüm bu hususlar bir arada değerlendirildiğinde, kükürt parametresine ilişkin numune alınan yakıt tankında, yüksek kükürtlü kırsal motorin ile düşük kükürtlü motorin karıştırılmış ise elde edilen ürünün kükürt parametresinin standardın üzerinde olacak şekilde değişmesi mümkün olmakla birlikte, eğer böyle bir karıştırma işlemi yapıldı ise diğer parametrelerde de sınır değerlerine aykırılık olması beklenecektir.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacıya ait depolama tesisindeki akaryakıt tankından alınan numunenin analizi sonucunda düzenlenen motorin muayene raporunda, analizi yapılan akaryakıtın ulusal marker seviyesinin geçerli olduğunun ve diğer parametrelerde bir aykırılık olmadığının tespit edildiği, ayrıca, davacının akaryakıta müdahale ettiğine ilişkin somut bir tespite de yer verilmediği görülmektedir.
Bu durumda, akredite laboratuvarları tarafından verilen görüşler de göz önünde bulundurulduğunda, numunenin ulusal marker seviyesinin geçerli olması, sadece kükürt parametresinin teknik düzenlemelere aykırı çıkması, diğer parametrelerin uygun bulunması, davacının numune alınan akaryakıta bir müdahalesinin olduğuna ve piyasaya teknik kriterlere aykırı akaryakıt arz ettiğine ilişkin somut bir tespitin de bulunmaması karşısında, davacının, yukarıda yer verilen, lisans sahiplerinin akaryakıtı teknik düzenlemelere uygun olarak arz etme yükümlülüğünü yerine getirmediğinden söz etmeye olanak bulunmadığından, uyuşmazlık konusu Kurul kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 27/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.