Danıştay 10. Daire 2016/11573 Esas 2021/433 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/11573
Karar No : 2021/433

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği/ …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Diyarbakır genelevinde genel kadın olarak çalışmasına izin verilmesi istemiyle yaptığı 22/07/2015 tarihli başvurunun reddine ilişkin … tarih ve …sayılı Diyarbakır İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nün "Komisyon Toplantıları" başlıklı 9. maddesi uyarınca Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu kararlarının mahalli en büyük mülki amir tarafından onaylanması gerektiği, mahalli en büyük mülki amir olan vali tarafından onaylanması gerekirken, vali adına vali yardımcısı tarafından onaylanmak suretiyle tesis edilen dava konusu işlemde yetki unsuru bakımından hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI:Davalı idare tarafından Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nün 9. maddesinde kazalarda Kaymakam tarafından onaylanmayan kararların Valiliğe bildirileceği ve Valiliğin kararına uyulacağı hükmüne yer verildiği, Diyarbakır Valiliği İmza Yetkileri Yönergesinin 4. maddesi uyarınca Diyarbakır Valiliği kavramı içerisine Vali ile birlikte Vali Yardımcısının da girdiği, İmza Yetkileri Yönergesinin 10. maddesinde Vali tarafından bizzat onaylanacak yazıların Kanun, Tüzük ve Yönetmeliklerin öngördüğü mutlaka Vali tarafından onaylanması gereken işlem ve kararlar olduğunun belirtildiği, ilgili Tüzükte komisyon kararlarının mutlaka Vali tarafından onaylanması gerektiğinin belirtilmediği, İmza Yetkileri Yönergesinin 11. maddesinin 6. fıkrasında görev bölümü esaslarına göre, Vali adına başkanlık ettiği komisyonlara ve kurullara ilişkin karar ve yazıların imzalanması yetkisinin Vali Yardımcılarına verildiği, dava konusu işlemde imzası bulunan Vali Yardımcısının görev bölümü esaslarına göre sağlıkla ilgili konularda görevli olduğu, dava konusu işlemin yetki kurallarına uygun olduğu, davacı vekili lehine Avukatlık Asgari Ücret tarifesinde belirtilen tutarın üzerinde vekalet ücretine hükmedildiği, harçtan muaf olmalarına rağmen yargılama giderleri içerisinde geçen harçlardan sorumlu tutulmalarının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacı, 22/07/2015 tarihli başvuru dilekçesinde; geçimini gizli fuhuş yaparak sürdürdüğünü ileri sürerek, sağlık ve emniyet açısından güvenli olduğundan bahisle, Diyarbakır Beyazevlerde bulunan 02 nolu evde genel kadın olarak çalışma isteğine ilişkin gereğinin yapılmasını talep etmiştir.
Diyarbakır Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü tarafından Diyarbakır İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı'na gönderilen … tarih ve … sayılı yazıda, davacının Genel Kadın Projesinde kaydının olmadığı bildirilmiştir.
Diyarbakır İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı kararı ile davacının genel kadın projesinde kaydının olmadığından ve fuhşu sanat edindiğine dair bir kanaat oluşmadığından ilk tescil talebinin reddine karar verilmiş, davacı tarafından anılan komisyon kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 5. maddesinde, "İllerde, valilerin tayin ve tesbit ettiği işlerde yardımcılığını ve valinin bulunmadığı zamanlarda vekilliğini yapmak üzere vali muavinleri bulunur. Valiliğin yazı işlerinin düzenlenmesinden de vali muavini sorumludur." hükmü yer almaktadır.
Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nün "Komisyon toplantıları" başlıklı 9. maddesinde, "Komisyon en az haftada bir defa başkanın davetiyle toplanır. Kararlar çoğunlukla verilir. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın oyuna itibar olunur. Kararlar, vilayetlerde valinin, kazalarda kaymakamın onayı ile tamam olur.
Kaymakam tarafından onaylanmayan kararlar üzerinde komisyonca israr edildiği takdirde, mesele valiliğe bildirilir ve valiliğin kararına uyulur.
Valiler tarafından onaylanmıyan kararlar üzerinde komisyonca israr edildiği takdirde, vali tarafından sebeplerinin beyanı ile keyfiyet Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına bildirilir. Bakanlığın kararı yerine getirilir." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davalı idarenin 03/12/2015 tarihli dilekçesinde ve temyiz dilekçesinde, Diyarbakır Valiliği İmza Yetkileri Yönergesinin ilgili hükümleri ile Vali adına başkanlık ettiği komisyonlara ve kurullara ilişkin karar ve yazıların imzalanması yetkisinin Vali Yardımcılarına verildiği, dava konusu işlemde imzası bulunan Vali Yardımcısının görev bölümü esaslarına göre sağlıkla ilgili konularda görevli olduğu ileri sürülmektedir.
Genel olarak yetki devri, "bir konuda karar almak, eylemde bulunmak veya emir vermek hakkını başkalarına devretmek ve elde edeceği sonuçlardan onu sorumlu tutmak" biçiminde tanımlanmaktadır.
Yetki devrinin, ancak Kanunun açıkça izin vermesi halinde ve yine açıkça izin verdiği konular hakkında yapılabileceği ilgili kanunlarda ve yargı içtihatlarında kabul edilmektedir. İmza yetkisinin devrinde ise, yetkili makam yetkili olduğu işlemlerden bir kısmının imzalanması yetkisini astlarına devretmekte, imza yetkisini devralan kişi de, vekaleten görevlendirmeden farklı olarak, imza yetkisini devreden amirin görevi başında olduğu zamanlarda da bu yetkiyi kullanmaktadır. Ancak imza yetkisinin devrinde, yetki devrinden farklı olarak karar alma yetkisi imza yetkisini devreden makamda kalmaktadır.
Anılan düzenlemelere göre; valinin il yönetimiyle ilgili bazı konularda imza yetkisini vali yardımcılarına devredebileceği açık olup, Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü hükümlerine göre, Valinin Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu kararlarını onaylayacağı belirtilmiş ise de, bu düzenlemenin, Valinin Kanunda belirtilen yetkisini kullanmak suretiyle bazı konulara ilişkin imza yetkisini yardımcılarına devretmesine engel oluşturmayacağı açıktır.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan Diyarbakır Valiliği İmza Yetkileri Yönergesi de incelenmek suretiyle Diyarbakır Valisi tarafından Vali Yardımcılarına imza devri yapılıp yapılmadığının ve dava konusu işlemin devredilen imza yetkisi kapsamında tesis edilip edilmediğinin ortaya konulması ve dava konusu işlemin devredilen imza yetkisi kapsamında tesis edildiğinin anlaşılması halinde diğer unsurları yönünden hukuki denetiminin yapılması gerekmekte olup, imza devri hususu incelenmeden dava konusu işlemin yetki unsuru bakımından hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptali yolunda verilen temyize konu kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
İdare Mahkemesince, bozma kararımız üzerine yeni bir karar verileceğinden davalı idarenin vekalet ücretine ve yargılama giderlerine ilişkin temyiz talebi yönünden bu aşamada bir karar verilmesine gerek görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.