Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2166 Esas 2021/174 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2166
Karar No : 2021/174

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DİĞER DAVALILAR :
1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı –…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara İli, Etimesgut İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın hissedarı olan davacı tarafından, söz konusu taşınmazın imar planında "spor alanı" olarak belirlenmesine rağmen, imar planındaki kullanım kararı doğrultusunda uzun yıllardır kamulaştırılmayarak, mülkiyet hakkının kısıtlanması nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen 1.308.600,00 TL kamulaştırmasız el atma bedelinin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na 07/09/2016 tarihinde yürürlüğe giren 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 33. maddesi ile eklenen Ek madde 1 ile aynı Kanun'un 34. maddesi ile yine Kamulaştırma Kanunu'na eklenen Geçici madde 11'deki düzenlemelerle, uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmî kurumlara ayrılmak suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunacak şekilde tasarrufu hukuken kısıtlanan taşınmazlar hakkında, uygulama imar planlarının yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıllık süre içerisinde imar programları veya imar uygulamaları yapılması ve bütçe imkânları dâhilinde bu taşınmazların ilgili idarelerce kamulaştırılması veya imar planı değişikliği yapılması/yaptırılması zorunluluğu getirilerek bu konuda vatandaşların karşılaştıkları mağduriyetlerin giderilmesi, bu kapsamda kalan taşınmazların bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç beş yıllık süre içerisinde bütçe imkanları dahilinde ilgili idarelerce kamulaştırılması veya taşınmazların mevcut imar planı bulunup bulunmadığı veya imar planı yapılabilecek yerlerden olup olmadığı durumuna göre imar planı/imar uygulaması/toplulaşma yapılmak/yaptırılmak suretiyle başka yerden mümkün ise müstakil, değilse hisseli parsel verilmesi veyahut taşınmazların tahliye edilerek kullanıma imkan verecek biçimde malikine iade edilmesinin amaçlandığı,
Kanun'da düzenlenen 5 yıllık sürenin Ek 1. madde kapsamında kalan ve bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten önce tasarruf hakkı kısıtlanan taşınmazlar hakkında da bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlayacağı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılan ancak henüz karara bağlanmayan veya kararı kesinleşmeyen davalara da bu madde hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlandığından, bu aşamada, uyuşmazlığın esası hakkında karar verme olanağının bulunmadığı gerekçesiyle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davanın açılmasına sebep olan davalı idarelere yükletilmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli Etap Uygulama İmar Planı kapsamında "Spor Alanı" olan kullanım kararının, dava açıldıktan sonra Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan uygulama imar planı değişikliği sonucu "Özel Spor Alanı" olarak belirlendiği,
Bu durumda, davacının hissedarı olduğu taşınmazın imar planında "Özel Spor Alanı" (kararda sehven 'Özel Sağlık Tesis Alanı" yazıldığı anlaşılmıştır) olarak belirlenmesi nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 10. maddesi uyarınca, imar planının yürürlüğe girmesinden itibaren planı tatbik etmek üzere 5 yıllık imar programının belediyece hazırlanması ve bunun sonucunda taşınmazın kamulaştırılması gibi bir zorunluluğun ortadan kalktığı, imar planıyla belirlenen koşullar dahilinde mülk sahipleri veya devir suretiyle 3. kişiler tarafından yapılaşma hakkının kullanılabileceği, dolayısıyla davacının hak mahrumiyetine yol açacak biçimde mülkiyet hakkının belirsiz bir süre kısıtlandığından söz edilemeyeceğinden imar planında taşınmazın kamusal hizmete ayrılmakla mülkiyet hakkının belirsiz süre kısıtlandığı iddiasına dayalı tazminat isteminin reddi gerektiği,
Öte yandan, davacının taşınmaz üzerinde tasarrufta bulunmasını sağlayacak şekilde kullanım amacının "Özel Spor Alanı"na çevrilmesine yönelik 09/10/2013 tarihli plan değişikliğinin, kamulaştırmasız hukuki el atmaya yönelik işbu tazminat davasının ilk olarak adli yargıda açıldığı 15/04/2013 tarihinden sonra yapılmış olması nedeniyle, davanın açılmasına sebebiyet verilme durumu gözetilerek, yargılama giderlerinin davalı idareler üzerinde bırakılması gerektiği sonucuna varılarak,
İstinaf başvurularının kabulü ile ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın kaldırılmasına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca esastan incelenen davanın reddine; istinaf aşamasına ilişkin yargılama giderlerinin davalı idare (Gençlik ve Spor Bakanlığı) üzerinde bırakılmasına, Mahkeme safhasına ilişkin yargılama giderleri ile davacı lehine takdir olunan vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 11/06/2018 tarih ve E:2018/2805, K:2018/5879 sayılı kararıyla;
Uyuşmazlığa konu taşınmazın, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan imar planı değişikliği ile "Özel Spor Alanı" olarak belirlendiği, bakılan davanın ise idari yargıda 12/09/2014 tarihinde açıldığı,
Bu durumda, idari yargıda dava açılmadan önce imar planı değişikliği yapılarak taşınmazın kısıtlılık durumunun ortadan kaldırılması nedeniyle davalı idareler aleyhine yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiği gerekçesiyle … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Uyuşmazlıkta, dava devam ederken imar planında değişiklik yapılarak dava konusu taşınmazın kısıtlılık durumunun ortadan kalktığı açık olmakla birlikte; önce adli yargıda açılmış ve görevsizlik kararı üzerine idari yargıda devam edilmiş bir davada, davanın açılmasına sebebiyet verildiğinden bahisle yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilirken, adli yargıdaki dava açma tarihinin mi, yoksa idari yargıdaki dava açma tarihinin mi esas alınması gerektiği hususunun açıklığa kavuşturulması gerektiği,
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 9. maddesinde; "Çözümlenmesi Danıştayın, idare ve vergi mahkemelerinin görevlerine girdiği halde, adli yargı yerlerine açılmış bulunan davaların görev noktasından reddi halinde, bu husustaki kararların kesinleşmesini izleyen günden itibaren otuz gün içinde görevli mahkemede dava açılabilir. Görevsiz yargı merciine başvurma tarihi, Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine başvurma tarihi olarak kabul edilir." hükmünün yer aldığı,
Bu hükme göre, adli yargıda açılan davada verilen görevsizlik kararının kesinleşmesinden itibaren 2577 sayılı Kanun'un 9. maddesinde öngörülen 30 günlük süre içerisinde İdare Mahkemesi kaydına giren dilekçeyle idari yargıda devam edilen davalarda dava açma tarihinin, adli yargıda davanın açıldığı tarih olarak belirlenmesi gerektiği konusunun açık olduğu,
Bu durumda, dava konusu taşınmazın imar planında kamusal hizmete ayrılmış olmasından kaynaklanan kısıtlılık durumunun adli yargıda davanın açıldığı 15/04/2013 tarihinden sonra 09/10/2013 tarihinde yapılan plan değişikliğiyle "Özel Spor Alanı" kullanımına çevrilerek ortadan kaldırıldığı açık olduğundan, davanın açılmasına sebebiyet verilme durumu gözetilerek, yargılama giderlerinin davalı idareler üzerinde bırakılması gerektiği sonucuna varıldığı gerekçesi eklenmek suretiyle, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı idareler üzerinde bırakılması yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idarelerden Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından, dava konusu taşınmazın "Spor Alanı" olarak belirlenmesinin diğer davalı idarelerin işlemlerinden kaynaklandığı, idarelerinin bu yönde bir isteği ya da işleminin söz konusu olmadığı, diğer idarelerin işlemleriyle dava konusu taşınmazın kamulaştırılmasından idarelerinin sorumlu tutulamayacaklarından, yargılama giderleri ve vekalet ücretinden de sorumlu tutulmalarının söz konusu olamayacağı, ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi ısrar kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava daireleri ile bölge idare mahkemelerinin temyize tabi kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın yargılama giderleri ve vekalet ücretine yönelik kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerden Gençlik ve Spor Bakanlığının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılması ve davanın reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyize konu yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 03/02/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliği ile karar verildi.