Danıştay 13. Daire 2020/742 Esas 2021/720 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/742
Karar No:2021/720

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi’nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıya ait akaryakıt istasyonunda 30/05/2016 tarihinde yapılan denetimde, istasyon otomasyon sistemine bağlı olmayan yer altı tankı bulundurduğunun ve bu tankın içerisinde yeterli şart ve seviyede ulusal marker içermeyen, teknik düzenlemelere aykırı ve tağşiş edilmiş akaryakıt bulunduğunun tespit edildiği, bu suretle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (l) bendi ile 18. maddesine aykırı davrandığından bahisle aynı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentleri uyarınca her bir ihlâl için 1.208.229,00-TL olmak üzere toplamda 2.416.458,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi’nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; davacıya ait "... Köyü, ... yolu üzeri, .../..." adresindeki akaryakıt istasyonunda 30/05/2016 tarihinde yapılan denetimde otomasyon sistemine bağlı olmayan ve içerisinde akaryakıt bulunan yer altı tankının bulunduğunun tespit edildiği, yer altı tankından alınan numune hakkında yapılan analiz sonuçlarına göre akaryakıtın ulusal marker seviyesi geçersiz olan kaçak nitelikte olduğunun belirlendiği, yürütülen soruşturma neticesinde her bir ihlâl için 1.208.229,00-TL olmak üzere toplamda 2.416.458,00-TL idarî para cezası verildiği; bu durumda, davacının sahibi olduğu akaryakıt istasyonunda otomasyon sistemine bağlı olmayan bir yer altı tankının bulunduğu ve bu tankın içerisinde de ulusal marker seviyesi geçersiz kaçak akaryakıtın yer aldığı yerinde yapılan denetim ve düzenlenen tutanak ile sabit olduğundan, idarî para cezası verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, lokanta tarafında bulunan ve yeraltına gömülü olan tankın paslı görünümde ve 30-35 yıllık tank olduğu, gizli bir tank olmadığı, görünür vaziyette olduğu, atıl vaziyette olduğundan kullanılmadığı, korozyona uğradığı, depo temele denk geldiğinden çıkarılamadığı, içerisindeki 4 cm yüksekliğindeki motorin olarak nitelendirilen ürünün renginden de anlaşılacağı üzere piyasa faaliyetine konu edilebilecek, satış yapılabilecek nitelikte bir ürün olmadığı, nitekim ürünün seviyesi gereği pompa ile çekilemediği, ancak tanka sarkıtılan dinamo ile numune alınabildiği, dip seviyede 30 yıllık yağmur sularının karışması sonucu oluşan çamurlu beklemiş yakıtın miktarından da ticari amaç güdülmediğinin anlaşılacağı, renginden anlaşılacağı üzere böyle bir ürünün satış amaçlı bulundurulduğuna kanaat getirilmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, yetkililerin 15/04/2020 tarihinde bahse konu ürüne el koymak için geldiği ve toplamda 53 litre yakıt çıktığı, çıkan ürünün motorine bile benzemediği, dip tortusu olduğunun açık olduğu, mahkeme ve istinaf kararında somut gerekçe bulunmadığı, gerekçeli karar hakkının ihlâl edildiği, denetimin herhangi bir ihbar ya da şikâyet üzerine olmadığı, rutin kontrol olduğu, depo kapağının açıkta olduğu gizli olmadığı, tankın bağlantısının olmadığı ve boş olduğu, sadece dipte yağmur suyu ile karışmış tortu olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacıya ait "... Köyü, ... yolu üzeri, .../..." adresindeki akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde otomasyon sistemine bağlı olmayan ve içinde kaçak akaryakıt olan yer altı tankı ile yeterli şart ve seviyede ulusal marker içermeyen, teknik düzenlemelere aykırı, tağşiş edilmiş akaryakıt bulunduğu tespit edilmiştir.
Kurul'un ... tarih ve ... sayılı kararı ile 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (l) bendi ile 18. maddesine aykırı davrandığından bahisle, aynı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentleri uyarınca her bir ihlâli için 1.208.229,00-TL olmak üzere davacıya toplam 2.416.458,00-TL idarî para cezası verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülükleri" başlıklı 4. maddesinin 4. fıkrasına 6455 sayılı Kanun'la eklenen (l) bendinde, bu Kanuna göre faaliyette bulunanların kaçak akaryakıt veya sahte ulusal marker elde etmeye, satmaya ya da herhangi bir piyasa faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde lisansa esas teşkil eden belgelerde belirlenenlere aykırı sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipmanı bulundurmamak ile yükümlü oldukları; "Ulusal marker" başlıklı 18. maddesinin 6455 sayılı Kanun'la yeniden düzenlenen 4. fıkrasında, numunelerde yapılacak testlerde ulusal markerin gerektiği şart ve seviyede bulunmadığı laboratuvar analizi ile tespit edildiğinde, 19. madde hükümlerinin uygulanacağı; işlem tarihinde yürürlükte bulunan "İdari para cezaları" başlıklı 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bendinde ise, 4. maddenin dördüncü fıkrasının (l) bendi ile 18. maddenin ihlâl edilmesi halinde sorumlulara bir milyon Türk Lirası idari para cezası verileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacıya isnat edilen fiillerin sübut bulduğu gerekçesiyle ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verildiği ve istinaf başvurusunun da reddine karar verildiği görülmekle birlikte, uyuşmazlığın çözümlenmesine yönelik olarak Dairemizin 22/10/2020 tarihli ara kararı ile davalı idareden, "... davacı tarafından, lokanta tarafında bulunan yeraltında gömülü olan tankın paslı görünümde ve 30-35 yıllık tank olduğu, gizli bir tank olmadığı, görünür vaziyette olduğu, atıl vaziyette olduğundan kullanılmadığı, korozyona uğradığı, oturduğu evin temeline denk geldiğinden çıkarılamadığı, içerisindeki 4 cm yüksekliğindeki motorin olarak nitelendirilen ürünün renginden de anlaşılacağı üzere piyasa faaliyetine konu edilebilecek, satış yapılabilecek nitelikte bir ürün olmadığı, nitekim ürünün seviyesi gereği pompa ile çekilemediği, ancak tanka sarkıtılan dinamo ile numune alınabildiği, dip seviyede 30 yıllık yağmur sularının karışması sonucu oluşan çamurlu beklemiş yakıtın miktarından da ticari amaç güdülmediğinin anlaşılacağı, renginden anlaşılacağı üzere böyle bir ürünün satış amaçlı bulundurulduğuna kanaat getirilmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu hususlarının ileri sürüldüğü, öte yandan, ... Asliye Ceza Mahkemesi'nin ... esasına kayıtlı dosyada, lokanta kısmının yan tarafında bulunan yer altı tankında 4 cm yüksekliğinde motorin bulunduğu ve alınan numunenin analizi neticesinde düzenlenen ... tarih ... no.lu raporda; numunenin ulusal marker seviyesinin geçersiz olduğu, tağşiş edilmiş olduğu, kaçak ürün niteliğinde olduğu yönünde tespitlere yer verildiği, her ne kadar istasyonda kaçak akaryakıt tespit edilmişse de kamera kayıtları, istasyon yerleşim planı, tanık beyanları ve tespit tutanağının incelenmesinden, tankın otomasyona ve pompalara bağlı olmadığından ticari amaçla satışının yapılmadığının anlaşılacağı, akaryakıt satışı için ticari amaç güdülerek kaçak akaryakıtın bulundurulması gerektiği, fakat böyle bir amaç güdülmediğinin kaçak akaryakıtın bulunduğu tankın otomasyona bağlı olmamasından anlaşıldığı, yakıtın seviyesinin az olduğu, pompa ya da başka bir şeyle çekilmesinin mümkün olmadığı, yıllar önce babası tarafından işletilen istasyon zamanından kaldığından analizin geçersiz çıktığı hususları tespit edilerek ... tarih ve K: ... sayılı kararla davacının beraatine hükmedildiği, anılan kararın kesinleştiği görüldüğünden, davacı tarafından ileri sürülen iddialar ve ceza yargılamasında yer verilen tespitler göz önüne alındığında dava konusu olaya ilişkin olarak dava dosyasına sunulanlar dışında herhangi bir tespitin yapılıp yapılmadığı sorularak, yapıldı ise buna ilişkin tüm bilgi, belge ve teknik açıklamaların...." istenilmesine karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından ara kararına verilen ... tarihli ve ...sayılı cevapta, dava konusu olaya ilişkin olarak dava dosyasına sunulanlar dışında herhangi bir tespitin yapılmadığı belirtilmiştir.
Öte yandan, dosyada yer alan ... Üniversitesi Prof. Dr. ... Yakıt Uygulama ve Araştırma Merkezi'nce hazırlanan ve idari para cezasına gerekçe teşkil eden ... tarih ... no.lu analiz sonuç raporunda numunenin ulusal marker seviyesinin geçersiz olduğu, yoğunluk, damıtma ve kükürt parametreleri açısından teknik düzenlemelere aykırı olduğu, söz konusu numunenin 5015 sayılı Kanun'un 2. maddesinin (5) numaralı alt bendinde tanımlanan "akaryakıt tanımına uymadığı" yönünde tespitlere yer verildiği görülmektedir.
Yine, ... Asliye Ceza Mahkemesi tarafından verilen ... tarih ve E:..., K:...sayılı kararda, "...suça konu akaryakıt istasyonuna ait kamera kayıtları, istasyonun yerleşim planı, suç tutanağı, zabıt mümzi tanığın beyanları göz önüne alındığında, kaçak akaryakıt bulunan tankın otomasyon sistemine bağlı olmadığından satışa arz edilmediği, söz konsu tankın içinde bulunan akartakıtın seviyesinin az olması sebebiyle pompa veya başka şekilde çekilmesinin mümkün olmadığı, sanığın da söz konusu akaryakıtın yıllar önce ölen babası tarafından işletildiği dönemden kalmış olabileceği yönünde savunmada bulunduğu göz önüne alındığında sanığın üzerine atılı suçu işlediğine dair her türlü şüpheden uzak kesin ve inandırıcı nitelikte somut delil elde edilemediği......." gerekçeleriyle davacı hakkında beraat kararı verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesi tarafından öncelikli olarak ... Asliye Ceza Mahkemesi'nce verilen ve kesinleşen beraat kararı ile davacının savunmasında belirttiği iddialar da göz önünde bulundurularak gerekirse keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması, ayrıca yine bir ara kararı ile ... Üniversitesi Prof. Dr. ... Yakıt Uygulama ve Araştırma Merkezi'nden "ulusal marker" uygulamasının 2007 yılından sonra uygulamaya konulduğu dikkate alınarak söz konusu numuneye ait ürünün bu tarihten önceki bir döneme ait olup olmadığının ve davacının iddia ettiği üzere yağmur suyu, çamur ve pas ile karışması sonucunda analiz raporundaki sonuca benzer bir sonucun çıkıp çıkmayacağının sorulması suretiyle maddi vakıanın açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu itibarla, eksik inceleme ve araştırma sonucu verilen İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi’nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 25/02/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.