Danıştay 6. Daire 2019/18140 Esas 2021/2574 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/18140
Karar No : 2021/2574

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ :… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … mahallesi, … ada, … parsel (eski … ada, … parsel ) taşınmaza ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında, mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile ek bilirkişi raporunun ve dosya içerisinde yer alan diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda; uyuşmazlık konusu alanın üst 1/25.000 ölçekli nazım imar planında "meskun düzenlenecek konut alanı" lejantında kaldığı, dava konusu planlama alanı 1995 yılından 2012 yılı imar planı değişikliğine kadarki süreçte "kentsel rekreasyon alanı" olarak düzenlenirken, 13.09.2012 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile "ticari rekreasyon alanına" çevrildiği, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine konu edilen imar adasının kullanım kararı olan "ticari rekreasyon alanı" lejantının ve gösteriminin imar mevzuatında tanımlanmadığı, buna karşılık kentsel rekreasyon alanlarının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde sosyal donatı alanları başlığı altında açık-yeşil alan olarak tanımlı olduğu, diğer taraftan 2012 yılı onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine ait plan notlarında, ticari rekreasyon alanlarında, eğlenme ve dinlenme amaçlı lokanta, çocuk bahçeleri, oyun alanları, piknik ve eğlence yerleri gibi kullanımların yer alabileceğinin düzenlendiği, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde ve 1/25.000 ölçekli nazım imar planına ait uygulamaya yönelik çerçeve plan koşullarında kentsel rekreasyon alanında yer alabileceği belirtilen kullanımlar ile 2012 yılı onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planında uyuşmazlık konusu ticari rekreasyon alanında yer alabileceği belirtilen kullanımların aynı olduğu, dolayısıyla dava konusu planlarda tanımlanan ticari rekreasyon alanı ile kentsel rekreasyon alanı arasında işlevsel açıdan bir fark bulunmadığı, bu doğrultuda dava konusu 2015 yılı onaylı 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile sosyal donatı alanları içinde açık-yeşil alan kapsamında kalan rekreasyon alanının toplam 5.591 m2 küçültüldüğü, buna karşılık aynı hizmet etki alanı içinde eşdeğer alan ayrılmadığı, bu yönüyle dava konusu plan değişikliklerinin sosyal donatı dengesini bozacak nitelikte olduğu ve Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin imar planlarının değiştirilmesi esasları başlığı altında yer alan düzenlemelere aykırı olduğu, davalı idarece, ihtiyaçlara binaen donatı alanları arasında değişiklik yapılabileceği, bu doğrultuda ticari rekreasyon alanı yerine bölgenin ihtiyacı olan dini tesis alanı getirilmesinde kamu yararı bulunduğu iddia edilmekte ise de şehircilik disiplininin böyle bir öğretisi olmadığı gibi bu planlama yaklaşımının imar mevzuatında da karşılığının olmadığı, dava konusu plan değişikliği ile güneydeki imar adasında kaldırılan cami alanı ile kuzeydeki imar adasına büyütülerek taşınan cami alanı arasında yaklaşık 200 metre mesafe ve 25 metrelik kot farkı bulunduğu, uyuşmazlık konusu cami alanını kullanacak olanların çoğunlukla güneydeki konut alanları olacağı, ancak arada %12.5 eğime sahip en az 200 metre mesafe bulunduğundan, kullanıcılar göz önünde bulundurulduğunda yer seçiminin ergonomik olmadığı, gerek cami alanının yeni yeri gerekse eski yeri odak noktası alındığında 500 metre ila 750 metre mesafesinde E:1.00 yapılaşma koşullarına sahip 4 adedi faal durumda olan toplam 5 adet ibadet alanı bulunduğu, faal haldeki 4 adet ibadet alanının büyüklüklerinin 2.307 m2, 2.487 m2, 2.655 m2 ve 2.711 m2 olduğu, henüz yapılaşmasını tamamlamamış 5. ibadet alanın ise 3.118 m2 büyüklüğünde olduğu, uyuşmazlık konusu cami alanının hinterlandında, yapı yoğunluğu ve nüfus artışına sebep olacak herhangi bir plan değişikliği yapılmamışken ve yakın çevrede en küçüğü 2.300 m2 olan cami alanları bulunmakta iken; dava konusu cami alanının büyüklüğünün öncekine göre yaklaşık 3 kat artırılmasının bilimsel ve nesnel gerekçesi bulunmadığı, ayrıca "önceki cami alanının yerinin basıkta kaldığı, büyüklüğünün yeterli olmadığı, bulvara cepheli olması halinde daha iyi hizmet vereceği, ayrıca ana caddeden geçenlerin de camiden faydalamasına olanak tanıyacağı şeklinde davalı idarece ileri sürülen plan değişikliği gerekçelerinin, imar mevzuatında öngörülen teknik ve nesnel gerekçelerden uzak olduğu, kamu yararı içermediği, öte yandan 2015 yılı onaylı 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile cami alanın çevresinde ayrılmış olan 1.886 m2 büyüklüğündeki yol ve otopark alanının, 2016 yılı onaylı 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile kaldırılarak, cami alana eklenmesinin trafik ve ulaşım yönünden olumsuz etkisinin olmayacağı, zira dava konusu cami alanının mahalle ya da en fazla semt camisi niteliğinde olabileceği, … Camii veya … Camii gibi ziyaretçisi ve kullanıcısı çok olan bir cami niteliğinde olmayacağından trafik üreten ya da trafik çeken niteliği bulunmayacağı, zaten 2016 yılı onaylı imar planı değişikliklerinin, 2015 yılı onaylı imar planlarında 5.591 m2 olarak öngörülmüş olmasına rağmen daha küçük miktarda cami alanı ayrılmasına ilişkin hatanın tashihine yönelik olduğu, söz konusu 2016 yılı onaylı imar planı değişiklikleri ile cami alanı inşaat miktarının 1.886 m2 artırılmasına olanak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
… Belediye Başkanlığı tarafından, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin doğrudan … Büyükşehir Belediye Meclis kararı ile onaylandığı, dava konusu işlemlerde ilçe belediyesinin dahli bulunmadığından hasım mevkiinden çıkarılması gerektiği ileri sürülmektedir.
… Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, uyuşmazlık konusu taşınmazın kentsel rekreasyon alanından, ticari rekreasyon alanına çevrilmesine ilişkin imar planı değişikliğinin, ilgili belediyece 5 yıllık süresi içinde kamulaştırılmadığından çok sayıda kamulaştırmasız el atma davasına konu edilen alanın maliklerince özel amaçlı kullanılabilmesinin önünü açmak amacıyla yapıldığı, bilirkişi raporunda dava konusu 2015 yılı onaylı imar planı değişikliklerinden ziyade, uyuşmazlık konusu taşınmazın ticari rekreasyon alanına çevrilmesine ilişkin bakılan davaların konusu olmayan 13.09.2012 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin ele alındığı, davacının da büyük olasılıkla dava konusu 2015 yılı onaylı imar planı değişikliklerinin içeriğini bilmeden, sadece duyum üzerine bakılan davaları açtığı, nitekim davacının cami alanı ve sosyal tesis alanına yönelik herhangi bir iddiasının bulunmadığı, iddialarının tamamının dava konusu olmayan 2012 yılı onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine yönelik olduğu, dava konusu planların ise ticari rekreasyon alanı içinde bulvara cepheli olacak şekilde cami alanı oluşturulmasına ilişkin olduğu, plan değişikliği doğrultusunda yapılan parselasyonun da davacının hissesi ile ilgisinin bulunmadığı, davacının hissesinin başka bir alana taşınmadığı, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde ibadet alanlarının da donatı alanları içerisinde düzenlendiği, dava konusu plan değişiklikleri ile bölgenin ihtiyaçları doğrultusunda bir sosyal donatı alanı yerine başka bir sosyal donatı alanı getirildiğinden, bölgedeki donatı alanının azaltıldığına yönelik bilirkişi değerlendirmesinin hatalı olduğu, dava konusu cami alanının belediyenin ve hazinenin hisselerinden oluşturulduğu, bu alana özel şahıs hissesi taşınmadığından kimsenin hak kaybına uğratılmadığı, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine … İlçe Müftülüğünce uygun görüş verildiğinden plan değişikliğinin nesnel koşullarının oluştuğu ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Uyuşmazlık konusu eski … ada, … parsel sayılı taşınmaz, önceki 12.10.1995 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 13.06.1996 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında E:0.10, hmaks:6.50 metre yapılaşma koşullarında kentsel rekreasyon alanı kullanımında kalmakta olup bu planlar doğrultusunda alanda yapılan parselasyon sonucunda toplam 50.200 m2 büyüklüğünde KOP parseli olarak oluşturulmuş, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı, …Belediye Başkanlığı ve davacı ile birlikte çok sayıda özel şahıs bu alanda hisselendirilmiştir.
Söz konusu taşınmazın içinde yer aldığı kentsel rekreasyon alanı işlevli … sayılı imar adası ile kuzeyinde yer alan yine kentsel rekreasyon alanı işlevli … sayılı imar adasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile bu doğrultuda Yenimahalle Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile söz konusu imar adalarında yer alan özel şahıs hisselerinin kuzeydeki … sayılı imar adasının batı kısmında toplanması amacıyla toplam 9.199 m2 büyüklüğündeki özel şahıs hissesine karşılık gelen kısmın işlevi sosyal-kültürel tesis alanına çevrilmiş, kalan kısmın işlevi kentsel rekreasyon alanı olarak korunmuştur.
Anılan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin, açılan davalar sonucunda ilk olarak … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı ve … tarihli, E:…, K:.. sayılı kararı ile iptallerine karar verilmesi üzerine -(söz konusu imar planlarına karşı açılan davalarda nihai olarak, Danıştay Altıncı Dairesinin bozma kararına uyularak davanın ehliyet yönünden reddi yolunda verilen kararlar kesinleşmiştir)- uyuşmazlık konusu alana ilişkin yeni 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği Yenimahalle Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanmıştır. Uyuşmazlık konusu imar adaları ile ilgili açılmış çok sayıda kamulaştırmasız el atma davası bulunduğu gerekçe gösterilerek, anılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile imar adalarının "E:0.10, hmaks:6.50 metre (2 kat) yapılaşma koşullarında kentsel rekreasyon alanı" olan işlevi aynı yapılaşma koşulları ile ticari rekreasyon alanına çevrilmiş, plan notlarında; ticari rekreasyon alanlarında, eğlenme ve dinlenme amaçlı lokanta, çocuk bahçeleri, oyun alanları, piknik ve eğlence yerleri gibi kullanımların yer alabileceği düzenlenmiştir.
Davacının hissedarı olduğu ticari rekreasyon alanı işlevli eski … ada, … sayılı KOP parselinin dava dışı diğer hissedarı olan … tarafından …Belediye Başkanlığına yapılan başvuru ile, KOP parselinde bulunan hisselerinin ifraz edilerek tek tapu olarak düzenlenmesi halinde belediye aleyhine kamulaştırmasız el atma davası açılmayacağı taahhüt edilmiş, bu doğrultuda davalı ilçe belediyesi ile söz konusu şahıs arasında 24.07.2014 tarihli uzlaşma protokolü imzalanmıştır. Bu uzlaşma protokolü doğrultusunda da uyuşmazlık konusu … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda yeniden parselasyon yapılması Yenimahalle Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek, Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Temyiz istemi Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/18040 sayılı dosyasında incelenen 05.02.2015 onay tarihli parselasyon sonucunda, ticari rekreasyon alanı işlevli 50.092 m2 büyüklüğündeki eski …ada, …sayılı parselin bulunduğu alanda toplam 36.307 m2 büyüklüğünde yeni 5 sayılı parsel ile toplam 13.875 m2 büyüklüğünde yeni … sayılı parsel oluşturulmuş, davacının eski …sayılı parseldeki 1.876 m2 hissesinden DOP kesintisi yapılmadan, aynı yerde 36.307 m2 büyüklüğünde oluşturulan yeni 5 sayılı parselde çok sayıda hissedar ile birlikte şuyulandırılmıştır. Diğer taraftan davalı idare ile uzlaşma prokolü imzalayan dava dışı 7 özel şahsın (… vd) eski … sayılı parseldeki hisseleri, DOP kesintisi yapılmadan aynı yerde 13.875 m2 büyüklüğünde oluşturulan yeni … sayılı parselde toplanmıştır.
Devam eden süreçte, … Derneğinin talebi doğrultusunda 43177 sayılı imar adası ile güneyindeki … sayılı imar adasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmıştır.
Temyiz istemi Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/18140 sayılı dosyasında incelenen 28.11.2015 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile; davacının hissedarı olduğu … ada, …sayılı parseldeki …Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait toplam 5.591 m2 büyüklüğündeki hisse … Bulvarına cepheli olacak şekilde ifraz edilmiş ve ifraz edilen bu alanın 3.705 m2'lik kısmının işlevi E:1.00, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında cami alanına, kalan 1.886 m2'lik kısmının işlevi 10 metre genişliğinde yol alanı ve otopark alanına çevrilmiş, taşınmazın kalan kısmındaki ticari rekreasyon alanı işlevi korunmuş, söz konusu 43177 sayılı imar adasının güneyindeki … sayılı imar adasında yer alan tamamı Hazineye ait toplam 1.785 m2 büyüklüğündeki … parsel sayılı taşınmazın önceki 13.05.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planında "E:0.60, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında dini tesis alanı" olan işlevi "E:1.00, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında sosyal tesis alanına" çevrilmiş ve sosyal tesis alanına çevrilen taşınmazdaki 1.785 m2 hazine hissesi ile kuzeydeki … sayılı imar adasında cami alanına çevrilen taşınmazdaki … Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait hissesinin yeri değiştirilmiştir.
Anılan 28.11.2015 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri doğrultusunda uyuşmazlık konusu alanda parselasyon yapılması Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Temyiz istemi Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/18011 sayılı dosyasında incelenen 17.03.2016 onay tarihli parselasyon sonucunda; davacının hissedarı olduğu ticari rekreasyon alanı işlevli 36.307 m2 büyüklüğündeki eski … ada, … parsel sayılı taşınmaz ile aynı yerde yine ticari rekreasyon alanı işlevli 30.716 m2 büyüklüğünde yeni … ada, … sayılı imar parseli oluşturularak, davacı ve diğer özel şahıs hissedarlarının tamamı DOP kesintisi yapılmadan anılan imar parselinde hisselendirilmiş, eski … ada, …parsel sayılı taşınmazdaki …Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait 4.879 m2 büyüklüğündeki hisse ile … Belediye Başkanlığına ait 712 m2 büyüklüğündeki hisse 2981 sayılı Kanunun Ek-1 maddesi uyarınca ferdileştirilerek, … Büyükşehir Belediye Başkanlığının 1.785 m2 hissesine karşılık güneydeki …sayılı imar adasında 1.785 m2 büyüklüğünde oluşturulan sosyal tesis alanı işlevli yeni … parsel sayılı taşınmaz müstakil şekilde …Büyükşehir Belediye Başkanlığına tahsis edilmiş, kalan 1.920 m2 hissesine karşılık uyuşmazlık konusu imar adasının … Bulvarına cepheli olan kuzeydoğu köşesinde 3.705 m2 büyüklüğünde oluşturulan cami alanı işlevli …ada, … parsel sayılı taşınmazda hazine ile birlikte hisseli şekilde tahsis yapılmış, aynı şekilde Hazinenin de güneydeki imar adasında kaldırılan dini tesis alanı işlevli taşınmazdaki 1.785 m2 hissesi bu alana taşınmış, ayrıca cami alanının çevresinde oluşturulan 10 metre genişliğindeki yol alanı için de parsel numarası verilerek (64692 ada, 2 parsel), …Büyükşehir Belediye Başkanlığının eski … sayılı parseldeki 1.174 m2 hissesi ile …Belediye Başkanlığının 712 m2 hissesi bu alanda şuyulandırılmıştır.
Diğer taraftan 28.11.2015 tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin onaylandığı … Büyükşehir Belediye Meclisi kararında, … Bulvarına cepheli olacak şekilde 5.591 m2 büyüklüğünde cami alanı ayrılmasına karar verildiği halde, söz konusu imar planı değişiklikleri doğrultusunda alanda 3.705 m2 büyüklüğünde cami alanı ile 1.886 m2 büyüklüğünde yol ve otopark alanı ayrılması üzerine … Derneğinin talebi doğrultusunda cami alanında hata tashihine yönelik olarak 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Temyiz istemi Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/18219 sayılı dosyasında incelenen 09.09.2016 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile, önceki 28.11.2015 onay tarihli imar planlarında cami alanının çevresinde ayrılan 10 metre genişliğindeki yol alanı kaldırılarak, söz konusu alanın tamamına "E:1.00, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında cami alanı" kullanımı getirilmiştir.
Bu şekilde 28.11.2015 ve 09.09.2016 tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri sonucunda, davacının hissedarı olduğu 36.307 m2 büyüklüğündeki 43177 ada, 5 parsel sayılı taşınmazda öngörülen ticari rekreasyon alanı toplam 5.591 m2 küçültülmüş, buna karşılık cami alanının öncesinde 1.785 m2 olan büyüklüğü, ilk olarak 28.11.2015 onay tarihli imar planı değişiklikleri ile 3.705 m2'ye, hata tashihine yönelik 09.09.2016 onay tarihli imar planı değişiklikleriyle de 5.591 m2'ye çıkarılmış, ayrıca yapılaşma koşulları da E:0.60'dan E:1.00'e yükseltilerek, toplam inşaat alanı 4.520 m2 artırılmış, ayrıca alana toplam 1.785 m2 inşaat alanlı sosyal tesis alanı ilave edilmiştir.
Bunun üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Yasanın 6.maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır. Anılan Yasanın 8. maddesinde ise alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davalı ... Belediye Başkanlığının usule ilişkin itirazları yerinde görülmemiştir.
Esasa ilişkin olarak bakılan dava ile Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/18219 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden, davacı tarafından genel olarak; hissedarı olduğu taşınmaz KOP niteliğinde "kentsel rekreasyon alanı" kullanımında iken, sırf kamulaştırma külfetinden kaçınmak amacıyla imar planı değişiklikleri yapılarak "ticari rekreasyon alanı" kullanımına çevrildiği, dolayısıyla dava konusu imar planı değişikliklerinin bilimsel, teknik gerekçelerin zorunlu kılması nedeniyle değil, taşınmazın hissedarları tarafından adli yargıda açılan kamulaştırmasız el atma davalarını konusuz bırakmak için yapıldığı, kamu yararı amacı taşımayan, tamamen keyfi şekilde yapılan planların imar mevzuatına aykırı olduğu, rekreasyon alanlarının, sosyal donatı alanları arasında sayılan açık yeşil alan niteliğinde bir işlev türü olduğu, dava konusu plan değişiklikleri ile ticari alana dönüştürülerek açık yeşil alan niteliğinin ortadan kaldırılmasının imar mevzuatına ve kamu yararına aykırı olduğu, KOP parseli niteliğinde olan bir alanın başına "ticari" kelimesi getirilerek, hissedarları tarafından kullanılabileceği izlenimi verilmeye çalışıldığı, ancak çok sayıda hissedarı bulunan bu alanda davacının tasarruf etme imkanı bulunmadığı gibi, davalı idarelerce kamulaştırma yükümlülüğü de yerine getirilmediğinden, davacının mülkiyet hakkının kısıtlandığı şeklinde iddialar sürülerek 28.11.2015 ve 09.09.2016 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin dava konusu edildiği görülmektedir.
Davacının iddiaları doğrultusunda somut uyuşmazlık ele alındığında, bakılan davaların; mevcut onaylı imar planında güneydeki imar adasında öngörülen dini tesis alanının büyütülerek, konumunun bulvara cepheli hale getirilmesi amacıyla davacının hissedarı olduğu taşınmazın ticari rekreasyon alanı olan işlevinin kısmen cami alanına çevrilmesine yönelik iddialarla değil, aksine alanda öncesinde yapılan parselasyon sonucunda oluşturulan ve davacının da hisselendirildiği kentsel rekreasyon alanı işlevli KOP parselinin ilgili idarelerce kamulaştırılmak yerine, sırf kamulaştırma maliyetinden kaçınmak amacıyla imar planı değişikliğine konu edilerek ticari rekreasyon alanına çevrilmesine yönelik iddialarla açıldığı anlaşıldığından, diğer bir ifade ile uyuşmazlığın temelini, kentsel rekreasyon alanının, ticari rekreasyon alanına çevrilmesi oluşturduğundan, hukuki denetimin de bu çerçevede yapılması gerektiği açıktır.
Buna göre, davacının hissedarı olduğu … ada, … (eski …) parsel sayılı taşınmazın işlevinin "kentsel rekreasyon alanından", "ticari rekreasyon alanına" çevrilmesine ilişkin değişikliğin, dava konusu 28.11.2015 ve 09.09.2016 onay tarihli imar planı değişiklikleri ile değil, Yenimahalle Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylananan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile gerçekleştirildiği, söz konusu uygulama imar planı değişikliğine karşı davacı tarafından açılan dava bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 28.11.2015 ve 09.09.2016 tarihli imar planı değişikliklerinin, davacının hissedarı olduğu taşınmazın, önceki 13.09.2012 onay tarihli uygulama imar planı değişikliği ile ticari rekreasyon alanına dönüştürülmüş olan işlevinin kısmen cami alanına çevrilmesine ve güneydeki imar adasında kaldırılan dini tesis alanın yerine sosyal tesis alanı işlevi getirilmesine ilişkin olması, davacı tarafından "cami alanı" ile "sosyal tesis alanı" fonksiyonlarına yönelik herhangi bir iddia ileri sürülmemesi, hatta bakılan davaların söz konusu kullanımlar yönünden açılmadığının davacı tarafından açıkça beyan edilmesi karşısında; dava konusu plan değişikliklerinin konusunu oluşturmayan kentsel rekreasyon alanın ticari rekreasyon alanına çevrilmesi sonucunda bölgede açık yeşil alan miktarının azaltıldığı, küçültülen sosyal donatı alanına karşılık aynı hizmet etki alanı içerisinde eşdeğer alan ayrılmadığı ve ticari rekreasyon alanı lejantının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği ekinde düzenlenen gösterimler arasında yer almadığı şeklinde bilirkişi raporunda yer verilen değerlendirmeler ile davacı tarafından dava konusu edilmeyen cami alanının yer seçim kararının uygun olmadığı, yakın çevrede mevcut ve planlı toplam 5 adet ibadet alanı bulunduğundan, bölgede daha büyük bir cami alanına ihtiyaç olmadığı, cami alanının büyüklüğünün yaklaşık 3 kat artırılmasının bilimsel ve nesnel gerekçesinin bulunmadığı şeklinde ek bilirkişi raporunda yer verilen değerlendirmelere itibar edilerek, dava konusu imar planı değişikliklerinin iptali yolunda verilen kararda isabet bulunmamaktadır.
Bu itibarla, davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA,
2. Dosyanın adı geçen …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi gönderilmesine, 25/02/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.