Danıştay 12. Daire 2021/318 Esas 2021/860 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/318
Karar No : 2021/860


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Başkanlığı
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Samsun İli, Terme İlçesi, ... Mahallesi Camii Müezzin-Kayyımı olarak görev yapan davacının, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-(b) maddesinde yer alan "Atamalarında dini öğrenim şartı esas alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" şartını kaybettiğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 98/b maddesi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istenilmiştir.

İdare Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... kararıyla; davacının üzerine atılı cinsel saldırı suçunu işlediğinin ceza mahkemesi kararı ile sabit olduğu, ceza yargılaması sonucunda davacı hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş ise de, memur disiplin hukuku ile ceza hukukunun amaç ve yöntem olarak birbirinden tamamen farklı kurallar içerdiği, davacının sabit olan fiili nedeniyle, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-b maddesinde dini kadrolara atanacaklar için öngörülen ortak nitelik şartını kaybettiği, 657 sayılı Kanun'un Devlet memurluğuna alınacaklarda aranılan genel ve özel şartların düzenlendiği 48. maddesinde, kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımanın özel şartlar arasında sayıldığı, yürüttüğü din hizmeti sebebiyle topluma ve insanlara örnek olması gereken kişiler arasında yer alan davacının bu özel şartı da taşımadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 98/b maddesi uyarınca Diyanet İşleri Başkanlığındaki görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gibi, bu haliyle tazmini gereken bir hususun da doğmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işleme esas fiili nedeniyle yargılandığı davada hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği, bu karar, hakkında hukuki sonuç doğurmayacağından dava konusu işleme dayanak olamayacağı, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-(b) maddesi uyarınca görevine son verilebilmesi için 'İslam törelerine uygun olmayan bir eyleminin bulunması" ve 'bu eyleminin çevresinde bilinir olması gerektiği" şeklinde iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerektiği, dava konusu işlem tesis edilirken görev yaptığı çevrede inceleme yapılmadığı, dolayısıyla isnat edilen eyleminin çevresinde bilinirliğinin ortaya konulmadığı, hakkında isnat edilen eylemin iftira olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun tesis edildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ: Dosyada mevcut bilgi ve belgelerden, davacıya atfedilen fiilin alenileştiğine, mesleğine ya da sosyal çevresine yansımaları olduğuna ilişkin yeterli bir bulgunun olmadığı; dolayısıyla, dava konusu işlemin, davacıya isnat edilen fiilin Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-(b) maddesinde aranan "çevresinde bilinir olduğu" hususu araştırılmadan, eksik inceleme ve araştırma yapılarak tesis edildiğinin anlaşıldığı, bu nedenle dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığından, temyiz isteminin kabulü ile davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" uyarınca Dairemize devredilen dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından, yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:.. sayılı temyize konu kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının isteği halinde davacıya iadesine,
4. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
5. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/02/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X)-KARŞI OY :
Samsun İli, Terme İlçesi, ... Mahallesi Camii Müezzin-Kayyımı olarak görev yapan davacı hakkında, Samsun Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen ... tarih ve ... sayılı iddianamenin Terme İlçe Müftülüğüne gönderilmesi üzerine Samsun İl Müftülüğünce yapıları soruşturma sonucu düzenlenen soruşturma raporunda, davacının işlediği fiilin görevi ile alakalı olmadığı, cemaat tarafından duyulmadığı, bu yönde bir talebin de olmadığı belirtilerek, idari açıdan işlem yapılmasına gerek olmadığı; disiplin açısından ise kınama cezası ile cezalandırılması gerektiği teklif edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davacının, mezkur soruşturmaya konu fiili nedeniyle yargılandığı davada, ... Ağır Ceza Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla basit cinsel saldırı suçundan 1 yıl 8 ay hapis cezası ile cezalandırıldığı ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği; Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Kurulunun 08/04/2014 tarih ve 910.02/44 sayılı kararı ile Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-(b) maddesinde yer alan ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 98/b maddesi uyarınca Diyanet İşleri Başkanlığındaki görevine son verilmesine karar verildiği ve bu kararın, Diyanet İşleri Başkanlığının ... tarih ve ... kararı ile onaylanmasına ilişkin işlemin iptali ile yoksun kalınan parasal ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinin (B) bendinin ikinci alt bendinde, memurluğa alınacaklarda aranacak özel şartlar arasında, "kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak" şartına yer verilmiş; 98. maddesinin (b) bendinde, memurların "memurluğa alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybetmesi" hali, Devlet memurluğunu sonra erdiren sebepler arasında sayılmıştır.
633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un "Personelin nitelikleri" başlıklı 9. maddesinin ikinci fıkrasında, "Başkanlık personelinin 657 sayılı Kanunda ve bu Kanunda yer almayan diğer nitelikleri ile atanmalarında dinî öğrenim şartı arananlara ilişkin ortak nitelikler yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almaktadır.
25/10/2011 tarih ve 28095 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Genel şartlar" başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, "Atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan alanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan alanlarda görev yapan personelin; 657 sayılı Kanun'un 48. maddesinin (B) bendinin 2. alt bendi ile aynı Kanun'un 98. maddesinin (b) bendi uyarınca Yönetmelikte aranılan "itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu'' şeklindeki ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle görevine son verme işleminin tesisi için, ''İslam törelerine uygun olmayan bir eylemin bulunması" ve ''bu eylemin çevresinde bilinir olması'' şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacının ortak niteliği kaybettiğinden bahisle dava konusu işlem tesis edilmiş ise de, dosyada yer verilen bilgi ve belgeler dikkate alındığında, davacıya atfedilen fiilinin alenileştiğine, mesleğine ya da sosyal çevresine yansımaları olduğuna ilişkin yeterli bir bulgunun olmadığı, dolayısıyla, davacıya isnat edilen fiil yönünden yönetmelikte aranan çevresinde bilinir olduğu hususunun her türlü şüpheden uzak, somut, inandırıcı ve tereddüte yer bırakmayacak kesin deliller ile ispat edilememesi nedeniyle, davacının, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-b maddesinde düzenlenen "...itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" şartını kaybettiğinden bahsedilemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, anılan fiili nedeniyle davacının görevine son verilmesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; davacının temyiz isteminin kabulü ve İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyu ile aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.