
Esas No: 2019/4720
Karar No: 2021/873
Karar Tarihi: 16.02.2021
Danıştay 9. Daire 2019/4720 Esas 2021/873 Karar Sayılı İlamı
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4720
Karar No : 2021/873
DAVACI : … İnşaat Taah. Mad. Tur. Paz. San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : Davacı şirketin, vergi, resim ve harç istisna belgesi düzenlenmesi talebinin reddine ilişkin, Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile dayanağı olduğu ileri sürülen; 18/05/2017 tarih ve 30070 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ'in (İhracat:2017/4) 23. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin (i) alt bendinde yer verilen, "4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21'inci maddesine istinaden pazarlık usulü ile gerçekleştirilenlerde, yabancı firma veya yabancı firmanın yer aldığı ortak girişimin ihaleye davet edilmesi ve ihaleye teklif vermesi" ibaresinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
Pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihaleye davet edilen ...İnşaat Taah. San. ve Tic. A.Ş'nin, her ne kadar ihaleye davet edilmemiş olsa da, … ile birlikte, ortak girişim olarak teklif sunmuş olmaları nedeniyle, ihalenin, döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olduğu ve kendilerince de, vergi istisnasından faydalanılacağı düşüncesiyle teklif verildiği, dava konusu Genel Tebliğ kuralının lafzından da, sadece teklif verilmesinin yeterli olduğunun anlaşıldığı, teklifin geçerli olması şartının bulunmadığı, davalı idare tarafından söz konusu düzenlemenin yanlış yorumlanıp, istisna alanının daraltıldığı, ihale komisyonu kararında da yer verildiği gibi, yabancı firmanın teklif verme şartının gerçekleştiği, Genel Tebliğ hükmünün, Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti ve hukuki güvenlik ilkelerine, düzenli idare ilkesine ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 5. maddesinde açıklanan temel ilkelere aykırı olduğu, dava konusu bireysel işlemin iptal edilmesi ve vergi, resim, harç istisna belgesinin, ödemenin yapıldığı tarihi de kapsayacak şekilde verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI :
Mevzuatta, döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin istisnanın düzenlenme amacının, uluslararası katılıma açık kamu ihalelerinin, istisna sağlanmak suretiyle, yerli firmalarca yüklenilmesinin desteklenmesi ve bu sayede ülkemizden döviz çıkışının engellenmesi olduğu, söz konusu Yasal düzenlemede “uluslararası ihaleye çıkarılma” şartının bulunduğu, istisna belgesi verilip verilmeyeceğine ilişkin değerlendirmenin, Genel Tebliğ ekinde bulunan Ek-4 formunda verilen cevaba göre yapıldığı ve ihale makamı tarafından bu formda, "yabancı katılım olmadığı" belirtilmişse, istisna belgesinin verilmediği, Sayıştay Başkanlığı tarafından yayımlanan, 2015 yılı Sayıştay Denetimi Raporu'nda, Kamu İhale Kanunu’nun 21/b ve 21/c maddelerine göre, pazarlık usulüyle yapılan ve sadece yerli isteklilerin davet edildiği işlerde, istisna belgesi düzenlenmemesi gerektiğinin ifade edildiği, davacının dava dilekçesindeki istisna belgesinin 25/06/2019 tarihini kapsayacak şekilde düzenlenmesi isteminin, yerindelik denetimi olacağı iddialarıyla davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ:
Davanın; söz konusu ihaleye davet edilen firmaların tamamının yerli firma olup, yerli firmalar dışında yabancı firmaların davet edilmediği ve ihale dokümanının sadece bu firmalar tarafından satın alındığı, dolayısıyla pazarlık usulüne göre yapılan ihalelerde davetli listesi ile davet edilen istekliler dışında başka firmaların teklif verebilmelerinin hukuken mümkün olmadığı ve aksi yöndeki fiili uygulamaların da bu kuralı değiştirmeyeceği anlaşıldığından, sadece yerli istekliler davet edilerek Kamu İhale Kanunu'nun 21/b. maddesine göre pazarlık usulü ile ihalesi yapılan, yabancı isteklilerin katılımına açık olmayan işe ilişkin olarak vergi, resim ve harç istisna belgesi düzenlenmemesine yönelik dava konusu bireysel işlemde ve dayanağı olduğu ileri sürülen düzenleyici işlem kuralında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle reddinin gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI …'ÜN DÜŞÜNCESİ:
Dava, T.C. Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğünün .. günlü ve … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı 18/05/2017 tarih ve 30070 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2017/4 sayılı İhracat, Transit Ticaret, İhracat sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ'in 23'üncü maddesinin 2'nci fıkrasının "c" bendinin; (i) alt bendinin iptali istemine ilişkindir.
09/08/2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanun'un 27'nci maddesi ile değişik 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2'nci maddesinin 2'nci fıkrasında; vergi, resim, harç istisnası belgesine bağlanan aşağıda sayılan diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla düzenlenen kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu, Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen ana yüklenici firmaların (alt yükleniciler hariç); tam mükellef olması halinde, uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler ile tam mükellef imalatçı firmaların, bahse konu işte kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ile malzeme ile hizmet satış ve teslimlerinin damga vergisinden müstesna olduğu, 4'üncü fıkrasında; bu maddenin uygulanmasında, uluslararası ihalenin; Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak çıkarılan ve yabancı firmalarca da teklif verilen ihaleyi ifade ettiği, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 6728 sayılı Kanun'un 35'inci maddesiyle değişik Ek 1.'inci maddesinin 2'nci fıkrasında; vergi, resim, harç istisnası belgesine bağlanan aşağıda sayılan diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerin, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla harçtan müstesna olduğu, 4'üncü fıkrasında ise; uluslararası ihalenin; kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak çıkarılan ve yabancı firmalarca da teklif verilen ihaleyi ifade ettiği hükme bağlanmıştır.
İhracaat, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında 99/13812 sayılı Karar'ın 2 nci maddesinde; bu Kararın, ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde vergi resim ve harç istisnasına ilişkin tedbirlerin düzenlenmesi ve yürütülmesini kapsadığı, 17'nci maddesinde de; Dış Ticaret Müsteşarlığının bu karar hükümlerine istinaden, vergi, resim ve harç istisnaları ile ilgili usul ve esaslara ilişkin tebliğ çıkarmaya izin ve talimat vermeye, özel ve zorunlu durumları inceleyip, soruşturmaya ve uygulamada ortaya çıkacak ihtilafları idari yoldan çözümlemeye yetkili olduğu düzenlenmiştir.
Yukarıda sözü edilen Karar ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2'nci ve 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun Ek 1'inci maddelerine dayanılarak yayımlanan 2017/4 sayılı Tebliğ; ihracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde vergi, resim ve harç istisnası uygulaması suretiyle ihracatı artırmak, ihraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak ve ihraç pazarlarını geliştirmek amacıyla hazırlanmıştır.
Davaya konu edilen Tebliğ'in iptali istenilen "Uygulama ve Atıflar" başlıklı 23'üncü maddesinin 2'inci fıkrasının (c) bendinin (i) alt bendinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 21'inci maddesine istinaden pazarlık usulü ile gerçekleştirilenlerde, yabancı firma veya yabancı firmanın yer aldığı ortak girişimin ihaleye davet edilmesi ve ihaleye teklif vermesi gerektiği düzenlemesine yer verilmiştir.
Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2'nci maddesi ile Harçlar Kanunu'nun Ek 1'inci maddesi hükümlerinde; maddelerde bahsedilen vergi, resim ve harç istisnası belgesine konu olabilecek faaliyetin döviz kazandırıcı niteliğe haiz olabilmesi için uluslararası ihale olması gerektiği, uluslararası ihale olunabilmesinin koşullarının ise; kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak ihaleye çıkarılması ve yabancı firmalar tarafından da söz konusu ihaleye teklif verilmesi gerektiği açıkca belirtilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21'inci maddesinde, pazarlık usulü ile ihale yapılabilmesine ilişkin kurallar ile hangi hallerde ilan yapılmasının zorunlu olduğu, 28'inci maddesinde de; ilan yapılmayan ihalelerde, ihale dökümanın sadece idare tarafından davet edilenlere satılacağı kurala bağlanmıştır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca, pazarlık usulü ile yapılan ihalelerin uluslararası ihale olarak kabul edilebilmesi için; yabancı firma veya yabancı firmanın yer aldığı ortak girişimin ihaleye davet edilmesi ve ihaleye teklif vermesi şartlarını taşıması gerekmektedir.
Tebliğin iptali istenilen maddesinde yer alan düzenlemenin yukarıda sözü edilen Yasa hükümlerinde yer alması nedeniyle, davaya konu edilen düzenlemede üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.
Davanın uygulama işlemine yönelik kısmına gelince;
T.C. Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü 3.Bölge Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılan "(Konya-Karaman) Ayrımı-Belören Hadim Devlet Yolu 5.Km+800-60+959 Km Arası Heyelan Islahı ve Konya-Karaman Ayrımı-Çumra Bağlantı Yolunun Yapımı İşi"ni pazarlık usulü ihale sonucu üstlenen davacı şirket tarafından, 2017/4 sayılı Tebliğ kapsamında vergi, resim ve harç istisnası belgesi düzenlenmesi istemiyle Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğüne 21/06/2019 tarihinde yaptığı başvuru; Tebliğ'in 23'üncü maddesinin 2' nci bendi uyarınca 4737 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21'inci maddesine istinaden pazarlık usulü ile yapılan ihalelerin uluslararası ihale olarak kabul edilebilmesi için yabancı firma ve yabancı firmanın yer aldığı ortak girişimin ihaleye davet edilmesi ve ihaleye teklif vermesi şartlarını taşıması gerektiği, başvuru konusu işe ilişkin olarak ihale makamı idare tarafından düzenlenen … tarihli ve … sayılı yazı eki Ek-4 formunun incelenmesinden, ihaleye yabancı firmanın davet edilmediği ihaleye davet edilmemesine karşın teklif sunan yabancı firma ortaklı ortak girişimin teklifinin de değerlendirme dışı bırakıldığının anlaşıldığı gerekçesiyle reddedilmiştir.
Uluslararası ihalede; yerli ve yabancı tüm katılımcıların başvurusuna olanak sağlanmakta, davaya konu ihaleye ilişkin idari şartnamede, ihalenin yeterlilik kriterini taşıyan yerli ve yabancı tüm isteklilere açık olduğu belirtilmekte ise de; belirlenen pazarlık usulünde ihaleye katılım idarenin kontrolünde olup, ihale davette bulunulan firmaların katılımı ile yapılmaktadır.
Bu itibarla, davet edilmeyen yerli ve yabancı isteklilerin teklif verebilmesine olanak bulunmayan pazarlık usulü ile ihale yönteminde,sadece ihaleyi düzenleyen idarece belirlenen firmalara yapılan davet sonucunda katılımın sağlanması, yerli ve yabancı ortak girişimin ihaleye davet edilmediğinin anlaşılması karşısında; davaya konu edilen işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ:
Davacı şirket adına, vergi, resim ve harç istisna belgesi düzenlenmesi talebinin reddine ilişkin işlemin ve dayanağı olduğu ileri sürülen, 18/05/2017 tarih ve 30070 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ'in (İhracat:2017/4) 23. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin (i) ait bendinde yer verilen, "4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21'inci maddesine istinaden pazarlık usulü ile gerçekleştirilenlerde, yabancı firma veya yabancı firmanın yer aldığı ortak girişimin ihaleye davet edilmesi ve ihaleye teklif vermesi" ibaresinin iptali istenilmektedir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
09/08/2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değişik 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2 ve 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun Ek 1. maddelerinin 2. fıkrasında; vergi, resim, harç istisnası belgesine bağlanan ve maddenin devamında sayılan diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik süresi içerisinde, belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla, düzenlenen kâğıtların damga vergisinden müstesna olduğu düzenlenmiş, (a) bendinde de, Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan ana yüklenici firmaların yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetlerin istisna kapsamında olduğu belirtilmiştir. Anılan maddelerin 4. fıkrasında; bu maddenin uygulamasında uluslararası ihalenin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak çıkılan ve yabancı firmalarca da teklif verilen ihaleyi ifade ettiği; vergi, resim, harç istisnası belgesinin de, döviz kazandırıcı faaliyetleri teşvik etmek amacıyla damga vergisi istisnası uygulanabilmesi için alınması ve ibraz edilmesi gereken, vergiye tabi kâğıdın düzenlendiği tarihte geçerli, Ekonomi Bakanlığınca düzenlenen belge olduğu ifade edilmiş, 6. fıkrasında; "Bu maddenin uygulanması bakımından birinci ve ikinci fıkralarda yer alan döviz kazandırıcı faaliyetlere ilave olarak döviz kazandırıcı diğer faaliyetleri, belge kapsamında istisna uygulanacak işlem ve faaliyetlerin aşamaları ile diğer usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı birlikte yetkilidir" hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21/b maddesinde; doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması durumunda pazarlık usulüyle ihale yapılabileceği, aynı maddenin 20/11/2008 tarihinde yayımlanan, 5812 sayılı Kanun'un 7. maddesi ile değişik 2. fıkrasında; (b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılmasının zorunlu olmadığı, ilan yapılmayan hallerde en az üç istekli davet edilerek, yeterlik belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte vermelerinin isteneceği, 28. maddesinde ise; ihale ve ön yeterlik dokümanının idarede bedelsiz görülebileceği, ancak, ön yeterlik veya ihaleye katılmak isteyen isteklilerin bu dokümanı satın almalarının zorunlu olduğu, ilan yapılmayan ihalelerde, ihale dokümanının sadece idare tarafından davet edilenlere satılacağı kuralı bulunmaktadır.
Ayrıca, 23/12/1999 tarih ve 99/13812 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan, İhracat, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler İle Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Karar ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2. ve 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun Ek 1. maddelerine istinaden, 18/05/2017 tarih ve 30070 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ'in (İhracat:2017/4) 23. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin (i) alt bendinde; uluslararası ihalelerden, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21. maddesine istinaden pazarlık usulü ile gerçekleştirilenlerde, yabancı firma veya yabancı firmanın yer aldığı ortak girişimin ihaleye davet edilmesi ve ihaleye teklif vermesinin gerektiği açıklanmıştır.
Dava Konusu Tebliğ'in İncelenmesi:
Genel tebliğler, dayanağı olan kanunların uygulanmasını göstermek ve kanunda düzenlenen konularla ilgili usul ve esasları belirleyip açıklık getirmek üzere, yine kanunlarda verilen yetki uyarınca, yetkili mercilerce çıkarılan düzenleyici işlemlerdir. Düzenleyici bir işlemin, dayanağı olan kanuna ya da üst hukuk normlarına uygun olmaması ise, hukuk devletinde normlar hiyerarşisine aykırı bir durum teşkil etmekte ve düzenleyici işlemin iptalini gerektirmektedir.
Bu bağlamda düzenleyici işlemlerde, dayanağı olan kanunların kapsamını ya da düzenledikleri alanı daraltan, kanunu aşar mahiyette düzenlemelere yer verilmesi söz konusu olamayacaktır. Genel tebliğlerin de içinde yer aldığı düzenleyici işlemler bu yönlerden, idari yargı denetimine tabi tutulmaktadır.
Yukarıda değinilen 6728 sayılı Kanun ile değişik 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2. maddesi ve 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun Ek 1. maddesinde, döviz kazandırıcı faaliyetlerin vergi, resim ve harç istisnası kapsamında olduğu belirtilmiş, bu maddelerin 4. fıkrasında; maddenin uygulanmasında uluslararası ihalenin neyi ifade ettiği açıklanmış, 6. fıkrasında ise; bu maddenin uygulanması bakımından döviz kazandırıcı faaliyetlere ilave olarak, diğer döviz kazandırıcı faaliyetleri, belge kapsamında istisna uygulanacak işlem ve faaliyetlerin aşamalarını ve diğer usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığının birlikte yetkili olduğu düzenlenmiştir.
Dava konusu Genel Tebliğ'in iptali istenen bölümünde de, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ile 492 sayılı Harçlar Kanunu'nda yer verilen, döviz kazandırıcı faaliyetlere ve bu kapsamda değerlendirilecek uluslararası ihalelere ilişkin düzenlemeler yapılmak suretiyle, Kanun hükümlerinin uygulanmasına açıklık getirildiği anlaşıldığından, söz konusu düzenlemelerin, 6728 sayılı Kanun ile eklenen maddelerin amacına uygun olduğu ve Kanun ile verilen yetki doğrultusunda yapıldığı açıktır.
Diğer yandan, dava konusu Tebliğ hükmü ile getirilen, uluslararası ihaleden söz edebilmek için yabancı firma veya yabancı firmanın yer aldığı ortak girişimin ihaleye davet edilmesi ve ihaleye teklif vermesi gerektiği yolundaki düzenlemenin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21/b maddesiyle, özel durum ve işler için getirilen, pazarlık usulüyle ihale yapılmasının da amacına uygun düştüğü anlaşıldığından, dava konusu edilen Genel Tebliğ'de yer verilen açıklamalar ve getirilen düzenlemeler, iddia edildiği gibi Kanun'a aykırı, onu daraltan veya aşar mahiyette olmadığı gibi, döviz kazandırıcı faaliyetlerde vergi, resim ve harç istisnasını getiren yasal düzenlemelerin amacına ve hukuka da uygun düşmektedir.
Dava Konusu Bireysel İşlemin İncelenmesi:
Yukarıda yer verilen, Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2 ve Harçlar Kanunu'nun Ek 1. maddelerinin değerlendirilmesinden, ihale uhdesinde kalan davacı şirketin istisna hükümlerinden yararlanabilmesi için, ihale konusu işin, cari yıl yatırım programında yer alması ve ihalenin, uluslararası ihale olması gerektiği anlaşılmaktadır.
Anılan maddelerin 4. fıkrasında, bu maddenin uygulamasında uluslararası ihaleler, kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak çıkılan ve yabancı firmalarca da teklif verilen ihale olarak tanımlandığından, kural olarak, istisna belgesi almaya temel teşkil eden işe ilişkin ihalelerin, yerli ve yabancı tüm isteklilere açık olan ve ilan yapılmasının zorunlu tutulduğu ihaleler olduğu söylenebilir. 4734 sayılı Kanun'un 21. maddesine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ise, maddenin (b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılması zorunlu olmadığından, katılımcıların, ihaleyi yapan kurum tarafından davet ederek belirlenmesi nedeniyle, söz konusu bentlere göre yapılan ihalelerin uluslararası ihale olarak kabul edilebilmesi için, hem yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte davet edilmesi, hem de yabancı firmalarca da teklif verilmesi şartlarının birlikte sağlanması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü 3.Bölge Müdürlüğü tarafından, Kalkınma Bakanlığının cari yıl yatırım programında yer alan, "(Konya-Karaman) Ayrımı-Belören Hadim Devlet Yolu 5.Km+800-60+959 Km Arası Heyelan Islahı ve Konya-Karaman Ayrımı-Çumra Bağlantı Yolunun Yapımı İşi"ne ilişkin, Kamu İhale Kanunu'nun 21/b maddesi uyarınca pazarlık usulüne göre ihaleye çıkıldığı, ihalenin ilan edilmediği ve idarece davet edilen yerli firmalardan teklif vermelerinin istenildiği, 11/06/2019 tarihli ihale kararına göre, davet edilen 6 istekli tarafından verilen tekliflerin değerlendirildiği, ihaleye davet edilmeyen … ile ...İnşaat Taah. San. ve Tic. A.Ş. firmasından oluşan ortak girişim tarafından ihaleye teklif verildiği ve teklifin; özel ortağın imza sirkülerinin teklif dosyasında bulunmaması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale makamınca düzenlenen Ek-4 formunda; "4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21. maddesine istinaden gerçekleştirilen pazarlık usulü ihalede, ihaleye yabancı firma davet edildi mi" sorusunun cevabının "hayır" olduğu görüldüğünden, davacının vergi, resim ve harç istisna belgesi verilmesi isteminin davalı idarece reddedildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, söz konusu ihaleye davet edilen firmaların tamamının yerli firma olduğu ve ihale dokümanının sadece bu firmalar tarafından satın alındığı, pazarlık usulüne göre yapılan ihalelerde davetli listesi ile davet edilen istekliler dışında başka firmaların teklif verebilmelerinin hukuken mümkün olmadığı ve aksi yöndeki fiili uygulamaların da bu kuralı değiştirmeyeceği dikkate alındığında, sadece yerli istekliler davet edilerek Kamu İhale Kanunu'nun 21/b. maddesine göre pazarlık usulü ile ihalesi yapılan, yabancı isteklilerin katılımına açık olmayan işe ilişkin vergi, resim ve harç istisna belgesi düzenlenmesi isteminin reddi yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1.Davanın REDDİNE,
2. Peşin yatırılan karar harcının mahsubundan sonra kalan …-TL'nin davacıdan tahsiline, gereği için Vergi Dairesi Müdürlüğüne harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta gider avansının karar kesinleştiğinde iadesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen ..-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınıp davalı idareye verilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Vergi Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 16/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.
