Danıştay 6. Daire 2021/791 Esas 2021/1682 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/791
Karar No : 2021/1682

TEMYİZ EDENLER :
1- (DAVALI): … Bakanlığı - …
VEKİLİ: …, Hukuk Müşaviri

2- MÜDAHİL (DAVALI YANINDA): … Nükleer A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI): …
VEKİLİ : Av. …

MÜDAHİL (DAVACI YANINDA): … Derneği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mersin İli, Gülnar İlçesi, … Mahallesi, … mevkiinde yapılması planlanan "… Nükleer Güç Santralinin" yeri olarak belirlenen bölgenin 1. derece doğal sit alanı ve tabiatı koruma alanı olarak ilan edilmesi isteğiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın ehliyet yönünden reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı davacı ile davacı yanında müdahil tarafından yapılan istinaf başvurusunun, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince kabul edilmek suretiyle Mahkeme kararının kaldırılarak, yeniden karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine iade edilmesi nedeniyle bozma kararına uyularak, ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Mahkemenin 07/06/2018 tarihli ara kararı ile Mersin İlinde yer alan doğal sit alanlarının (dava konusu alanın da içinde yer aldığı) değerlendirilmesine ilişkin olarak ekolojik temelli bilimsel araştırma çalışmalarının tamamlanıp tamamlanmadığının sorulması üzerine verilen cevapta; … mevkiinde yapılacak nükleer santral yeri olarak belirlenen alanın "Adana, Hatay, Mersin, Kahramanmaraş, Osmaniye, Gaziantep ve Kilis illeri Doğal Sit Alanlarının Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi" ile "Potansiyel Doğal Sit Alanlarının Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi"nde potansiyel sit alanı olarak değerlendirilmediğinden, bu alanda ekolojik temelli bilimsel araştırma yapılmadığı belirtilmiştir. Yine Mahkemenin 28/12/2018 tarihli ara kararı ile davacının talebine ilişkin ön değerlendirme komisyonu tarafından hazırlanan herhangi bir raporun olup olmadığı sorulması üzerine, verilen cevapta; davacının talebinin dava konusu işlemle reddedilmesinden dolayı Adana Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Ön Değerlendirme Komisyonu tarafından herhangi bir rapor hazırlanmadığı ifade edilmiştir.
Bu durumda, doğal sit alanı olarak ilan edilmeye yönelik davacı talebi hakkında ön değerlendirme raporu hazırlanmaksızın, talebin reddine ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: (Hakimler Savcılar Kurulunun Birinci Dairesinin … tarih ve … sayılı kararıyla yargısal faaliyete başlayan ve yetkili olan) … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek, temyiz yolu açık olmak üzere davalı tarafından yapılan istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Usul ve hukuka aykırı olan İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 46. ve 48. maddeleri uyarınca incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 48. maddesinin 7. fıkrası uyarınca işin gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY:
Davacı tarafından Mersin İli, Gülnar İlçesi, … Mahallesi, … mevkiinde yapımı planlanan … Nükleer Güç Santrali ile Mersin İli, Silifke İlçesi, … Mahallesinde yapımı planlanan … Termik Santralinin yerleri olarak belirlenen bölgelerin 1. derece doğal sit ve tabiat koruma alanı olarak ilan edilmesi isteğiyle 21/11/2014 tarihinde başvuru yapılmıştır.
Davacının bu başvurusuna, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünün 01/12/2014 tarihli işlemiyle "Mersin bölgesinde bulunan doğal sit alanlarının da değerlendirileceği ekolojik temelli bilimsel araştırma çalışmalarının devam ettiği, bu çalışmaların sonuçlanmasını müteakip talebin değerlendirilebileceği" şeklinde cevap verilmiştir.
Sonrasında davacı tarafından yapılan 17/12/2014 tarihli başvuruyla, söz konusu ekolojik temelli bilimsel çalışmalara ilişkin bir takım sorular yöneltilmiş, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemiyle "… Nükleer Güç Santrali ve … Termik Santralinin yapılacağı alanlarda doğal sit alanı bulunmamaktadır. Ekolojik temelli bilimsel araştırma çalışması ile doğal sit alanlarının yeniden değerlendirilmesi ve yeni koruma kategorilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. … Nükleer Güç Santrali ve … Termik Santralinin yapılacağı alanlar Genel Müdürlüğümüz görev ve sorumlulukları kapsamı dışındaki alanda olduklarından, talebinizle ilgili herhangi bir işlem yapılamamaktadır." şeklinde cevap verilmek suretiyle davacı talebi reddedilmiştir.
Bunun üzerine, davacının isteğinin reddine ilişkin Genel Müdürlük işleminin … Nükleer Güç Santraline ilişkin kısmının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "İstinaf" başlıklı 45. maddenin 6. fıkrasında; Bölge İdare Mahkemelerinin 46. maddeye göre temyiz yolu açık olmayan kararlarının kesin olduğu hükmüne yer verilmiş, "Temyiz" başlıklı 46. maddesinin 1. fıkrasında; Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin maddede sınırlı olarak sayılan davalar hakkında verdikleri kararların, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebileceği belirtilerek, aynı fıkranın (g) bendinde yer alan; Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca itiraz üzerine verilen kararlar ile 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun uygulanmasından doğan davaların temyize tabi olduğu düzenlenmiş, 48. maddesinin 7. fıkrasında ise; "Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin ödenmemiş olduğu, dilekçenin 3 üncü madde esaslarına göre düzenlenmediği, temyizin kanuni süre içinde yapılmadığı veya kesin bir karar hakkında olduğunun anlaşıldığı hâllerde, 2 ve 6 ncı fıkralarda sözü edilen kararlar, dosyanın gönderildiği Danıştayın ilgili dairesi ve kurulunca, kesin olarak verilir." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; 2577 sayılı Kanunun 46. maddesinde, bölge idare mahkemesinin temyiz incelemesine tabi kararlarının sınırlı olarak sayıldığı, Danıştay Altıncı Dairesinin görevine giren ve temyize konu olabilecek davalar arasında; Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca itiraz üzerine verilen kararların belirlendiği, söz konusu maddede sayılanlar dışındaki davalar hakkında Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince kesin olarak karar verilmesi gerektiği, kesin olarak verilen kararlar hakkındaki temyiz istemlerinin ise incelenemeyeceği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; dava konusu olan Mersin İli, Gülnar İlçesi, … Mahallesi, … mevkiinde yapılması planlanan "… Nükleer Güç Santralinin" yeri olarak belirlenen bölgenin 1. derece doğal sit alanı ve tabiatı koruma alanı olarak ilan edilmesi isteğiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin, temyize tabi davalardan olan Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu veya Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca itiraz üzerine tesis edilen işlemlerden olmadığı gibi, 2577 sayılı Kanunun 46. maddesinde belirtilen diğer temyiz edilebilir davalar kapsamındaki tesis edilen işlemlerden de olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, istinaf incelemesinden sonra temyiz incelemesine tabi olan davalar arasında sayılmayan ve 2577 sayılı Kanunun 45. maddesinin 6. fıkrası uyarınca istinaf incelemesi üzerine kesinleşen karar hakkında temyiz isteminde bulunulması hukuken mümkün olmadığı gibi, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince temyiz yolu açık olmak üzere karar verilmiş olması, 2577 sayılı Kanunun 46. maddesi uyarınca temyiz yolu öngörülmeyen kararla ilgili kanunla öngörülmeyen temyiz incelemesi yapılması hakkı kazandırmayacağından, davalı idarenin temyiz isteminin de incelenemeyeceğinin kabulü gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2. Davalı yanında müdahil tarafından yatırılan …-TL yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde iadesine,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 10/02/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.