Danıştay 12. Daire 2019/6902 Esas 2021/597 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/6902
Karar No : 2021/597

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVALI) :… Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının sonucu itibarıyla onanmasına dair Danıştay Onikinci Dairesi'nin 24/04/2019 tarih ve E:2015/2381 K:2019/2997 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü Demiryolu Yapım Dairesi Başkanlığında 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında sözleşmeli personel statüsünde mühendis olarak görev yapan davacının, TCDD Personel Yönetmeliğinin 100/11. ve 101/3. maddeleri uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması, ilgilinin sözleşmeli personel olması nedeniyle cezanın sözleşme ücretinden 1/8 oranında kesinti yapılması şeklinde uygulanmasına ilişkin TCDD Yüksek Disiplin Kurulunun … tarihli, … sayılı kararının ve bu kararın onaylanmasına ilişkin TCDD Yönetim Kurulu'nun … tarih, … sayılı kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı tarafından ileri sürülen iddiaların araştırılarak tespit yapılması ve bu tespitten sonra; ancak, hakikate aykırı suçlamalarda bulunup bulunmadığı sonucuna varılabileceği, disiplin soruşturmasında belirtilenin aksine ceza ve idari yargılama usulünde hakikati araştırma ve maddi gerçeğe ulaşma noktasında re'sen inceleme ilkesinin benimsendiği, bu nedenle idarece herhangi bir araştırma yapılmadan davacı hakkında hakikate aykırı suçlamalarda bulunduğundan bahisle disiplin cezası tesis edildiği, bu nedenle anılan fiilin sübuta ermediğinden disiplin cezasına konu edilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesince, TCDD Personel Yönetmeliğinde düzenlenen disiplin cezalarının, Anayasa’nın 38. maddesinde düzenlenen “suçta ve cezada kanunilik” ilkesine ve Anayasa’nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında hükme bağlanan “kanuni düzenleme” ilkesine aykırılık oluşturduğu, üst hukuk normu olan kanun hükmü aşılarak hazırlanan TCDD Personel Yönetmeliği'ne dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda ki İdare Mahkemesi kararının sonucu itibarıyla onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, temyiz aşamasında ileri sürdüğü iddiaların değerlendirilmediği, yasal dayanağını 657 sayılı Kanun ile 399 sayılı KHK'dan alan TCDD Personel Yönetmeliğinin yerindeliğinin bugüne kadar sorgulanmadığı, anılan yönetmeliğin suç ve cezaların kanunilik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle verilen kararda hukuka uygunluk bulunmadığı, dava konusu işlemin usul ve hukuka uygun olduğu, davacının taraf sıfatı bulunmadığı ileri sürülerek Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 24/ 04/2019 tarih ve E:2015/2381, K:2019/2997 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü Demiryolu Yapım Dairesi Başkanlığında sözleşmeli mühendis olarak görev yapan davacı tarafından, Başbakanlık İletişim Merkezine (BİMER) gönderilen … tarihli … ve … sayılı başvurular ile … İletişim Merkezine gönderilen … tarihli, …-… sayılı şikayet dilekçelerinde kullandığı ifadelerle amirleri hakkında gerçeğe aykırı suçlamalarda bulunduğundan bahisle yapılan disiplin soruşturması sonucunda, davacının, TCDD Personel Yönetmeliği'nin 100/11. ve 101/3. maddeleri uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması, sözleşmeli personel olması nedeniyle cezanın sözleşme ücretinden 1/8 oranında kesinti yapılması şeklinde uygulanmasına ilişkin TCDD Yüksek Disiplin Kurulu'nun … tarihli, … sayılı işlemi ile bu işlemin onaylanmasına ilişkin TCDD Yönetim Kurulu'nun … tarihli, … sayılı işleminin tesisi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa’nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında, "Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır." denilmek suretiyle memurlar ve diğer kamu görevlileri, özlük hakları bakımından yasal güvenceye kavuşturulmuştur.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin ve bu kapsamda yer alan TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü personelinin statü haklarını doğrudan etkileyen disiplin işlemlerinin "diğer özlük işleri" kavramı kapsamına girdiğine kuşku bulunmamaktadır.
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin "Disiplin Cezaları" başlıklı 44. maddesinde, ''Teşebbüs veya bağlı ortaklıklardaki hizmetlerin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla sözleşmeli personelin görevleri ile ilgili kusurlu hareketleri, iş yerinde veya dışında teşebbüs ve bağlı ortaklıkla ilgili mevzuata aykırı davranışları nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması hariç, verilmesi gereken disiplin cezaları ile disiplin cezası vermeye yetkili merciler ve disiplin kurulları hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde teşebbüs veya bağlı ortaklık memurlarının tabi olduğu hükümler uygulanır. Ancak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller için sözleşme ücretinden kesme cezası, aylıktan kesme cezası esaslarına göre uygulanır.'' hükmüne yer verilmiştir.
Anılan KHK'nın "Uygulamanın İzlenmesi" başlıklı 58. maddesinin ikinci fıkrasında; "Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır." kuralı yer almıştır.
22/06/1993 tarih ve 21615 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren TCDD Personel Yönetmeliği, 12/08/2017 tarih ve 30152 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan TCDD Personel Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Mülga Yönetmeliğin "Amaç" başlıklı 1. maddesi ise; "Bu Yönetmeliğin amacı, TCDD'de 657 sayılı Kanuna göre çalışan kadrolu personelin hak ve yükümlülükleri ile çalışma şartlarını düzenlemektedir." hükmü yer almakta olup, "Aylıktan Kesme Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller" başlıklı 100. maddesinin 5. fıkrası, "Kanun, tüzük, yönetmelik, karar, talimat ve emirlerde yazılı olan görevleri haklı veya zorlayıcı bir sebep olmaksızın yerine getirmemek veya eksik olarak yerine getirmek veya mevzuatın uygulanmasını zorunlu kıldığı hususları yapmamak veya yasakladığı işleri yapmak", "Cezaların Hafifletilmesi" başlıklı 105. maddesi, "Memuriyetten çıkarma cezasını gerektiren suçlar dışındaki olaylar için ceza vermeye yetkili olanlar personele verilecek cezalarda ilgili personelin geçmiş hizmetleri sırasındaki olumlu çalışmaları, iyi veya çok iyi derecede sicil almış olması veya olayın meydana geliş nedenlerini dikkate alarak, hafifletici sebeplerin varlığına kanaat getirdikleri takdirde her olayda bu sebepler belirtilmek suretiyle bir aşağı dereceden ceza verebilir.", "Yönetmelikte Hüküm Bulunmayan Haller" başlıklı 162. maddesi; "Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan konularda Kuruluş personeli hakkında genel hükümler uygulanır." olarak düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
TCDD İşletmesi, bir iktisadi devlet teşekkülü olup, işletme personelinin hizmete alınmaları, atanmaları, yükselmeleri ve sair özlük haklarını düzenleyen 399 sayılı KHK' da; personelin suç ve disiplin cezaları ayrıntılı olarak belirlenmemiş, onun yerine KHK'nın 44. ve 58. maddeleri ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna atıf yapılmıştır.
Bu durumda; davacının fiillerini, 657 sayılı Kanunun "Disiplin Cezalarının Çeşitleri ile Ceza Uygulanacak Fiil ve Haller" başlıklı 125. maddesi çerçevesinde değerlendirilerek işlem tesis etmesi gereken davalı idarece, daha sonra yürürlükten kaldırılmış olan TCDD Personel Yönetmeliği hükümleri uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde ve uyuşmazlığı anılan Yönetmelik hükmüne göre irdeleyerek davanın maddi yönünde hüküm kuran İdare Mahkemesi kararının gerekçesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.
İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde görülmemekte ise de, sözü edilen husus sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesi uyarınca SONUCU İTİBARIYLA ONANMASINA,
3. Davalı idare tarafından karar düzeltme aşamasında yapılan yargılama giderinin davalı idare üzerine bırakılmasına, 10/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.