Danıştay 6. Daire 2020/7200 Esas 2021/2167 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/7200
Karar No : 2021/2167

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 11/02/2020 tarih ve E:2019/4592, K:2020/1351 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Ada, … parsel sayılı taşınmazda bulunan yapının yıkımına ilişkin Çankaya Belediyesi Yapı Kontrol Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile bildirilen Çankaya Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince; davacı murisi tarafından konutu için 1984 tarihli müracaat formu ve diğer bilgi ve belgeler ile birlikte 2981 sayılı Kanun uyarınca imar affı başvurusunda bulunulduğu, ayrıca af başvurusuna ilişkin harç ücretinin yatırıldığı görülmekte olup; bu başvuru üzerine ilgili idarece yukarıda anılan yasa hükümleri uyarınca tespit ve değerlendirme işlemlerinin sonuçlandırılması gerekirken bu işlemlerin sonuçlandırılmadığının görüldüğü, bu durumda, davalı idarece, murisi tarafından imar affı başvurusunda bulunulduğu anlaşılan davacının öncelikle 2981 sayılı Yasa kapsamında hak sahibi olma niteliği taşıyıp taşımadığının araştırılarak sonucuna göre işlem tesisi gerekirken, bu yönden bir araştırılmaya girişilmeksizin tesis, ağaç ve enkaz bedeli ödenmek suretiyle yapının yıkılması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı vekili tarafından, idare tarafından daha önceden 2981 sayılı Yasanın 13/B maddesi gereği hak sahipliği araştırmasının yapıldığı, imar parseli üzerinde bulunması nedeniyle gecekondusu yerinde korunamayan davacı ve iştirakçilerine, encümen kararı ile belirlenen enkaz bedellleri düşülerek defalarca arsa tahsisi kararları alındığı ancak, davacı ve iştirakçilerinin gecekondularını yıkıp arsa bedeli ödemesinde bulunmadığı, daha önce taşınmazın yıktırılması yolunda davalı idare tarafından tesis edilen işlemin iptali istemiyle 2001 yılında … İdare Mahkemesinde açılan davanın reddedildiği ve bu kararın kesinleştiği, Mahkemece bu hususların dikkate alınmadığı ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 11/02/2020 tarih ve E:2019/4592, K:2020/1351 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Ankara İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada, …, … ada … ve … parsel, … ada, … sayılı parsel üzerinde kat karşılığı inşaat yapımına başlanabilmesi için anılan taşınmazlar üzerinde bulunan yapıların tesis, ağaç ve enkaz bedellerinin Emlak ve İstimlak Müdürlüğünce 2942, 2981, 3290, 3366 sayılı Kanunlar uyarınca yapı sahiplerine ödenmesine, yapıların yıkım işlemlerinin ise Yapı Kontrol Müdürlüğünce sağlanmasına ilişkin Çankaya Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının alındığı, … Ada, … parsel sayılı taşınmazda bulunan yapının söz konusu encümen kararı uyarınca 29/12/2015 tarihinde yıkılacağına ilişkin Çankaya Belediyesi Yapı Kontrol Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile davacıya bildirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2981 sayılı Kanunun 7. maddesinde; süresi içerisinde belediye veya valiliğe müracaat etmeyen kişilere ait yapıların, belediye veya valiliklerce; elektrik, su, kaçak inşaat zaptı veya benzer kayıtlar veya haritadan incelenerek, ayrıca mahallinde araştırılarak tespit ve değerlendirme işlemlerinin tamamlanacağı, süresi içinde belediye veya valiliğe müracaat eden fakat 2981 sayılı Kanuna göre kurulan yeminli özel teknik bürolara başvurmayan kişilere ait yapıların belediye veya valiliklerce tespit ve değerlendirme işlemlerinin tamamlanacağı; 2981 sayılı Kanuna göre kurulan yeminli özel teknik büroların kendilerine intikal eden müracaatlara ilişkin tespit ve değerlendirme işlemlerine ait dosyaları en geç 07.09.1987 gününe kadar tamamlayarak sonuçlandırması için belediye, hazine, özel idare veya vakıflar idaresine teslim etmekle ve bu idarelerin de kendilerine intikal eden dosyaları intikal tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde sonuçlandırmakla görevli ve sorumlu oldukları, 10. maddesinin (a) bendinde; "Bu Kanun hükümlerine göre hazine, belediye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa veya araziler üzerinde, gecekondu sahiplerince yapılmış yapılar, 12 nci madde hükümlerine göre tespit ettirildikten sonra, kayıt maliki kamu kuruluşunca bu yer hak sahibine tahsis edilir ve bu tahsisin yapıldığı tapu sicilinin beyanlar hanesinde gösterilerek ilgilisine "Tapu Tahsis Belgesi" verilir. Tapu tahsis belgesi, ıslah imar planı veya kadastro planları yapıldıktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teşkil eder. (...)" hükmü, aynı Kanunun 13. maddesinin (b) bendinde; "Hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idaresinde olan veya bu Kanun uyarınca mülkiyetlerine geçen arsa veya araziler üzerinde, ıslah imar planları ile meydana getirilen imar parselleri içinde hak sahiplerine, yapılarının işgal ettiği arazi de dikkate alınarak ıslah imar planında getirilen ölçülere uygun şekilde arsa veya hisse tahsis edileceği, gecekondusu muhafaza edilemeyen hak sahiplerine aynı bölgede veya diğer gecekondu ıslah veya önleme bölgesinde başka bir arsa veya hisse verilir..., 14 üncü maddenin a, b, c, d, e, g, h ve i bentleri kapsamında kalmaları nedeniyle, bulundukları yerde korunamayan gecekondu sahiplerinden hak sahibi sıfatı taşıyanlarına, bir gecekondu önleme veya ıslah bölgesinde veya yakın bölgelerde yapılmış ıslah imar planları içinde meydana gelen boş imar parselleri müstakil, hisseli veya katmülkiyeti esasına göre verilir. Bu gibi hallerde gecekondu sahibine ayrıca enkaz bedeli bu Kanunla kurulan fondan belediye veya valilikçe ödenir. (...)" hükmü bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; Ankara İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Ada, … parsel sayılı, … Sokağı No:… adresinde bulunan yapıya ilişkin olarak, … tarihli ve … numaralı form ile davacı murisi tarafından imar affı müracaatında bulunulduğu, ayrıca af başvurusuna ilişkin 2.000 TL başvuru ücretinin ödendiği, Çankaya Belediye Encümeninin … günlü, … sayılı ve … günlü, … sayılı kararlarıyla … Mahallesi, … ada, …-… parselde bulunan gecekondunun imar yolu üzerinde kaldığı, bu nedenle korunamayacak yapı niteliğinde olduğundan kıymet takdirleri yapılarak enkaz bedeli ödenmesine ve davacılara Çankaya İlçesi, … Mahallesinde bulunan başka bir parselden hisse tahsis edilmesine ilişkin kararlar alındığı, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … ada, …-… parselde bulunan taşınmazın yıktırılması yolunda tesis edilen işlemin iptali istemiyle … mirasçısı olarak davacı tarafından açılan davada, davacıya ait gecekondunun imar yolu üzerinde kaldığı ve buna göre korunamayacak yapı niteliğinde olduğundan enkaz bedelinin ödenerek ve aynı çatı altında yer alan kişi ile birlikte başka bir yerde adına arsa tahsis edildikten sonra gecekondusunun boşaltılarak yıkılacak hale getirilmesi yolunda işlem tesisinde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, anılan kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 08/05/2002 tarihli, E:2001/2257, K:2002/2607 sayılı kararıyla onandığı, daha sonra, dava konusu yapının da içerisinde bulunduğu bazı parsellerin tevhit edilerek kat karşılığı inşaat yapımına başlanabilmesi için anılan taşınmazlar üzerinde bulunan yapıların tesis, ağaç ve enkaz bedellerinin Emlak ve İstimlak Müdürlüğünce 2942, 2981, 3290, 3366 sayılı kanunlar uyarınca yapı sahiplerine ödenmesine ve yapıların yıkılmasına ilişkin Çankaya Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararının alınması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacının 2981 sayılı Yasa kapsamında hak sahipliğinin taraflar arasında tartışmasız olduğu, ancak, İdare Mahkemesince yukarıda yer verilen hususların da birlikte incelenip araştırılmak suretiyle uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucunda, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 18/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.