BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi 2018/2114 Esas 2021/1715 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/2114
KARAR NO: 2021/1715
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: GEBZE ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 25/06/2018
NUMARASI: 2016/259 Esas, 2018/561 Karar
DAVANIN KONUSU: Alacak
KARAR TARİHİ: 22/09/2021
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı tarafça eser sözleşmesi gereği iş bedelinin tahsiline ilişkin açılan davada, mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı davacı tarafça istinaf yoluna başvurulmuştur. Davacı vekili; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında geçmişten bugüne kadar süregelen iş ilişkisi nedeniyle yazılı sözleşme yapılmaksızın davalının, Sakarya ili Karasu ilçesi OSB de ... Entegre Tesisisi Kurma Projesi’nin, tüm mimarlık işlemleri ve inşai faaliyetlerin yürütülmesi ve tamamlanması, yapılacak iş karşılığı olarak inşaat maliyeti üzerinden, bedelin, giderler dikkate alınarak çalışmanın değerine göre belirleneceği ve bedelin işin yapıldığı tarihteki rayiç fiyatlara göre hesaplanacağı konusunda anlaştıklarını; bu sözlü anlaşmaya binaen müvekkili şirketin 2009 yılında ... Projesinde çalışmaya başladığını, çalışmasının 2014 yılına kadar sürdüğünü, bu 5 yıllık süreçte müvekkili şirketin, Asit Holü, Hadde Holü, Sosyal Bina, İdari Bina, Ar-Ge Binalarının Mimari Uygulanma projelerinin hazırlanması, Statik Mekanik ve Elektrik Uygulama Projelerinin taşeron mühendislik firmalarına hazırlatılması ve takibi onaylatılması, Sakarya Karasu Organize Müdürlüğü’nden Yapı İnşaat Ruhsatının temini, Yardımcı binaların (23 ruhsat) uygulama projelerinin hazırlanması, bu binalara ilişkin inşaat ruhsatlarının alınması ve inşaat faaliyetlerinin organizasyonu, bitirilen tüm bu inşaatlara ilişkin Yapı Kullanma İzin Belgelerinin alınması olmak üzere, kendi üzerine düşen tüm yükümlülükleri tam ve eksiksiz olarak yerine getirdiğini, müvekkili şirketin bu projenin devamı sırasında başka hiçbir iş almadığını, toplamda müvekkiline 545.400,00 TL + KDV ödeme yapıldığını, ancak bu ödemelerin eksik olup toplam hak edilen tutar arasında ciddi bir nispetsizlik bulunduğunu, bu sebeple davanın kabulü ile şimdilik 100.000,00 TL alacağın taraflar tacir olduklarından temerrüt faizi ile tahsiline karar verilmesini talep etmiş ve tahkikatın bittiği bildirildikten sonra 11/06/2018 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 1.640.733,36 TL'ye artırdıklarını bildirmiştir. Davalı vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, dava dilekçesinde ileri sürülen hususların hiçbirisinin gerçek olmadığını, davacı şirket ile Karasu’da yer alan fabrikanın sadece mimari projelerinin yapılması konusunda şifahi bir anlaşma yapıldığını, davacı tarafın anlaşmaya istinaden sadece üç fatura tanzim ettiğini ve bu iş karşılığında da 643.572,00 TL ödendiğini, davacıya alacağından fazla bir ödeme yapıldığını; dava dilekçesinde ileri sürüldüğü gibi statik projelerinin hazırlanması, inşai faaliyetlerin yürütülmesi, yapı inşaat ruhsatının temini, binalara ilişkin inşaat ruhsatlarının alınması ve inşaat faaliyetlerinin organizasyonu, bitirilen tüm inşaatlara ilişkin yapı kullanma izin belgelerinin alınması gibi sair işlerin yapılması konusunda bir anlaşma yapılmadığını; dava dilekçesinde davacı şirketin 2009 yılından 2014 yılına kadar çalışmasını sürdürdüğü iddiasının doğru olmadığını, davacı şirket ile inşai faaliyetler konusunda hiçbir anlaşma yapılmadığını, belirterek davanın reddini talep etmiştir. Mahkemece; taraflar arasında Sakarya ili Karasu ilçesi, Organize Sanayi Bölgesinde ... Entegre Tesisisi Kurma Projesi’nin mimarlık işlerinin yapılması konusunda sözlü bir anlaşmanın bulunduğunun tarafların kabulünde olduğu, ancak taraflar arasında aynı inşaatın yapımı sırasında koordinatörlük yapılmasına ilişkin bir anlaşma olup olmadığı, anlaşma var ise bedelinin ne olduğu konusunda ve mimarlık ücretinin bedelinin ne olduğu konusunda çekişme bulunduğu, davacının davalıya Sakarya ili Karasu ilçesi, Organize Sanayi Bölgesinde ... Entegre Tesisisinin mimari projelerini yaptığı, yapılan bu işe karşılık ödenecek bedele ilişkin taraflar arasında yazılı bir sözleşmenin mevcut olmadığı, davacı tarafın bu iş için hakediş tutarlarının mevcut olan inşaat maliyetinin %5 tutarı üzerinden hesaplanması gerektiğini talep ettiği, ancak buna yönelik yazılı bir anlaşma mevcut olmadığından Mimarlar Odası Mimarlık Hizmetleri Asgari Bedel Tarifesinin belirlediği rakamın esas alınması gerektiği, Mimarlar Odası Mimarlık Hizmetleri Asgari Bedel Tarifesi üzerinden yapılan hesaba göre mimari proje bedelinin bilirkişi heyetinin kök raporunda belirlediği değere ek raporda hadde motor odası proje bedelinin de eklenmesi sonucunda 280.415,00 TL olduğu kanaatine varıldığı, her ne kadar taraflar arasında kordinatörlük hizmetine ilişkin yazılı bir sözleşme mevcut değil ise de dosyada dinlenen tanıkların beyanlarından, davalı tarafın mimari proje bedelinden fazla bedel ödemesinden ve diğer delillerden davacının 2013 yılı Haziran ayına kadar inşaatın koordinatörlük işlerini de yerine getirdiği kanaatine varıldığı, koordinatörlük işlerinin bedelinin belirlenmesinde de TMMOB Mimarlar Odası Mimarlık Hizmetleri şartnamesi, Mimarlar Odası Mesleki Kontrollük Hizmetleri Asgari Bedel Tarifesi üzerinden değerlendirme yapılması gerektiği, bunun üzerindeki bedelin kesin veya yazılı delil ile ispatı gerektiği, davacı şirket temsilcisi ...'in koordinatörlükten ayrıldığı tarih olan 2013 yılı Haziran ayındaki yapıların seviye oranları tespit edilerek asgari bedelin 2 katı üzerinden değerlendirme yapıldığı, Haziran 2013 tarihindeki yapım seviyesine göre kontrollük bedelinin 84.548,95 TL + KDV olduğu, koordinatörlük bedeli olarak 2 katı uygun görüldüğünden koorinatörlük - kontrollük bedeli : 2x84.548,95 TL = 169.097,90 TL + KDV yaptığı, sonuç olarak mimari proje bedeli + kontrollük bedelinin 280.415,00 TL + 169.097,90 TL = 449.512,90 TL + KDV olduğu, davalı tarafça davacıya davadan önce 545.000,00 TL + KDV ödendiği, böylelikle davacının başkaca alacağı kalmadığı gerekçesi ile, davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesi ile; mahkemece hükme esas alınan bilirkişi kök ve ek raporlarının yetersiz olduğunu; itirazlarının mahkemece değerlendirilmeksizin taleplerinin red edildiğini; davacının davalıya yaptığı hizmet mimari proje hazırlama ve inşaatın proje kontrolörlüğü olarak kabul edilmiş olmasına ve yapılan işin Karasu'da olduğunun bilinmesine karşın mimari proje alacağının hesaplanmasında davacı şirket yetkilisinin 40 yılın üzerindeki bilgi ve birikiminin göz ardı edilmesi, Karasu'ya gidiş geliş masraflarının hesaplanmaması, koordinatörlük alacağına yönelik hesaplamanın inşaat maliyetinin davalı ticari defter ve kayıtlarından belirlenebilmesi mümkün olup bu yöndeki talebin dikkate alınmaması ve maliyetin eksik hesaplanması sonucu müvekkilinin alacağının belirlenmesinde hatalı hesaplamayla karar verilmiş olması nedeniyle yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Somut olayda; taraflar arasında bir kısım mimari projelerin yapımı ve kontrolluğunun yapılması hususunda sözlü olarak eser sözleşmesi yapıldığı anlaşılmaktadır. Bilirkişiler tarafların mimari proje bedeli ile kontrollük bedelinin mimarlar odası mimarlık hizmetleri şartnamesi ve mimarlar odası mesleki kontrollük hizmetleri asgari ücret tarifesi uyarınca hesaplama yapılarak davacı şirketin 449.512,90 TL + KDV iş bedelini hak ettiği ancak davalı tarafça davacıya 545.000,00 TL + KDV ödeme yapıldığı, davacının davalıdan alacağı kalmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarından taraflar arasındaki yazışmalar göz önüne alındığında davacı şirket yetkilisi ... tarafından yapılan iş ve işlemlerin tarifenin 14. maddesindeki görevlerin yerine getirilmesi olduğundan davacı şirket temsilcisinin proje koordinatörlüğünde yaptığı tespit edilmiştir. Taraflar arasındaki anlaşma sözlü olarak yapılmış olup, yapılan işlerin bedeli konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır. O halde, mahkemece, öncelikle tarafların defter ve belgeleri üzerinde muhasebe konusunda uzman bilirkişiye inceleme yaptırılarak dava konusu işlere ilişkin davacı tarafından düzenlenen faturaların taraf defterlerinde kayıtlı olup olmadığı belirlenmeli; her iki taraf defterlerinde kayıtlı olması ve itiraz edilmemiş olması halinde tarafların faturalarada belirlenen fiyat ve miktar üzerinden anlaştıkları kabul edilerek hesaplama yapılmalı; faturaların davalı defterlerinde kayıtlı bulunmaması veya itiraz edilmiş olması halinde ise, tarafların iş bedelini kararlaştırmamış olmaları nedeniyle TBK'nın 481. maddesi uyarınca iş bedeli, anlaşma konusu işlerin yapıldığı yıl ve yerdeki mahalli piyasa rayici üzerinden hesaplattırılmalıdır. Bu şekilde, proje ve ve koordinatörlük işi için davacı şirketin hak ettiği iş bedeli bulunup, bulunan toplam iş bedelinden taraflar arasında ihtilafsız olan 545.400,00 TL + KDV = 643.572,00 TL ödemenin mahsubu ile sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, asgari ücret tarifesi esas alınarak yazılı şekilde karar verilmesi yerinde olmamıştır. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile usul ve yasaya uygun bulunmayan yerel mahkeme kararının 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılarak yukarıda açıklanan şekilde inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi için dosyanın yerel mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen KABULÜNE, 2-Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 25/06/2018 tarih, 2016/259 Esas, 2018/561 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde inceleme yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere yerel mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4-Davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine İADESİNE, 5-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda DİKKATE ALINMASINA, 6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekâlet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 22/09/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.