Danıştay 13. Daire 2020/3848 Esas 2021/648 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3848
Karar No:2021/648

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
MÜDAHİLLER
(DAVALI YANINDA) : 1- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

2- … Asfalt Maden İnşaat Nakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
3- … İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Taahhüt A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları Genel Müdürlüğü, 4. Bölge Müdürlüğü'nce 04/12/2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekletirilen "(Eskişehir-Sarıcakaya) Ayr. Sakarıılıca-Mihalgazi İl Yolu Km: 0+000-24+500 Arası Yol Yapımı Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Köprüler ve Üstyapı Yapılması İşi" ihalesine ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin 10/06/2020 tarih ve 2020/UY.II-1055 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; 1- Dava konusu Kurul kararının, S4 ve S6 poz analizlerinin açıklama istenen alt analizinde "C 30/37 beton harcı HAZIR BETON HARÇLARI (TS EN 206-1)" pozunda istekli tarafından Ankara ilinde bulunan … Hazır Beton İnş. Nak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasından fiyat teklifi alındığı, ihale konusu iş Eskişehir ili Sakarıılıca-Mihalgazi il yolunda gerçekleşeceğinden Ankara'dan beton taşımanın hayatın olağan akışına uygun olmayacağı ve aynı zamanda betonun taşınması sırasında geçen zamanda hazır betonun mukavemetini alacağından bahisle aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmamasına ilişkin kısmının incelenmesinden; isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını üçüncü kişilerden aldıkları fiyat teklifleri ile yapabilmelerinin mümkün olduğu, aşırı düşük teklif açıklaması çerçevesinde sunulan belgelerin ihale mevzuatına uygunluk açısından inceleneceği, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin yapım işinin gerçekleştirileceği şehirden alınmasını zorunlu kılan veya ihale konusu işin gerçekleştirilmesi aşamasında kullanılacak malzemenin mutlaka aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında proforma fatura alınan firmalardan temin edilmesini gerektiren bir mevzuat hükmünün bulunmadığı, uyuşmazlık konusu ihalede, ihaleyi yapan idare tarafından davacı şirketten, "C30/37 beton harcı, hazır beton harçları(TS EN 206-1)" pozu için aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, açıklama istenilen yazılarda söz konusu beton harcının nakliyesinin teknik vasıfları bozulmadan nasıl yapılacağı ve nakliye bedelinin nasıl karşılanacağının belirtilmediği, dolayısıyla isteklilerden kendilerinden istenmeyen hususlarda açıklama yapmalarının beklenemeyeceği, davacı şirketin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasında, ilgili iş kalemindeki beton harcına ilişkin fiyat teklifini içeren proforma faturanın Kamu İhale Genel Tebliği'ne uygun olarak SMMM tarafından onaylandığı, teslim fiyatının belirtildiği, teslim edilecek beton harcının Ankara ilinde üretileceği yönünde bir kaydın fiyat teklifinde yer almadığı, bu itibarla fiyat teklifini düzenleyen firma tarafından ihale konusu yapım işinin gerçekleştirileceği yere yakın bir başka üreticiden beton harcı temin edilerek alıcılara teslim edilmesinin önünde hukukî bir engel bulunmadığı, Kurul'un ihale konusu işin gerçekleştirilmesi aşamasında kullanılacak malzemenin mutlaka aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat teklifi alınan firmadan temin edileceği varsayımıyla fiyat teklifini veren firmanın faaliyet yerinin Ankara ili ve işin yapılacağı yerin ise Eskişehir ili olduğu, bundan bahisle taşıyıcı araçlar için hız sınırları dikkate alındığında beton harcının taşınmasının Karayolları Teknik Şartnamesi'nin "308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonun Taşınması" başlıklı maddesinde beton mukavemeti için öngörülen taşıma süreleri açısından teknik olarak makul düzeyde olmadığı gerekçesiyle itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında bu yönüyle hukuka uygunluk bulunmadığı;
2- Dava konusu Kurul kararının, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülmeyen diğer tüm isteklilerin tekliflerinin idarenin eleme gerekçeleri yanında ayrıca dilekçelerinde yer verilen hususlar bakımından da değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine yönelik yapılan itirazen şikâyet başvurusunun yerinde bulunmadığına ilişkin kısmının incelenmesinden; nihaî teklif bedelinin fiyat ve fiyat dışı unsurlarla birlikte hesaplandığı, aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülmeyen isteklilerin fiyat dışı unsurlar dâhil edilerek hesaplanacak nihaî teklif bedellerinin bu aşamada hesaplanmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasında yer verdiği üzere incelemeye konu edilecek kendi teklifinden daha düşük teklif sahibi isteklilerin bu aşamada henüz belirlenmediği, söz konusu hesabın sadece geçerli teklifler için yapıldığı ve bu şekilde ekonomik açıdan en avantajlı tekliflerin belirlendiği bilinmekte ise de, davacı şirketin, aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulan ve aşırı düşük teklif değerlendirmesi uygun görülmeyen diğer isteklilerin, aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen maddeler bakımından da incelenmesi gerektiğinin ileri sürüldüğü, zira ileri sürülen hususlar kapsamında da aşırı düşük teklif değerlendirmelerinin uygun görülmeyeceği iddiasının bulunduğu, bu iddianın Kurul tarafından incelenip değerlendirilerek bir karar verilmesi gerektiği, dava konusu Kurul kararında bu yönüyle hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuku aykırı bulunarak işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından “C 30/37 beton harcı, HAZIR BETON HARÇLARI (TS EN 206-1)” analiz girdisi için fiyat teklifi alınan ve hazır betonun temin edileceği firmanın adresinin Şaşmaz/Etimesgut/Ankara’da, işin yapılacağı yerin ise Sakarıılıca-Mihalgazi il yolu/Sarıcakaya/Eskişehir’de olduğu, idarenin işin yapılacağı yeri dikkate alarak tespitte bulunduğu hususu ile taşıyıcı araçlar için hız sınırları dikkate alındığında, söz konusu girdide yer alan beton harcının taşınmasının, Karayolları Teknik Şartnamesi’nin “308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonunun Taşınması” başlıklı maddesinde beton mukavemeti için öngörülen taşıma süreleri açısından teknik olarak makul düzeyde olmadığı, başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir dayanak sunulmadığı, bu sebeple davacının aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmamasının yerinde olduğu; uyuşmazlık konusu ihalede nihâî teklif bedelinin fiyat ve fiyat dışı unsurlarla birlikte hesaplandığı, aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülmeyen isteklilerin fiyat dışı unsurlar dâhil edilerek hesaplanacak nihaî teklif bedellerinin bu aşamada hesaplanmadığı, itirazen şikâyet mekanizmasının inceleme kapsamının farazi durumlardan ziyade ihale sürecinde gerçekleşen fiili işlem ve eylemler olduğu, başvuru sahibinin iddiasında yer verdiği, kendi teklifi ve diğer aşırı düşük teklif sahiplerinin tekliflerinin değerlendirmeye alınması olasılığına karşın menfaat kaybının önüne geçmek maksadı ile diğer isteklilerin dilekçesinde yer verdiği başkaca gerekçelerle de elenmelerini gerektirir bir durumun ortaya çıkmadığı anlaşıldığından davacının 2. iddiasının da yerinde olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, ihale konusu iş kapsamındaki betonları, fiyat teklifi alınan firmadan almak ve söz konusu firmaya ürettirmek zorunda olmadığı, benzer durumda hazır beton harcına ilişkin aşırı düşük açıklamasının kabul edilmesi gerektiği yönünde verilen bir çok Mahkeme kararı olduğu, teklifi değerlendirme dışı bırakılan bir isteklinin teklifine ilişkin olarak itirazen şikâyet başvurusu yapılmasını engelleyen bir düzenleme olmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 24/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.