Danıştay 10. Daire 2019/7037 Esas 2021/249 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/7037
Karar No : 2021/249

DAVACI : … Başkanlığı
VEKİLLERİ : Av. …
DAVALILAR : 1- … Bakanlığı / …
VEKİLLERİ : Hukuk Müşaviri Av. …
Hukuk Müşaviri Av. …
2- … Başkanlığı / …
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …

DAVANIN KONUSU : Davacı tarafından, 16/06/2016 tarihli ve 29744 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarına Ait Sağlık Tesisleri ve Üniversitelere Ait İlgili Birimlerin Birlikte Kullanımı ve İşbirliği Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin, Yükseköğretim Kurulu ile müştereken çıkarılmaması nedeni ile tamamının; Yönetmeliğin dayanağı Kanuna aykırı olduğu, bu düzenlemelerin üniversitelerin bilimsel ve mali özerkliğini sona erdireceği, temel tıp eğitimi ile tıpta uzmanlık eğitimini olumsuz etkileyeceği yönündeki hukuka aykırılık iddialarıyla 4. maddesinin (d) ve (e) bentlerinin; 5. maddesinin (a), (b), (d) ve (e) bentleri ile (g) bendindeki "ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi" ibaresinin; 7. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının; 8. maddesinin 1., 2., 3., 4., 5. ve 6. fıkralarının; 9. maddesinin 6., 7. ve 10. fıkralarının; ayrıca 9. maddesinin tıp fakültesi adına Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan alınan geri ödemelerin aktarılmasına ilişkin kurallara yer verilmemesine ilişkin noksan düzenleme nedeniyle ve 10. maddesinin işbirliğine ilişkin uygulama işlemlerini göstermemesi nedeniyle iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Davacı tarafından; Yönetmeliğin 6354 sayılı Kanun’un 8. maddesi ile değiştirilen 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun ek 9. maddesine dayanılarak hazırlandığı ve bu maddede Yönetmeliğin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığınca müştereken hazırlanacağının düzenlendiği, oysa Yönetmeliğin müştereken hazırlanmadığı, bu yönüyle Yönetmeliğin tamamının iptali gerektiği; Yönetmelikte yer alan birlikte kullanıma ilişkin tanımın Kanun maddesinde yer alan tanım ile çeliştiği; ek ödeme yönetmeliği tanımının Anayasa’nın 130. maddesi ile 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesini uygulanamaz hale getirdiği, düzenlemenin dayanağı Kanun maddesi ile de örtüşmediği; uygulama esaslarının belirlendiği 5. maddenin (a) bendinde birlikte kullanım ve işbirliğinin eğitim ile sınırlandırıldığı, bu haliyle maddenin Kanun maddesi ile örtüşmediği; Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık insan gücü, tıbbi hizmet birimleri ve cihaz dağılımı alanında bugüne kadar yapılmış herhangi bir planlamanın olmadığı, hal böyle iken 5. maddenin (b) bendinde yer alan düzenleme ile üniversitelerin sağlık uygulama ve araştırma merkezlerine yönelik yatırım taleplerinin henüz yapılmamış bir planlamaya bağlı kılınmasının hukuki güvenlik ilkesine aykırı olduğu; Yönetmeliğin 5. maddesinin (d) bendinde birlikte kullanım protokolleri için bazı süreler öngörülmesinin, Kanun'a aykırı olduğu, tıp ve tıpta uzmanlık eğitimi ile yükseköğretimin gerekleri ve idare hukuku ilkeleri ile bağdaşmadığı; 5. maddenin (e) bendinde ortak kullanılan sağlık kurumunda insan gücü ve kaynak gereksinimini belirleme yetkisinin Valiye bırakıldığı, üniversitelerin insan gücü planlamasını yapmak ve kaynak gereksinimlerini tespit etmek görevinin rektörde olduğu, Sağlık Bakanlığının herhangi bir hukuki düzenlemesinde üniversitelerin insan gücü planlamasına müdahale etmesine olanak tanıyan bir hukuk normu olmadığı; 5. maddenin (g) bendi ile 2809 sayılı Kanun’un ek 158. maddesine göre kurulan Sağlık Bilimleri Üniversitesi açısından, ikiden fazla hastane ile birlikte kullanım protokolü imzalanamaması ana kuralına istisna getirildiği, bu durumun Anayasa’nın 130. maddesi ile 2547 sayılı Kanun ve 3359 sayılı Kanun’un ek 9. maddesine aykırı olduğu; Kanun'da birlikte kullanıma geçilen sağlık tesisinin başhekim tarafından yönetileceği düzenlenmişken, Yönetmeliğin 7. maddesinin 1. fıkrasında bu görevin hastane yöneticisine verilmesinin Kanun maddesi ile uyumsuzluk gösterdiği; 7. maddenin 2. fıkrasında sağlık tesisindeki her türlü sağlık ve destek hizmetinin, üniversite personelinin sağlık hizmeti sunumu da dâhil olmak üzere hastane yöneticisinin sorumluluğunda olduğunun düzenlendiği, Kanun maddesinde buna izin veren bir düzenleme bulunmadığı; 8. maddesinin 1., 2., 3., 4., 5. ve 6. fıkralarında, klinik, laboratuvar ve eğitim sorumlularının görev ve yetkilerinin düzenlendiği, eğitim sorumlusu ve idari sorumlunun başhekimin görüşü alınarak hastane yöneticisi tarafından görevlendirilmesinin ve ilk dört fıkra hükmünün Anayasanın 130. maddesinde düzenlenen bilimsel özerkliğe aykırı olduğu, maddenin 5. fıkrasında yer alan düzenlemenin Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliğine aykırı olduğu, bu düzenlemenin 3359 sayılı Kanun’un ek 9. maddesinde de öngörülmediği, bu yönüyle maddenin hukuka aykırı olduğu, maddenin 6. fıkrasında yer alan önemli ve acil vaka ifadesinin belirsiz bir ifade olduğu; mali hususların düzenlendiği 9. maddenin 6. fıkrasında yer alan düzenlemenin belirsiz olduğu, bu uygulamanın üniversitelerin mali özerkliğini ortadan kaldıracağı, 7. fıkrada, doğrudan gelir getirici faaliyeti olmayan öğretim üyelerinin kadro unvan katsayılarının puan üretme imkanı bulunanlarla neredeyse yarı yarıya düşük belirlendiği, temel bilimlerde görev yapan öğretim üyelerine ödenecek ek ödemenin azaltılması ile birlikte eğitimde temel bilimlerin yeri daraltılırken uygulamanın yerinin genişletilmesi sürecinin hızlanacağı, 10. fıkrada yer alan “Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde Ek Ödeme Yönetmeliği hükümleri esas alınır.” ifadesinin Anayasa’nın 130. maddesi ile 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesini uygulanamaz hale getirdiği, düzenlemenin dayanağı yasa maddesi ile de örtüşmediği; 10. maddesinin işbirliğine ilişkin uygulama işlemlerini göstermemesi nedeniyle iptali gerektiği iddia edilmektedir.

DAVALILARIN SAVUNMALARI :
Sağlık Bakanlığı tarafından; usul bakımından, davacı Birliğin bu davayı açmakta menfaatinin olmadığı; esas bakımından, 03/05/2014 tarihli ve 28989 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarına Ait Sağlık Tesisleri ve Üniversitelere Ait İlgili Birimlerin Birlikte Kullanımı ve İşbirliği Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe karşı açılan davalarda İdari Dava Daireleri Kurulunca Yönetmeliğin müştereken hazırlanmadığından bahisle tamamının yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesi üzerine, 12/05/2016 tarihinde YÖK ve Bakanlık yetkililerinin toplanması neticesinde dava konusu Yönetmeliğin müşterek çıkarılması ve yürürlüğe konulmasında mutabık kalındığı ve Yönetmelik Taslağının müştereken imza altına alındığı, Yönetmeliğin hazırlık aşamaları ile yayıma sunma aşamalarının YÖK ve Bakanlıkları tarafından müştereken yürütüldüğü, Yönetmeliğin yürütmesinin de müştereken yapılacağının Yönetmeliğin 14. maddesinde düzenleme altına alındığı, dava konusu Yönetmelik ile yapılan düzenlemelerde Kanun hükmünün belirlediği kapsamın aşılmadığı, münhasıran Kanun'un yönetmelik ile düzenlenmesinin emrettiği konuların düzenlendiği, dava konusu edilen maddelerin dayanağı Kanuna ve hukuka uygun olduğu, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından; usul bakımından, davacı Birliğin bu davayı açmakta menfaatinin olmadığı; esas bakımından, Yönetmeliğin hazırlık çalışmalarının Bakanlık ile birlikte yürütüldüğü ve Yönetmeliğin müştereken çıkarıldığı, Kanunun öngördüğü birlikte kullanım ve işbirliği esasları belirlenirken ülke genelinde üniversitelerin ve sağlık kuruluşlarının yapılanmasının göz önüne alındığı, ayrıca yeni açılacak tıp fakültelerinin veya sağlık uygulama ve araştırma merkezi bulunmayan tıp fakültelerinin ihtiyaçlarının nasıl karşılanacağı ve hizmete katılım, eğitim ve benzeri konularda objektif kriterler ve planlamaların esas alındığı, dava konusu maddelerin dayanağı Kanuna uygun olduğu, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 3359 sayılı Kanun'un -dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle Ek 9. maddesinin 3. fıkrasında birlikte kullanımdaki sağlık tesislerinde tıpta uzmanlık ve lisans eğitimlerinin, Sağlık Bakanlığı uzmanlık öğrencilerinin eğitimi de dâhil olmak üzere, ilgili mevzuata göre tıp fakültesi dekanının yetki ve sorumluluğunda yürütüleceği açıkça düzenlenmiştir.
Bu düzenlemeye uygun olarak dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinde, birlikte kullanımdaki sağlık tesislerinde mezuniyet öncesi ve mezuniyet sonrası tıp ve diş tabipliği eğitimleri dekanın yetki ve sorumluluğuna bırakılmıştır.
Bununla birlikte, klinik, laboratuvar ve eğitim sorumlularının görev ve yetkilerinin düzenlendiği 8. maddenin birinci fıkrasında, ortak kullanımdaki tesislerde eğitim sorumlusunu görevlendirme yetkisi başhekimin de görüşü alınmak sûretiyle hastane yöneticisine bırakılmış, eğitim sorumlusu olarak görevlendirilecek kişinin belirlenmesinde dekanın görüşü aranmıştır. Yönetmeliğin dayanağı Kanun maddesinde tıpta uzmanlık ve lisans eğitimlerinin, Sağlık Bakanlığı uzmanlık öğrencilerinin eğitimi de dâhil olmak üzere, tıp fakültesi dekanının yetki ve sorumluluğunda olduğu yönündeki açık düzenleme karşısında eğitim sorumlusunun Kanuna uygun olarak dekan tarafından belirlenmesi gerekirken, anılan maddede eğitim sorumlusunun başhekimin de görüşü alınmak sûretiyle hastane yöneticisi tarafından görevlendirilmesi ve eğitim sorumlusu olarak görevlendirilecek kişi belirlenirken dekanın görüşüne müracaat edilmesi yönünde yapılan düzenleme üst hukuk normlarına aykırıdır. Bu nedenle, Yönetmeliğin bu hususa riayet edilmeksizin düzenlenen 8. maddesinin 1. fıkrasının eğitim sorumlusunun görevlendirilmesine ilişkin kısımlarında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin dava konusu edilen diğer maddeleri ise hizmet gereklerine ve üst hukuk normlarına uygundur.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 8. maddesinin 1. fıkrasının eğitim sorumlusunun görevlendirilmesine ilişkin kısımları yönünden iptal edilmesi gerektiği; diğer maddeler yönünden davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; 16/06/2016 tarihli, 29744 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarına Ait Sağlık Tesisleri ve Üniversitelere Ait İlgili Birimlerin Birlikte Kullanımı ve İşbirliği Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin” Yükseköğretim Kurulu ile müştereken çıkarılmaması nedeniyle tamamının; Yönetmeliğin dayanağı Kanuna aykırı olduğu, bu düzenlemelerin üniversitelerin bilimsel ve mali özerkliğini sona erdireceği, temel tıp eğitimi ile tıpta uzmanlık eğitimini olumsuz etkileyeceği yönündeki hukuka aykırılık sebepleriyle de 4. maddesinin (d) ve (e) bentlerinin; 5. maddesinin (a), (b), (d) ve (e) bentleri ile (g) bendindeki "ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi" ibaresinin; 7. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının; 8. maddesinin 1., 2., 3., 4., 5. ve 6. fıkralarının; 9. maddesinin 6., 7. ve 10. fıkralarının; ayrıca 9. maddesinin tıp fakültesi adına Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan geri ödemelerin aktarılmasına ilişkin kurallara yer verilmemesine ilişkin noksan düzenleme nedeniyle ve 10. maddesinin işbirliğine ilişkin uygulama işlemlerini göstermemesi nedeniyle iptali istemiyle açılmıştır.
16/06/2017 tarihli, 30098 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılan “Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarına Ait Kurum Ve Kuruluşlar İle Devlet Üniversitelerinin İlgili Birimlerinin Birlikte Kullanımı İle İşbirliği Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin” 15. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış, yürürlükten kaldıran Yönetmelikle tümüyle yenilenmiş, dava konusu Yönetmelik madde ve kuralları yönünden de önemli değişikliklere uğramış, görülen dava konusuz hale gelmiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun ek 1. maddesi uyarınca, Danıştay Sekizinci ve Onuncu Dairelerinden oluşan Müşterek Kurulca, duruşma için önceden taraflara bildirilen 03/02/2021 tarihinde davacı Birliği temsilen Av. …'in ve Av. …'nın, davalı Sağlık Bakanlığını temsilen Hukuk Müşaviri Av. …'in, davalı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığını temsilen Av. …'in geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Davalı idarelerin, davacı Birliğin görülen davayı açmakta menfaatinin olmadığı yönündeki usul itirazı yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi.

İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava; 16/06/2016 tarihli ve 29744 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarına Ait Sağlık Tesisleri ve Üniversitelere Ait İlgili Birimlerin Birlikte Kullanımı ve İşbirliği Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin şekil yönünden hukuka aykırı olması nedeniyle tamamının ve davanın konusu kısmında belirtilen madde ve ibarelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu Yönetmelik, 16/06/2017 tarihli ve 30098 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarına Ait Kurum ve Kuruluşlar ile Devlet Üniversitelerinin İlgili Birimlerinin Birlikte Kullanımı ile İşbirliği Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış; 16/06/2017 tarihli Yönetmelik de, 04/03/2020 tarihli ve 31058 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlik Bakanlığına Ait Kurum ve Kuruluşlar ile Devlet Üniversitelerinin İlgili Birimlerinin Birlikte Kullanımı ile İşbirliği Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu durumda; dava konusu düzenlemenin yürürlükten kaldırılmış olması karşısında, konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
2. Davalı idareler tarafından davanın açılmasına sebebiyet verilmiş olması nedeniyle kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre duruşmalı işler için belirlenen … TL avukatlık ücretinin ve aşağıda dökümü yapılan toplam … TL yargılama giderinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
4. Bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, 03/02/2021 tarihinde esasta oybirliğiyle, yargılama giderleri yönünden ise oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):


6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun ''Esastan sonuçlanmayan davada yargılama gideri'' başlığını taşıyan 331. maddesinde; davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkimin, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmedeceği kurala bağlanmıştır.
Uyuşmazlıkta; dava konusu Yönetmeliğin, 6745 sayılı Kanun ile 3359 sayılı Kanun'da yapılan değişiklik sonrası bu alanda yeniden hazırlanan Yönetmelik gereği olarak yürürlükten kaldırılmış olmasına karşın, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 331. maddesi uyarınca davanın açıldığı tarih itibarıyla davacı Birlik ve davalı idarelerin haklılık oranlarının değerlendirilmesi gerektiğinden ve görülen davada yürütmenin durdurulması aşamasında Yönetmeliğin bir kısmının hukuka aykırı bulunması sonucunda yürütmesinin durdurulmasına karar verilerek tarafların haklılık durumları ortaya konulduğundan, tarafların haklılık durumuna göre aleyhlerine yarı yarıya yargılama giderlerine hükmedilmesi ve her iki taraf lehine de vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği oyuyla, kararın yargılama giderlerine ilişkin kısmı yönünden aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.