Danıştay 10. Daire 2020/5589 Esas 2021/251 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/5589
Karar No : 2021/251

DAVACI : ... Elektronics İstanbul Pazarlama ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ... Bakanlığı

DAVANIN_ÖZETİ : 08/05/2020 tarih ve 31121 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren İthalatta Gözetim Uygulanmasına ilişkin Tebliğ (Tebliğ No:2020/6) ile bu Tebliğ uyarınca fazladan ödenen vergilerin tahakkukunun kaldırılması talebiyle yapılan itirazın reddine ilişkin İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptaline ve fazladan tahsil edilen vergi tutarlarının işlemiş ve işleyecek faiziyle iadesine karar verilmesi ve anılan Tebliğin yürütülmesinin durdurulması istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 5. maddesine uygun olmayan dava dilekçesinin reddedilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra, davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin öncelikle dava dilekçesinin 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesine uygun olup olmadığı incelenerek gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacı, çeşitli marka ve model cep telefonu ithal etmiştir. 2020/6 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ'e göre ithal edilen cep telefonları, adet üzerinden 200 ABD doları gözetim uygulamasına tabi olduğundan ithalat aşamasında gözetim belgesi ibrazının gerektiği, Gümrükler Genel Müdürlüğünün 2012/3 sayılı Genelgesi ile gözetim belgesi olmadığı halde beyan edilen kıymetin ilgili Tebliğ'de belirtilen kıymete ulaşmaması durumunda, yükümlünün ek beyanı ile ithal eşyasının kıymetinin ilgili Tebliğ'de belirtilen kıymete ulaşmasını sağlarsa eşyanın serbest dolaşıma girişinde gözetim belgesi aranmayacağı hükme bağlanmıştır. Davacı, bu genelge hükmü uyarınca ek gümrük kıymeti beyanında bulunduğu ve hukuka aykırı olarak fazladan tahakkuk ettirildiğini iddia ettiği vergiyi, ihtirazi kayıtla ödemek suretiyle ithal işlemlerini tamamlamıştır. Yapılan vergi tahakkuk işleminin kaldırılması ve fazla ödenen verginin iadesi istemiyle yaptığı itirazın, İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işlemiyle reddi üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar, idari dava türleri olarak sayılmıştır.
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkındaki Kanun'un 5. maddesinde, "İdare mahkemeleri, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştayda çözümlenecek olanlar dışındaki:
a) İptal davalarını,
b) Tam yargı davalarını,
c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklardan hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan idarî sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davaları,
d) Diğer kanunlarla verilen işleri, çözümler.
2. Özel Kanunlarda Danıştayın görevli olduğu belirtilen ve İdari Yargılama Usulü Kanunu ile idare mahkemelerinin görevli kılınmış bulunduğu davaları çözümler.
" hükmüne; aynı Kanunun 6. maddesinde,
"Vergi mahkemeleri,
a) Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları,
b) (a) bendindeki konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları,
c) Diğer kanunlarla verilen işleri, çözümler." hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 5. maddesinde, her bir idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı; ancak aralarında maddi ya da hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçeyle dava açılabileceği; 15. maddesinin 1/(d) bendinde ise 5. maddeye uygun olmayan dava dilekçesinin otuz gün içinde yeniden dava açılmak üzere reddedileceği hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un 14. maddesinin 3/(a) bendinde, dava dilekçelerinin görev ve yetki yönünden ilk incelemeye tabi tutulacağı; 15. maddesinin 1/(a) bendinde de, Danıştay veya idare ve vergi mahkemelerince 14. maddenin 3. fıkrasında yazılı hususlarda Kanun'a aykırılık görülürse, 14. maddenin 3/a bendine göre, idari yargının görevli olduğu konularda görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Yukarıda aktarılan Kanun maddelerine göre, Kanunun uygulanmasını göstermek amacıyla çıkarılan düzenleyici işlemlere karşı açılan davaların, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da; Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaların, Vergi Mahkemelerinde ve diğer idari işlemlere karşı açılacak davaların ise İdare Mahkemelerinde görüleceği hususunda duraksama bulunmamaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının 08/05/2020 tarih ve 31121 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren İthalatta Gözetim Uygulanmasına ilişkin Tebliğ (Tebliğ No:2020/6) ile bu Tebliğ uyarınca fazladan ödenen vergilerin tahakkukunun kaldırılması talebiyle yapılan itirazın reddine ilişkin İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptaline ve fazladan tahsil edilen vergi tutarlarının işlemiş ve işleyecek faiziyle iadesine karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Dava dilekçesinin "Dava Konusu Verginin Türü, Tutarı" bölümünde "Özel Tüketim Vergisi, TRT bandrol ücreti ve Kültür Fonu"ndan kaynaklanan ödemelerin davacı tarafından ihtirazi kayıtla yapıldığının belirtildiği görülmektedir.
Bu itibarla; uyuşmazlığın, ithalatta alınan Özel Tüketim Vergisi ile Kültür Fonunun iptali ve iadesi isteminden kaynaklanan kısmının Vergi Mahkemesinde; Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu (TRT) bandrol ücretinin iptali ve iadesi isteminden kaynaklanan kısmının İdare Mahkemesinde ve İthalatta Gözetim Uygulanmasına ilişkin Tebliğin (Tebliğ No:2020/6) iptaline ilişkin kısmının ise Danıştay'da görülmesi gerekmektedir.
Bu durumda, uyuşmazlığın idare mahkemesi, vergi mahkemesi ve Danıştay ilgili dairesine görevine giren kısımlarına karşı ayrı ayrı dilekçelerle dava açılması gerekirken, aralarında hukuki birlik bulunmayan ayrı işlemlere ve istemlere yönelik tek dilekçeyle açılan bu davanın tamamının Danıştay'da görülmesine olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 15/1-d maddesi uyarınca bu kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde 5. maddeye uygun şekilde uyuşmazlığın yukarıda belirtilen kısımlarına karşı ayrı ayrı dilekçelerle, gerekli harç ve posta ücreti yatırılmak suretiyle dilekçe ret kararını veren yargı yeri sıfatıyla Dairemiz nezdinde yeniden dava açmakta serbest olmak üzere DAVA DİLEKÇESİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı Kanun'un 15/5. maddesi hükmüne göre dilekçenin reddi üzerine yeniden verilen dilekçede de aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hususunun davacıya duyurulmasına,
3. Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, ... TL yürütmenin durdurulması harcı ile artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, 04/02/2021 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.