9. Hukuk Dairesi 2020/1306 E. , 2021/3975 K.
"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili asıl ve birleşen davada; müvekkilinin, davalıya ait yurt dışı projelerinde demirci ekipbaşı olarak aylık net 1200 euro ücretle 2008 yılından iş sözleşmesinin haksız feshedildiği 2014 yılına kadar 07.00-21.00 saatleri arasında ayda iki hafta tatili kullanarak ve dini bayramların ilk günü dışında diğer tüm milli bayram ve genel tatillerde çalıştığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, zamanaşımı definde bulunarak, davacının haklarının bordrolara yansıtılarak banka kanalıyla ödendiğini, iş bitimi nedeniyle işten ayrıldığını, son projede ihbar ödemesi yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı vekilinin istinaf itirazlarının kabulü ile giydirilmiş brüt ücretin hatalı tespit edilmesi nedeniyle kıdem tazminatı zaten tavan miktardan hesaplandığından ihbar tazminatı yeniden hesaplanarak İlk Derece Mahkemesinin kararı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 353/1-b.2 maddesi gereğince kaldırılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz :
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre; davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı ve fazla çalışma ücretinin hesaplanması noktasındadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
Fazla çalışmanın belirlenmesinde 4857 sayılı İş Kanunu"nun 68. maddesi uyarınca ara dinlenme sürelerinin dikkate alınması gerekir.
Somut olayda, davacı tanıklarından ...’in davacıyı tanımadığı, diğer tanık ...’ın ise davacının sabah saat 07.00 de işe başladığını akşam 18.00 de işten çıktığını ayda 2 pazar tatili oldğunu, diğer günler normal çalıştığını, yetişmesi gereken iş olduğunda 2-3 saat de fazladan çalıştığını, ayda 5-6 kere bu şekilde çalıştığını belirli bir dönem 6 ay kadar 12 saat vardiyalı sistemde çalıştığını, 1,5 saat yemek ve çay molası kullandığını beyan etmiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, bordro bulunan aylarda işveren bordrodaki ücreti düşük gösterdiğinden fark alacak hesabı yapılmış, tahakkuk bulunmayan aylar yönünden ise tanık beyanına göre davacının 08.00-20.00 saatleri günlük 1,5 saat ara dinlenmesi ile 3 saatten haftalık 18 saat fazla mesai yaptığı değerlendirilmiştir.
Bu hesaplama tanık beyanına uygun düşmemektedir, Hesaplanan hizmet süresinin 6 aylık döneminde tanık beyanında 12 saatlik vardiyada çalışılan dönem için haftalık 18 saat fazla mesai hesabı yerinde ise de diğer dönemlerde davacının 07.00-18.00 saatleri arasında 1,5 saat ara dinlenmesi ile haftalık 12 saat haftada bir gün 2 saat daha çalıştığının kabulü ile haftalık 14 saat fazla mesai yaptığı dosya içeriğine uygun düşecektir.
İddianın ispatına yönelik bu hususlar dikkate alınarak fazla çalışma ücreti alacağının tespiti gerekirken yazılı şekilde fazla çalışma ücreti alacağı hesabı hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16.02.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.