Danıştay 12. Daire 2021/134 Esas 2021/543 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/134
Karar No : 2021/543


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı / …
VEKİLLERİ : …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Sakarya İli, Kaynarca İlçesi, … Mahallesi … Camii'nde İmam-Hatip olarak görev yapan davacının, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 98/b maddesi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı işleminin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… kararıyla; soruşturma kapsamındaki eylemlerin bir kısmının (davacının nikahsız olarak birlikte olduğu) sübut bulmadığı bir kısmının ise (M.S.'nin vesikalık fotoğrafını üzerinde taşıması, davacının eşiyle birlikte M.S'ye sigara götürmeleri, 10/12/2013 ila 09/03/2014 tarihlerinde kullandıkları telefon hatlarından ikili arasında gece saat 00.00'dan sonra 500'ü aşkın mesajlaşma yaşandığı) davacının özel hayatıyla ilgili olduğu, davacı ve M.S. arasında yaşananların duygusal ilişki boyutunda kaldığı dikkate alındığında, adı geçen Yönetmeliğin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen "ortak nitelikleri taşıdığının çevresinde bilinir olması" şartını kaybettiği anlamına gelmeyeceğinden dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, davacı hakkında yürütülen soruşturma sonucu davacıya isnat edilen fiillerin sübut bulduğu, soruşturmada davacının eşinin verdiği ifade, davacının ifadesi, M. S.'nin verdiği ifadeler birlikte değerlendirildiğinde, davacının Diyanet işleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin (b) bendi uyarınca ortak nitelik şartını yitirdiği, ilgili Yönetmelik'te aranan nitelikleri taşımayan veya sonradan bu niteliği kaybeden ve yaşantısı yürüttüğü hizmet ile bağdaşmayan bir din görevlisinin kamu hizmetini etkili ve verimli bir şekilde yürütemeyeceği, hukuka ve mevzuata aykırı olarak verilen İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" uyarınca Dairemize devredilen dosyada, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Sakarya İli, Kaynarca İlçesi, … Mahallesi … Camii'nde imam-hatip olarak görev yapan davacının, eşine şiddet uyguladığı, Sakarya İli, Adapazarı İlçesi, … Köyü Kur'an Kursu öğreticisi olarak görev yapan M.S. ile gayriahlaki ilişki yaşadığından bahisle davacı ve M. S. hakkında soruşturma başlatılmıştır.
Soruşturma sonucunda hazırlanan raporda özetle; evli, iki çocuk babası ve imam-hatip olan davacı ile dul, iki çocuk annesi ve Kur'an Kursu öğreticisi olan M.S.'nin gayri ahlaki ilişki yaşadıkları, aralarındaki bu ilişkiyi meşru göstermek için dini nikahlı olduklarını beyan ettikleri, ancak bu konuyla ilgili ifadeler arasındaki bariz çelişkilere istinaden böyle bir nikahın söz konusu olmadığı, gayri meşru ilişkilerinin gizli kalması maksadıyla kendi adlarına kayıtlı telefonlardan görüşme yapmadıkları, davacının kullandığı telefon hattının kayınpederi Ş.A.'ya, M.S.'nin kullandığı telefon hattının ise H. isimli bir şahsa ait olduğu, M.S.'nin 2013 yılı Mayıs ayında davacının telefonuna "Günaydın kocacığım" şeklinde, 2013 yılı Ramazan ayında sahur vakti "Bana sigara getirir misin?" şeklinde mesaj gönderdiği, davacının da eşi ile birlikte adı geçene sigara götürdüğü, aralarında herhangi bir yakınlık bulunmadığı halde davacının M.S.'ye ait vesikalık fotoğrafı üzerinde taşıdığı, 10/12/2013 - 09/03/2014 tarihleri arasında, davacının kullandığı hat ile M.S.'nin kullandığı hat arasında saat 00:00'dan sonra 500'ü aşkın telefon trafiği (görüşme / sms) yaşandığı, bu tür gece yarısı görüşmelerinin sık sık yapıldığı, bilgisayar ortamında da birbirleriyle iletişim halinde bulundukları, aralarında evlilik bağı bulunmayan, biri evli ve iki çocuk babası, diğeri dul ve iki çocuk annesi olan iki din görevlisi arasında gece saatlerinde bu yoğunluktaki bir görüşmenin izahının mümkün olmadığı, 2014 yılı Şubat ayında aralarında nikah kıydıklarını ileri sürerek cinsel ilişkiye girdikleri, bu tarihten sonra M.S. için Adapazarı'nda tutulan evde aile ilişkisi yaşamaya başladıkları, İmam-Hatip olan davacının sadakatsizliğinin ailesi ve çevresi tarafından duyulması üzerine eşi ile kavga ettikleri, konunun adli mercilere intikal ettiği, mahkeme tarafından eşi ve kızı ile alakalı tedbir kararı alındığı tespit edildiği belirtilerek, davacının ve M.S.'nin disiplin yönünden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (B) bendinin (d) alt bendi uyarınca kınama cezası ile cezalandırılmaları, idari yönden ise Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ortak nitelik şartını kaybettiklerinden Diyanet İşleri Başkanlığı'ndaki görevlerine son verilmesi teklif edilmiştir.
Getirilen teklif doğrultusunda … tarih ve … sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Kurulu kararıyla davacı ile M. S.'nin Diyanet İşleri Başkanlığı'ndaki görevlerine son verilmesinin uygun bulunmasına karar verildiği, anılan kararın Başkanlık Makamınca uygun bulunması üzerine, davacı tarafından söz konusu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinin (B) bendinin 2. alt bendinde, memurluğa alınacaklarda aranacak özel şartlar arasında, "kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak" şartına yer verilmiş; 98. maddesinin (b) bendinde ise, memurların "memurluğa alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybetmesi" hali Devlet memurluğunu sonra erdiren sebepler arasında sayılmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise de, "Atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan alanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak", Diyanet İşleri Başkanlığı kadrolarına ilk defa atanacaklarda aranacak genel şartlar arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan alanlarda görev yapan personelin; 657 sayılı Kanun'un 48. maddesinin (B) bendinin 2. alt bendi ile aynı Kanun'un 98. maddesinin (b) bendi uyarınca Yönetmelikle aranılan "itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu'' şeklindeki ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle görevine son verme işleminin tesisi için ''İslam törelerine uygun olmayan bir eylemin bulunmasının'' yanında diğer bir şart olarak ''bu eylemin çevresinde bilinir olması gerektiği'', ancak bu iki şartın birlikte gerçekleşmesi durumunda görevine son verilebileceği açıktır.
İslam Dini'nin inanç, itikat, ibadet ve ahlak esasları ile ilgili işleri kanunen yürütmekle görevli bir kamu görevlisinin, tutum ve davranışları ile yürüttüğü bu hizmete tamamen aykırı bir yaşayış içinde olmasının, kamu görevinin ve kamu hizmetinin gerekleri açısından ne kadar mahzurlu olacağı aşikardır. Bu nitelikleri taşımayan veya sonradan bu niteliği kaybeden ve yaşantısı yürüttüğü hizmet ile bağdaşmayan bir din görevlisinin kamu hizmetini etkili ve verimli bir şekilde ifa etmesine imkan bulunmamaktadır.
Dosyada yer alan bilgi ve belgeler dikkate alındığında, İmam-Hatip olarak görev yapan davacının, aynı ilçede Kur'an Kursu öğreticisi olarak görev yapan M.S. isimli bayan ile (alınan ifadeler ve iletişim tutanaklarından tespit edilebildiği kadarıyla) 2013 yılından beri evlilik dışı gayrimeşru ilişki sürdürdüğü, bu nedenden dolayı nikahlı eşine şiddet ve darp olayı ile ilgili olarak davacı hakkında adli kovuşturma yürütüldüğü, eşi hakkında koruma kararı verildiği, bu ilişkinin 2014 yılından itibaren Adapazarı'nda tutulan evde sürdürüldüğü anlaşılmış olup, davacının tespit edilen tüm fiil ve eylemlerin, mesleğin niteliği de gözönüne alındığında, İslam töresi ile bağdaşmadığı gibi alenilik kazandığı sonucuna da varıldığından, atamaya esas alınan ortak nitelik şartını görevi sırasında kaybeden davacının görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Öte yandan, … tarih ve … sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Kurulunun aynı kararıyla davacı ile birlikte Diyanet İşleri Başkanlığı'ndaki görevine son verilmesi uygun bulunan M.S. hakkında da, Başkanlık Makamı'nın … tarih ve … sayılı Olur'uyla Kurul kararının onaylanmasına karar verilmiştir. M.S.'nin bu işlemin iptali istemiyle açtığı iptal davasında, ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; M.S. ile R.B. hakkında tespit edilen ve fiil ve eylemlerin özel hayatın mahremiyeti ilkesini aşar boyuta ulaştığı, durumun alenilik kazandığı, ayrıca mesleğin niteliği göz önüne alındığında İslami kurallar ile de bağdaşmadığı sonucuna varıldığından, atamaya esas alınan ortak nitelik şartını görevi sırasında kaybettiği anlaşılan M.S.'nin görevine son verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği ve temyiz incelemesi aşamasında ise Danıştay Onikinci Dairesi'nin 09/02/2021 tarih ve E:2021/310, K:2021/534 sayılı kararıyla, İdare Mahkemesi kararı hukuka ve mevzuata uygun bulunarak, kararın onanmasına karar verilmiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 09/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.