Danıştay 10. Daire 2016/11136 Esas 2021/778 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/11136
Karar No : 2021/778

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ
Dava konusu istem: Davacı tarafından, genel kadın olarak tescil edilmesi istemiyle yaptığı başvuru üzerine, sosyal hizmet uzmanı ile yapılacak olan görüşmelere gelmediğinden dolayı başvuru dosyasının işlemden kaldırılmasına ve ilk tescil talebinin reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Kastamonu İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı kararının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:..., K:… sayılı kararıyla; komisyonun davacıyı fuhşa sürükleyen sebepleri araştırarak tekrar namuslu hayata dönmesini sağlayıcı tedbirleri alması gerektiği açık ise de davacının ... Asliye Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve K:… sayılı kararıyla bir yıl hapis cezasına mahkûm edildiği, bu cezanın infazının 16/02/2015 tarihinde başladığı, hak ederek salıverilme tarihinin 16/02/2016, koşullu salıverilme tarihinin ise 17/10/2015 olduğu, davacının Tüzüğün 20. maddesi kapsamındaki tedbirin bir parçası olan sosyal hizmet uzmanıyla yapılacak olan görüşmeye 05/03/2015 ve 07/04/2015 tarihlerinde davet edildiği, görüşmeye davet tarihlerinin anılan cezanın infazına ilişkin süreler içerisinde olduğu, bu durumun sosyal hizmet uzmanı tarafından yapılan görüşmeye gelmemeye yönelik olarak kabul edilebilir ve geçerli bir mazeret kapsamında değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından; davacının sosyal hizmet uzmanı ile yapılacak görüşmelere gelmemesi nedeniyle dava konusu işlemin tesis edildiği, Komisyonun yetkisi dâhilinde işlem tesis ettiği, 492 sayılı Kanun gereği harçlardan muaf olmalarına rağmen temyize konu kararda başvurma harcı, karar harcı ve vekâlet harcının yargılama giderleri içerisinde kendilerine yükletilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :.Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı, vekili aracılığıyla sunduğu 25/12/2014 tarihli dilekçe ile genel kadın olarak tescil edilmesi istemiyle davalı idareye başvurmuş ve başvuru dilekçesi ekinde Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü hükümlerine tamamen uyacağına, gerek Tüzük hükümlerine gerekse Komisyon tarafından alınacak karar ve tedbirlere aykırı hareket etmeyeceğine ilişkin Kastamonu 3. Noterliği'nin … tarih ve … yevmiye nolu taahhütnamesini davalı idareye sunmuştur.
Davacının başvurusu üzerine alınan ... tarih ve ... sayılı Komisyon kararıyla, genel kadın olmak için müracaatta bulunan kişilerin ilk testlerinin negatif olduğu durumlarda, müracaattan önce riskli temasları olabileceğinden ve bahsi geçen hastalıkların inkübasyon periyotlarının göz önüne alınması gerektiğinden verdikleri ilk testten sonra altıncı ayda yapılan test sonuçlarına göre kesin sonuca ulaşılacağından kişi hakkında kararın bu sonuca göre verileceğine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Komisyon kararı gereği ve Tüzüğün 20. maddesinde belirtilen tedbirlerin araştırılması ve hayata geçirilmesi için davacının başvuru dosyasının değerlendirmeye alındığı belirtilerek davacı hakkında Komisyonca yapılacak olan gerekli inceleme ve araştırmalar sonucunda genel kadın olarak çalışmak için ilk tescil talebi konusunda bir değerlendirme yapılmasına karar verilmiş, ... tarih ve ... sayılı yazı ile de davacı hakkında yapılacak olan gerekli inceleme ve araştırmalar sonucunda genel kadın olarak ilk tescili konusunda karar verileceği davacıya bildirilmiştir.
... tarih ve ... sayılı Komisyon kararının akabinde, Komisyonun ... tarih ve ... sayılı yazısı ile Kastamonu İl Emniyet Müdürlüğü'nden Tüzüğün 20. maddesi uyarınca davacı hakkında gerekli inceleme ve araştırmanın yapılarak bilgi verilmesi istenilmiş, Kastamonu İl Emniyet Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı yazısı ekinde gönderilen 11/02/2015 tarihli araştırma tutanağında davacının Kastamonu ilinde herhangi bir fuhuş olayına karışmadığının, müracaat dilekçesinde belirtmiş olduğu adreste bulunmadığının ve çeşitli suçlardan kaydının bulunduğunun tespit edildiği bildirilmiştir.
Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü'ne gönderilen ... tarih ve ... sayılı yazıyla Tüzüğün 20. maddesi uyarınca davacı hakkında gerekli tahkikat yapılarak bilgi verilmesinin istenmesi üzerine, Kastamonu Valiliği Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü tarafından davacıya 05/03/2015 tarihi için görüşme randevusu verilerek randevu tarihi 27/02/2015 tarihli yazıyla davacı vekiline bildirilmesine rağmen davacının belirlenen tarihte görüşmeye katılmaması üzerine ikinci kez 07/04/2015 tarihi için görüşme randevusu verilerek randevu tarihi 01/04/2015 tarihli yazıyla davacı vekiline bildirilmiş olmasına rağmen davacının bu görüşmeye de katılmaması üzerine 05/03/2015 ve 08/04/2015 tarihli tutanaklar … tarih ve … sayılı yazı ekinde Komisyona sunulmuştur.
... tarih ve ... sayılı kararla, davacı Sosyal Hizmet Uzmanı ile yapılacak olan görüşmelere gelmediğinden dolayı başvuru dosyasının işlemden kaldırılmasına ve ilk tescil talebinin reddedilmesine karar verilmiş, bu kararın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nün "Tesbit" başlıklı 20. maddesinde, "Mükerreren ve bir çok erkeklerle münasebette bulunması dolayısiyle bir kadının fuhşu sanat edindiğinden şüphe edilir ve hakkında gizli ve etraflıca yapılan inceleme ile elde edilen müspet delillerle kendisinin 15 inci maddede yazılı genel kadınlar vasıflarını haiz olduğu meydana çıkarılırsa, evvela bu kadını fuhşa sürükleyen sebepler komisyonca araştırılır ve kendisinin tekrar namuslu bir hayata dönmesini sağlıyacak tedbirler düşünülür. Bu tedbirlerin faide vermediği hallerde bu kadın hakkında 21 inci maddedeki şartlar varsa Genel Kadınlar hakkındaki hükümler, bu şartlar yoksa 23 üncü maddede yazılı sağlık tedbirlerine dair hükümler uygulanır.
Bir kadın hakkında bu hükümlerin uygulanması Komisyon kararına bağlıdır."; "Tescil şartları" başlıklı 21. maddesinde ise, "Komisyonca bir kadının genel kadın olarak tesciline karar verilebilmesi için, aşağıdaki şartların bulunması lazımdır:
a) Fuhşu kendisine sanat edinmek veya 20 nci madde gereğince hakkında komisyonca karar verilmiş olmak,
b) 21 yaşını bitirmiş olmak,
c) Yabancı tabiiyetinde bulunmamak,
d) Tabiiyetsiz olmamak." düzenlemeleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda metni aktarılan Tüzük kurallarına göre; Komisyonca bir kadının genel kadın olarak tesciline karar verilmeden önce tekrar namuslu hayata dönmesini sağlayacak tedbirlerin düşünülüp uygulanacağı, tedbirlerin faydasız olması halinde 21. maddedeki şartları da taşıması halinde tescil edilebileceği açıktır.
Davacının 25/12/2014 tarihli başvurusu üzerine, davalı idare tarafından Tüzüğün 20. maddesi uyarınca davacıyı fuhşa sürükleyen sebeplerin araştırılması ve davacının tekrar namuslu bir hayata dönmesini sağlayacak tedbirlerin düşünülmesine yönelik olarak ilgili kurumlarla yazışmalar yapılmış olup, davacının başvurusunun değerlendirilebilmesi için bu çalışmaların yürütülmesi zorunludur.
Davacıyı fuhşa sürükleyen sebeplerin ortaya konulması ve davacının tekrar namuslu bir hayata dönmesini sağlayacak tedbirlerin belirlenmesi ancak davacının sosyal hizmet uzmanı ile yapacağı görüşmeler ve bu görüşmeler üzerine düzenlenecek raporun Komisyonca değerlendirilmesi ile mümkün olabilecektir.
Davacının 05/03/2015 ve 07/04/2015 tarihli görüşmelere katılmaması nedeniyle hakkında durum değerlendirme raporu düzenlenememiş ve bu nedenle Tüzüğün 20. maddesi uyarınca yapılması gereken araştırma tamamlanamamıştır.
Davacının başvurusunun sonuçlandırılabilmesi için Tüzüğün 20. maddesi uyarınca araştırma yapılmasının zorunlu olması ve davacının 22/12/2014 tarihli taahhütname ile Komisyon tarafından alınacak karar ve tedbirlere aykırı hareket etmeyeceğini kabul, beyan ve taahhüt etmiş olması karşısında, araştırmanın davacının sosyal hizmet uzmanı ile olan görüşmelere katılmamasından dolayı tamamlanamamış olması nedeniyle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
İdare Mahkemesince her ne kadar davacının görüşme tarihlerinde ceza infaz kurumunda bulunmasının sosyal hizmet uzmanı tarafından yapılan görüşmeye gelmemeye yönelik olarak kabul edilebilir ve geçerli bir mazeret kapsamında değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmişse de, davacı veya vekili tarafından davalı idareye bu konuda bir bilgi verilmemiş olması ve davacının başvurusunun değerlendirilebilmesi için Tüzüğün 20. maddesinde öngörülen sürecin işletilmesinin zorunlu olması karşısında İdare Mahkemesinin bu yöndeki gerekçesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin iptali yönünde verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, davalı idare tarafından başvurma harcı, karar harcı ve vekâlet harcının yargılama giderleri içerisinde kendilerine yükletilmesinin de hukuka aykırı olduğu iddia edilerek İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmiş ise de; mahkemece bozma kararına uyulması halinde bu hususta yeniden bir karar verileceğinden, davalı İdarenin bu hususa ilişkin temyiz istemi hakkında bu aşamada karar verilmesine gerek görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:..., K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/02/2021 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.

(X)-KARŞI OY :

İdare ve Vergi Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararı hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından temyiz isteminin reddi ile kararın onanması gerektiği görüşüyle Daire kararına katılmıyorum