Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, 04.06.2013 günlü aksi kurum işleminin iptali, ... Rant Sigortasına giriş olan 16.04.1973 tarihinin Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak belirlenmesi ve 31.05.2013 günlü borçlanma başvurusu esas alınarak yurtdışında ... Vatandaşlığı döneminde geçen süreleri 5510 sayılı Yasanın 4/1-a madde kapsamında borçlanabileceğinin tespitini istemiştir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraflar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, taraf vekilerenin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
01.01.1985-04.03.1986 arası 423 gün 4/1-b, 03.05.2013-31.05.2013 arası 29 gün 4/1-a sigortalılığı bulunan, 16.04.1973 tarihi itibarıyla ... rant sigortasına giriş yapan ve 01.04.1999 tarihi itibarıyla izinle çıkarak ... Vatandaşlığnı kaybeden davacının, 19.12.2011 ve 31.05.2013 günlü her iki borçlanma başvurusu, talep tarihinde ... Vatandaşı olmadığı gerekçesiyle 04.06.2013 günlü işlemle reddi üzerine eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, 04.06.2013 günlü kurum işleminin iptaline, 16.04.1973 tarihinin sigorta başlangıcı olarak belirlenmesine, 31.05.2013 günlü borçlanma başvurusu dikkate alınarak yurtdışında 16.04.1973 tarihinden itibaren geçen 3.600 günlük süreyi borçlanabileceğine, 58 yaş-15 yıl sigortalılık süresini ikmal etmesi, 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanmayı yapması ve talep edilmesi halinde 506 sayılı Yasaya göre talebi takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
1-Mahkemenin, henüz yapılmış bir borçlanma işlemi bulunmadan, sigorta başlangıcına ilişkin kabulü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
10.04.1965 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 01.11.1965 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti ile ... Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin uzun vadeli sigorta kollarından olan “Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları(aylıkları)” başlıklı beşinci bölüme 02.11.1984 tarihinde imzalanıp 05.12.1985 tarihli 3241 sayılı Yasayla onaylanıp yürürlüğe giren Ek Sözleşme ile getirilen sözleşmenin 29’uncu maddesinin 4’üncü bent hükmüne göre, bir kimsenin ... sigortasına girişinden önce, bir ... Rant Sigortasına girmiş bulunması halinde, ... Rant Sigortasına giriş tarihi, ... Sigortasına giriş tarihi olarak kabul edileceği açıkça ifade edilirken; aynı bölümde düzenlenmiş 27’inci madde hükmü ise, her iki akit taraf mevzuatına göre nazara alınabilecek sigortalılık sürelerinin varlığı halinde, uygulanacak mevzuata göre yardım hakkının doğmasında, diğer akit taraf mevzuatına göre geçen ve aynı zamana rastlamayan, hesaba dahil edilebilir nitelikteki sigortalılık sürelerinin de nazara alınacağını; sigortalılık sürelerinin hangi ölçüde hesaba dahil edilebileceğini ise, hesaba dahil edilebilirliğini tayin eden mevzuata göre tespit edileceği ifade edilmiştir.
Nitekim Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt dışında geçirdikleri çalışma sürelerinin sosyal güvenlikleri açısından değerlendirilebilmesi amacıyla 22.05.1985 tarihli resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş bulunan 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan ... Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunla, ... vatandaşlarının yurt dışında 18 yaşını doldurduktan sonra, ... vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, bu Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri halinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirileceğini öngörmüştür.
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, anılan sözleşme hükmünün uygulanabilmesi, Türkiye Cumhuriyeti ile Federal ... Cumhuriyeti arasında imzalanan sosyal güvenlik sözleşmesi kapsamında, Türkiye’de sigorta başlangıcına esas olan ... Rant Sigortasına giriş tarihinin, 3201 sayılı Kanun kapsamında borçlanılması ile mümkündür.
Öte yandan, 11.09.2014 tarihli Mükerrer Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun 29"uncu maddesi ile 3201 sayılı Kanunun 5"inci maddesinin beşinci fıkrasına “Ancak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde ... sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin ... sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.” cümlesi eklenerek; yurtdışında ilk defa çalışmaya başlayanların bu çalışmalarının ilgili sözleşme kapsamında Türkiye"de sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilebilmesi 3201 sayılı Kanun kapsamında borçlanma yapma şartına bağlanmıştır.
Unutulmamalıdır ki, ... Rant Sigortasına giriş tarihinin ... sigorta başlangıcı olarak kabulü özünde söz konusu tarih itibariyle bir gün çalışıldığının kabulü anlamını da taşımaktadır. Bu nedenle, ... sigorta başlangıcı olarak kabul edilen tarihe ilişkin sürenin fiilen borçlanılmış ve ... sosyal güvenliği bakımından değerlendirilebilir hale getirilmiş olmasını aramak, yerinde olacaktır.
Şu halde, yapılması gereken iş, davacı tarafa yöntemine uygun şekilde verilecek mehille, ... Rant sigortasına giriş tarihi olan 16.04.1973 tarihini içerecek şekilde ve 31.05.2013 tarihli borçlanma talep tarihindeki şartlar çerçevesinde yurt dışı borçlanması usulünce sağlanmalı ve borçlanmanın varlığı halinde, sigorta başlangıcına hükmedilmelidir.
2-Öte yandan, sigortalıların yaşlılık aylığına hak kazanıp kazanmayacakları, aylığa hak kazanmada hangi mevzuat hükümlerine ve şartlarına tabi olacakları hususu, yaşlılık aylığı başvuru tarihinki koşullara göre saptanabilecekdir. Diğer bir ifadeyle, tahsis talep tarihi itibarıyla, sahip olunan yaş, prim gün sayısı, kabul edilen geçerli sigortalılık statüsü ve süreleri gibi donelerin birlikte değerlendirilmesiyle sonuca ulaşılabilecektir. Bu anlamda, sadece sigorta başlangıç tarihine göre ve şarta bağlı şekilde geleceğe yönelik olarak sigortalının, belli bir mevzuat hükmüne göre tahsise hak kazacağını belirlemek mümkün olmadığı gözetilmeksizin; giderek, esasen bu yönde bir talebi dahi bulunmadığı halde talebi aşacak şekilde, 58 yaş-15 yıl sigortalılık süresinin ikmal edilmesi, 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanmayı yapması ve talep edilmesi halinde 506 sayılı Yasaya göre talebi takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine hükmedilmiş olması ayrıca yerinde bulunmamıştır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 30.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.