Danıştay 6. Daire 2019/13381 Esas 2021/2515 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/13381
Karar No : 2021/2515

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Karaman İli, Merkez İlçesi, … yolu üzeri, … Köyü, … Mevkiinde bulunan ... isimli şahsa ait tarlaya davacıya ait araçlar ile tavuk dışkısı atığı döküldüğünden bahisle 2872 sayılı Çevre Kanununun 20/j maddesi uyarınca 42.232,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin düzenlenen, … tarihli, … sayılı yazı ile bildirilen, bila tarih…-… sayılı Karaman Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 09/05/2018 tarih ve E:2015/5945, K:2018/3486 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak; 2872 sayılı Çevre Kanununun ihlal edildiğine dair denetim tutanağını tanzim eden Jandarma Genel Komutanlığına, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2872 sayılı Kanunun 12. maddesine göre yapılmış bir yetki devrinin bulunmadığı görüldüğünden, denetim yetkisi bulunmayan kurumda görevli jandarma tarafından düzenlenen tutanağa dayanılarak idari para cezası verilmesine dair davaya konu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İdarece sonradan yapılan denetimde çevre kirlilğine sebebiyet veren kişinin tespit edilmesi söz konusu olamayacağından jandarma tutanağına itibar edildiği, Jandarmanın da çevreye ilişkin benzer hususlarda denetim yetkisinin olduğu ve Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Jandarma tarafından ihbar hattına gelen şikayet üzerine 27/05/2014 tarihinde Karaman İli, Merkez İlçesi, … yolu üzeri, … Köyü, … Mevkiinde denetim yapıldığı, yapılan denetim sonucunda davacının ... isimli şahsa ait tarlaya tavuk dışkısı döktüğünün tespit edildiği, olay yeri fotoğrafları ve şüpheli ifadelerinin alındığı, durumun Valiliğe bildirildiği, Kararman Valiliği Çevre Şehircilik İl Müdürlüğünce davacının çevreyi kirlettiğinden bahisle 2872 sayılı Çevre Kanununun 20/j maddesi uyarınca 42.232,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, bu kararın … tarih ve … sayılı yazıyla davacıya bildirlmesi üzerine para cezasının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun 3. maddesinde Jandarmanın, emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin korunmasını sağlayan ve diğer kanunların verdiği görevleri yerine getiren silahlı genel kolluk kuvveti olduğu, ''Jandarmanın genel olarak görevleri''ni düzenleyen 7. maddesinde, Jandarmanın sorumluluk alanlarında emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men takip ve tahrik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını yapmak, (b) ve (c) bentlerinde belirtilen görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizam hükümlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla Jandarmaya verilen görevleri yapmakla görevli olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Jandarmanın genel olarak görev ve sorumluluk alanının, polis ve sahil güvenlik teşkilatının görev alanının dışındaki yerler olduğu, Jandarmanın görev alanının genellikle Ülkemizin kırsal kesimleri olduğu görülmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; Jandarmanın sorumluluk alanlarında kamu düzenini korumak, asayiş ile kamu düzenini sağlamak, koruma ve kollamak ve bunun için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak görevinin bulunduğu çevrenin korunmasına ve kirletilmesinin önlenmesine yönelik uygulamaların da kamu düzenine ilişkin olduğu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının çevre denetimi ile ilgili görevli personel kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle geniş bir alanı kapsayan ülkenin kırsal alanlarında çevre denetiminin yeterince ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı da dikkate alındığında, Jandarmanın Çevre Kanunu kapsamındaki konusu suç teşkil eden fiil ve uygulamaları tespit yetki ve görevinin bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 05/12/2019 tarihli, E:2019/616 K:2019/6248 sayılı kararı da bu yönde olup, görev ve sorumluluk alanı çerçevesinde Jandarma personelinin Çevre Kanununa ilişkin, konusu suç teşkil eden fiil ve uygulamaları tespit etme yetkisi ve görevinin bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen hususlar çerçevesinde İdare Mahkemesince uyuşmazlıkta, görevli jandarmalar tarafından düzenlenen tutanağa dayanılarak verilen çevre para cezasının esasının incelenmesi suretiyle yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 24/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.