Danıştay 4. Daire 2019/2719 Esas 2021/843 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/2719
Karar No : 2021/843

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Başkanlığı (... Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına bir kısım alış faturalarını yasal defterlerine intikal ettirmeyerek kayıt dışı külçe altın satışı yaptığından bahisle vergi ziyaı cezalı olarak re'sen tarh edilen 2006 yılı gelir vergisi ile 2016/4-6, 7-9, 10-12 dönemleri geçici vergilerinin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Danıştay bozma kararı üzerine Vergi Mahkemesince verilen kararda; davacının 2006 yılında elde ettiği hasılatın bir kısmını yasal defterlerine kaydetmeyerek beyan dışı bıraktığı tespitleriyle sınırlı olarak incelenmek istenildiği, inceleme sonucu ortaya çıkacak vergi ve cezaların zaman aşımına uğramaması için 20/12/2011 tarihinde takdir komisyonuna sevk edildiği, ardından takdir işlemlerine esas teşkil etmek üzere ... tarih ve ... sayılı Vergi Tekniği Raporunun düzenlendiği, takdir komisyonunca anılan vergi tekniği raporu dayanak alınmak suretiyle takdir olunan matrahlar üzerinden de dava konusu cezalı tarhiyatların yapıldığı, vergi inceleme elemanı tarafından düzenlenen ... tarih ve ... sayılı Vergi Tekniği Raporuna istinaden 2006 yılı için yapılan cezalı tarhiyatlarda, salt zaman aşımı süresini durdurmak amacıyla takdire sevk işleminin yapıldığı açık olduğundan ve uyuşmazlık konusu vergi ve cezalar 31/12/2011 tarihi itibariyle tarh zaman aşımına uğradığından, davacı adına 25/07/2012 tarihinde tebliğ olunan dava konusu cezalı tarhiyatlarda hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dosyadaki takdir komisyonu kararından da anlaşılacağı üzere takdir komisyonuna başvurma tarihinde henüz zaman aşımının söz konusu olmadığı, bu tarihte takdir komisyonuna başvurulduğuna göre amme alacağının zaman aşımına uğradığından bahsetmenin kanun hükmüne açıkça aykırı düşeceği, takdir komisyonu ilgili dönem matrah takdiri konusunda kararını verirken, mükellefin dosyasının tetkiki ile bu iş kolu için geçerli olan ücret, kira, serbest meslek erbabına yapılan ödemeler ile işletmelerin durumu, faaliyet konusu ve bu iş yerinin bulunduğu mevki, büyüklüğü, emsali, ücret, kira, serbest meslek ödemeleri ve önceki dönem beyanlarını dikkate alarak matrah takdiri yaptığı, takdir komisyonu kararlarına istinaden tarh edilen vergilerde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 113. maddesinde, zamanaşımı, süre geçmesi suretiyle vergi alacağının kalkması olarak tanımlanmış olup, bu durumun mükellefin bu hususta bir müracaatı olup olmadığına bakılmaksızın hüküm ifade edeceği belirtilmiştir. 114. maddesinde ise, "Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı mezkur komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamaz." denilmiş olması nedeniyle takdir komisyonu kararlarına istinaden yapılan re'sen tarhiyatlarda zamanaşımı hususunun olup olmadığının tespiti için takdir komisyonuna sevk tarihi, takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdi tarihi, ihbarnamenin tebliğ tarihi ve takdir komisyonunda geçen süreye (takdir komisyonuna sevk tarihi ile takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdi tarihi arasındaki süre) bakılarak karar verilmelidir.
Bilindiği üzere 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde sayılan re'sen vergi tarhını gerektiren sebeplerin varlığı halinde vergi inceleme elemanlarınca ilgili dönem matrahı re'sen tarh edilebileceği gibi takdir komisyonuna sevk edilerek de söz konusu işlem yapılabilmektedir. Kanunun 74. maddesinde ise, takdir komisyonlarının görevlerini yaparken takdir sebeplerinin bulunup bulunmadığını inceleyemeyeceği, hatalı gördüğü işlemlerde ilgili vergi dairesini yazı ile ikaz etmeye mecbur olduğu hükme bağlanmıştır. Bu itibarla, takdir komisyonu takdir nedenleri ile ilgili herhangi bir belirleme yapma veya değiştirme hakkına sahip değildir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, takdir komisyonu kararına göre yapılan tarhiyatlarla ilgili uyuşmazlıklarda zamanaşımı ile ilgili hususların çözümünde, genel ilke olarak takdir komisyonuna sevkle tarh zamanaşımının durduğunun kabulü gereklidir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 2006 yılında elde ettiği hasılatın bir kısmını yasal defterlerine kaydetmeyerek beyan dışı bıraktığından bahisle sınırlı olarak incelenmesinin istenildiği, matrahının re'sen takdiri için 20/12/2011 tarihinde (zamanaşımı süresinin dolmasına on bir (11) gün kala takdir komisyonuna sevk edildiği, takdir işlemlerine esas teşkil etmek üzere ... tarihinde ... sayılı Vergi Tekniği Raporu'nun düzenlendiği, 09/05/2012 tarihli takdir komisyonu kararlarıyla matrah takdirinin yapıldığı, davalı idarenin savunma dilekçesinde söz konusu kararların 24/07/2012 tarihinde vergi dairesine tevdi edildiğinin belirtildiği, dava konusu ihbarnamelerin ise takdir komisyonu kararlarının vergi dairesine tevdii edildiği tarihte (24/07/2012 tarihinde) davacıya tebliğ edildiği anlaşıldığından, işin esası incelenerek karar verilmesi gerekirken, takdire sevk işleminin zamanaşımını durdurmayacağı ve dava konusu vergi ve cezaların zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle verilen kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 09/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.