Danıştay 13. Daire 2017/3097 Esas 2021/761 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/3097
Karar No:2021/761

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Haber ve Görsel Yayıncılık A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ... logosuyla yayın yapan davacı şirkete ait yayın kuruluşu hakkında 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 1. fıkrasının (s) bendini ihlâl ettiğinden bahisle, anılan Kanun'un 32. Maddesinin birinci fıkrası uyarınca 703.129,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (Kurul) ... tarih ve ... sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda;
Dosyada mevcut bilgi belge ve CD'nin birlikte değerlendirilmesinden, dizinin esas temasına bakıldığında, babasının ölümü üzerine ... isimli işadamının vefa duygusu ile evine aldığı ... isimli karakterin, zengin yaşama kavuşmak ve ...'in eşinin yerine geçmek için eş zamanlı olarak akrabası olarak tanıttığı erkek arkadaşı ve zengin işadamı ... ile gayrimeşru ilişkisini sürdürdüğü, amacına ulaşmak için cinselliğini kullandığı, dolayısıyla kadının cinsiyetinin istismar edildiği ve aşağılayıcı nitelikte olduğu, diğer taraftan, söz konusu yayın her ne kadar bir dizi film ve kurgu niteliğinde ise de, görsel yayın kuruluşlarında ekrana gelen dizilerin toplum üzerindeki etkisinin çok yüksek olduğu, kurgudan öte gerçek gibi algılandığı ve kadınlara karşı olumsuz tavır ve davranışların oluşmasına sevk edebildiği, bu durumda, "..." isimli dizide işlenen temanın ve yer alan ilişkilerin cinsiyet ayrımcılığı ve kadını istismar edici nitelikte olduğu, dolayısıyla 6112 sayılı Kanun'un 8.maddesinin birinci fıkrasının (s) bendi ile öngörülen "Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlar içeremez." ilkesine uygun olmadığı anlaşıldığından, davacı şirkete 703.129,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince ... tarih ve E:... sayılı kararla uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için gerekli görüldüğünden bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, bilirkişi raporunda özetle; izlenme oranlarını arttırma ya da üretilen programlara talep yaratmak için TV yapımlarında gerçek hayatın içindeki çatışma alanlarının konu edinildiği, kadın-erkek eşitsizliği, istismar ve aldatma/aldatılma konularının bunlar arasında yer aldığı, bütün bunlar genel anlamda değerlendirildiğinde, toplumsal cinsiyet eşitliğini sarsan ve içerisinde şiddet barındıran durumlar olduğu, ancak belirtilen bu durumların hemen hemen tüm dizi ve programlarda tema olarak kullanıldığı, ne var ki bu tür konuları işleyen porogramları tamamen yasaklamanın da mümkün olmadığı, dolayısıyla tek bir diziyi ya da programı bu bağlamda sorumlu tutmanın rasyonel görünmediği, sonuç olarak, ... logosuyla yayın yapın televizyon kanalında her gün saat 10.00'da yayınlanan ... adlı dizinin 66. ve 67. bölümlerinde yer verilen olaylar ve sahnelerde 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 1. fıkrasının (s) bendindeki "Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlar içeremez." hükmünün ihlâl edilmediği görüş ve kanaatlerine yer verildiği, anılan raporun Dairece hükme esas alınabilecek nitelikte bulunduğu,
Bu durumda, anılan dizide kadınların erkeklerle eşit ve aynı haklara sahip olmadığı, kadınlara yönelik baskı yapıldığı, baskının teşvik edildiği, kadınların aşağılandığı, yine kadının iyi niyetinin kötüye kullanılarak rızası alınmadan iradesinin kötüye kullanıldığı, istismar edildiği yönünde bir tespitin varlığından söz edilemeyeceği, dolayısıyla gerçek bir hikayeye dayanmayan, bir kurgu ve hayal ürünü senaryodan ibaret olan dizinin 66. ve 67. bölümlerinde yer alan ifade ve görüntülerin, 6112 sayılı Kanun'un 1. fıkrasının (s) bendinde yer alan yayın ilkesini ihlâl etmediği anlaşıldığından, davacı yayın kuruluşuna idari para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davacının istinaf başvurusunun KABULÜ ile .... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın kaldırılmasına, 2577 sayılı Kanun'un değişik 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca esastan incelenen davada, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, istinaf merciince tesis edilen iptal kararına mesnet ... tarihli bilirkişi raporunda ifade edilen "dava konusu programın yasa ilkesini diğer programlardan daha fazla ihlâl etmediği" şeklindeki değerlendirmenin isabetsiz ve çelişkili olduğu, ilgili dizide resmedilen kadın karakterin kadınlar açısından aşağılayıcı bir nitelik taşıdığı, kadın-erkek eşitsizliğini meşrulaştırdığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, ilgili programın dizi filmi ve kurgu ürünü olduğu, programda herhangi bir ayrımcılıktan, kadına yönelik istismardan, fiziki veya psikolojik baskı unsurlarından veya kadına yönelik şiddeti teşvikten söz edilemeyeceği, bir dizi filminden haber programı ağırlığı beklenmemesi gerektiği, dizinin içeriğinin kadına yönelik baskıyı teşvik edecek yoğunlukta olmadığı, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararın kaldırılması ve esastan incelenen davada dava konusu işlemin iptali yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalı idareye iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın .... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 02/03/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.