Danıştay 6. Daire 2019/13850 Esas 2021/2516 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/13850
Karar No : 2021/2516

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : …., Hukuk Müşaviri

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Konya İli, Ilgın İlçesi, Çavuşçugöl Sulak Alanı koruma sınırları içerisindeki sulak alanın traktör ile sürülerek tahrip edildiğinden bahisle 2872 sayılı Çevre Kanununun 9. maddesinin (e) bendi ile 20. maddesinin (k) bendi gereği, 35.193,00-TL idari para cezasını verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar 8. Bölge Müdürlüğü Konya İl Şube Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 15/03/2018 tarih ve E:2015/1168, K:2018/1474 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak; 2872 sayılı Çevre Kanununun ihlal edildiğine dair denetim tutanağını tanzim eden Jandarma Genel Komutanlığına, Orman ve Su İşleri Bakanlığınca 2872 sayılı Kanunun 12. maddesine göre yapılmış bir yetki devri bulunmadığından, denetim yetkisi bulunmayan kurumda görevli jandarmalar tarafından düzenlenen tutanağa dayanılarak idari para cezası verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının korunan alanda çevre tahribatına sebep olup ekolojik dengeyi bozduğunun sabit olduğu, jandarmanın, kamu düzenine ilişkin bir husus olan çevre düzeninin korunmasında da sorumluluğunun olduğu ayrıca çevre mevzuatı uyarınca işlem yapmaya yetkisinin olduğu, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Konya İli, Ilgın İlçesi, Çavuşçugöl sulak alanında, Ilgın Jandarma ekipleri tarafından 01/03/2014 tarihinde yapılan denetimde; gölün sularının çekilmesi ile oluşan yaklaşık 90 dekar arazinin ekilmek üzere … plakalı traktör ile sürüldüğü, traktörün römorkunun üzerinde ekilmek üzere bulunan 4 adet 50 kilogramlık arpa çuvalının olduğunun tespit edildiği, 23/03/2014 tarihinde yapılan bir ihbar üzerine bir önceki tutanağa konu bölgenin Çavuşçugöl settesinin kuzey settesi orta kısmında göl sularının çekilmesi ile oluşan arazide sürüm yapıldığı, bunun da tahribata yol açtığının tespit edildiği, buna dayanılarak Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar 8. Bölge Müdürlüğü Konya İl Şube Müdürlüğü tarafından … tarih ve … sayılı kararı ile 2872 sayılı Çevre Kanununun 9. maddesinin (e) bendi ile 20. maddesinin (k) bendi uyarınca davacıya 35.193,00-TL idari para cezası verildiği, bunun üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun 3. maddesinde Jandarmanın, emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin korunmasını sağlayan ve diğer kanunların verdiği görevleri yerine getiren silahlı genel kolluk kuvveti olduğu, ''Jandarmanın genel olarak görevleri''ni düzenleyen 7. maddesinde, Jandarmanın sorumluluk alanlarında emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men takip ve tahrik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını yapmak, (b) ve (c) bentlerinde belirtilen görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizam hükümlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla Jandarmaya verilen görevleri yapmakla görevli olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Jandarmanın genel olarak görev ve sorumluluk alanının, polis ve sahil güvenlik teşkilatının görev alanının dışındaki yerler olduğu, Jandarmanın görev alanının genellikle Ülkemizin kırsal kesimleri olduğu görülmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; Jandarmanın sorumluluk alanlarında kamu düzenini korumak, asayiş ile kamu düzenini sağlamak, koruma ve kollamak ve bunun için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak görevinin bulunduğu çevrenin korunmasına ve kirletilmesinin önlenmesine yönelik uygulamaların da kamu düzenine ilişkin olduğu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının çevre denetimi ile ilgili görevli personel kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle geniş bir alanı kapsayan ülkenin kırsal alanlarında çevre denetiminin yeterince ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı da dikkate alındığında, Jandarmanın Çevre Kanunu kapsamındaki konusu suç teşkil eden fiil ve uygulamaları tespit yetki ve görevinin bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 05/12/2019 tarihli, E:2019/616 K:2019/6248 sayılı kararı da bu yönde olup, görev ve sorumluluk alanı çerçevesinde Jandarma personelinin Çevre Kanununa ilişkin, konusu suç teşkil eden fiil ve uygulamaları tespit etme yetkisi ve görevinin bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen hususlar çerçevesinde İdare Mahkemesince uyuşmazlıkta, görevli jandarmalar tarafından düzenlenen tutanağa dayanılarak verilen çevre para cezasının esasının incelenmesi suretiyle yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 24/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.