BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin 29.05.2003"de ... Havlu"ya ait işyerinde çalışmaya başladığını, daha sonra işyerinin ... Havlu"ya devredildiğini, bu işyerinin de isim değiştirerek ... Tekstil A.Ş. olduğunu, davalının fabrikasını Etiyopya ülkesine taşıma kararı aldığını, davacının da daha yüksek ücret ile yurt dışında çalıştırılma vaadi ile Türkiye"deki fabrikadan 22.01.2013 tarihinde kağıt üzerinde çıkışının yapıldığını, çıkış yapılırken kendisine ihbar ve kıdem tazminatları ödenmiş ise de eksik ödeme olduğunu, en az 14 saat üzerinden çalıştığı, genel tatillerde ve hafta tatillerinde de çalışma yaptığını, dini bayramlarda bir gün izin kullandığı diğer günlerde ise çalıştığını, bu süre zarfında yıllık izin de kullanmadığını, 05.02.2015 tarihinde haklı bir neden olmaksızın iş akdine son verildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, öncelikle husumet ve zamanaşımı itirazının bulunulduğunu, davacının 29.05.2003-22.01.2013 tarihleri arasında davalı Firmada çalıştığını, tüm hakları ödenerek iş akdine son verildiğini, eğer devir olgusu kabul edilecek ise de sorumluluğun diğer şirket MNS"ye ait olduğunu, davacıya 9.442,60 TL brüt kıdem ve 1.826,72 TL brüt ihbar tazminatı ödemesi yapıldığını, 32 gün karşılığı 1043,84 TL ödeme yapıldığını, bakiye alacağının olmadığını, davalı şirketi ibra ettiğini, davalı işyerinde 3 vardiya halinde çalışma olduğunu, fazla çalışmanın söz konusu olmadığını, ücretin brüt 978,60 TL olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının, 1. dönem 29/05/2003- 22/01/2013 tarihleri ve 2. dönem 24/04/2013- 05/02/2015 yılları arasında toplam 11 yıl 5 ay 6 gün asgari ücretin 4,24 katı maaşla davalı şirkette montaj ustası olarak çalıştığı, iş akdinin davalı tarafından haksız şekilde feshedildiğinin tanık anlatımlarıyla kanıtlandığı, aksinin davalı tarafından ispatlanamadığı, bu suretle davacının kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işçilik alacaklarına hak kazandığı, davalı Şirketin önceki şirketlerin devamı olduğu, ayrıca, bilirkişi raporunda da belirtildiği gibi, Etiopya"da kurulan MNS şirketinin %95 ortağının davalı ... Şirketi olduğu, bu durumda MNS ile davalı ... Şirketleri arasında organik bağ bulunduğu, davacı işçinin alacaklarını ödeme yükümlülüğünün de davalıda olduğu anlaşılmakla aksi yönlü savunmalara itibar edilmediği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçi, davalı Şirketin Türkiye’de bulunan işyerinde 29.05.2003- 28.01.2013 tarihleri arasında çalışmış ve iş sözleşmesi işveren tarafından tazminatları ödenmek suretiyle feshedilmiştir. Davacı işçi, 24.04.2013 tarihinde Etiyopya’da kurulan ve dava dışı MNS (Manufacturing Private Limited Company- MNS Özel İmalat Limited Şirketi) Şirketine ait Etiyopya’daki işyerinde çalışmaya başlamış ve bu çalışması da 05.02.2015 tarihinde sona ermiştir. Davacı ... Şirketin dava dışı Şirketin büyük ortağı olduğunu ve aralarındaki organik bağ nedeniyle yurt dışında geçen çalışmalardan sorumlu tutulması gerektiğini iddia ederek bu davayı açmıştır. Davalı şirket, davacının yabancı ülke mevzuatına göre kurulan ve farklı bir tüzel kişilik olan dava dışı şirketle yaptığı iş sözleşmesinden sorumlu tutulamayacaklarını savunmuştur. İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesince bu iki şirket arasında organik bağ bulunduğu gerekçesiyle, davalı şirketin dava dışı MSN firmasında geçen çalışma süresine ilişkin tazminat ve alacaklardan da sorumluluğu kabul edilmiştir.
Dairemiz uygulamasına göre, aralarında organik bağ bulunan işverenler arasında birlikte işverenlik, işyeri devri, asıl işveren-alt işverenlik gibi bir hukuki ilişkisi varsa birlikte sorumluluk söz konusu olabilir. Bunun dışında tüzel kişilik perdesinin arkasına sığınmanın hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilebileceği gibi bir durum bulunmadıkça, salt organik bağdan hareketle işçi-işveren ilişkisinin kabul edilmesi doğru olmaz.
Dosya içeriğine göre davalı şirketin tüzel kişilik perdesinin arkasına sığınmasına yönelik savunmasını hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirmek mümkün değildir. Diğer yandan, davalı Şirkete ait işyerinde 29.05.2003- 28.01.2013 tarihleri arasında geçen çalışma süresine ilişkin iş sözleşmesi feshedilmiş ve davacıya ihbar ve kıdem tazminatı ödenmiştir. Davacı, yaklaşık üç ay sonra dava dışı şirkete ait Etiyopya’daki işyerinde çalışmaya başlamış ve bu sözleşmesi de 05.02.2015 tarihinde sona ermiştir. Davalı Şirketle arasındaki salt ortaklık ilişkisinin bulunması da davacı ile işçi-işverenlik ilişkisi sonucunu doğurmaz. Başka bir anlatımla, tüzel kişi işverenin çalıştırdığı işçilerin alacaklarından tüzel kişiliğin ortağı olan davalı Şirket sorumlu tutulamaz. Davalı şirket ile dava dışı şirket arasında birlikte işverenlik, işyeri devri ve asıl işveren-alt işverenlik gibi bir hukuki ilişkinin varlığı da iddia ve ispat edilmiş değildir.
Açıklanan nedenle, davalı ... Teknik Tekstil San. Tic. A.Ş. davacının dava dışı MNS Firmasında geçen çalışmalarından sorumlu tutulamaz. Buna göre; davacının davalı Şirkette geçen süre için hak ettiği kıdem ve ihbar tazminatının yapılan ödemelerde dikkate alınarak belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalıdır.
3-Ayrıca yukarıdaki bozma nedenine göre Mahkemece davalı Şirketin diğer işçilik alacaklarından sorumluluğunun yeniden belirlenip hüküm altına alınması gerektiği de gözden kaçırılmamalıdır.
Yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16.02.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.