Danıştay 6. Daire 2017/3972 Esas 2021/2662 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/3972
Karar No : 2021/2662

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Valiliği (… İl Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Zeytinburnu ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... sayılı parseli kapsayan alanda İstanbul Büyükşehir Belediye Encümeninin ... tarihli, ... sayılı kararıyla yapılan parselasyonun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte incelenmesinden, dava konusu parselasyonda, ... ada, ... sayılı parsele ilişkin olarak düzenleme ortaklık payı (DOP) kesilmediği, kamu ortaklık payı (KOP) ayrılmadığı ve maliye hazinesi adına tam hisse tahsis yapıldığı anlaşıldığından dava konusu parselasyonda ... ada, ... sayılı parsel yönünden imar mevzuatına ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu parselasyonun iptali istemiyle başka parsele ilişkin olarak açtıkları davada İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, usule ve hukuka aykırı gerçekleştirilen parselasyon işleminin iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Kararın usul ve hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi ve kararın onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 10/07/2018 tarihli, 30474 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101. maddesi uyarınca, Hazine malları konusunda genel yetkili kuruluş Milli Emlak Genel Müdürlüğü olup anılan Genel Müdürlük aynı Kararnamenin 99. maddesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hizmet birimleri arasında sayıldığından ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca, Hazineye ait taşınmazlara ilişkin olarak İstanbul Defterdarlığı yerine, İstanbul Valiliği (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) davacı olarak alınarak gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Dava,İstanbul ili, Zeytinburnu ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... sayılı parseli kapsayan alanda İstanbul Büyükşehir Belediye Encümeninin ... tarihli, ... sayılı kararıyla, 3194 sayılı Yasanın 18.maddesi ile 2981 sayılı Yasanın Ek-1 maddesi uyarınca yapılan parselasyonun iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Yasasının 18.maddesinin 1.fıkrasının işlem tarihinde yürürlükte olan hâli; "İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın birbirleri ile yol fazlaları ile kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya Belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler Valilikçe kullanılır." hükmünü içermektedir.
2918/3290 sayılı Yasanın Ek-1.maddesinde; "İmar planı olan yerlerde, 9/5/1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesi gereğince arsa ve arazi düzenlemelerinde, binalı veya binasız arsa ve arazilere bu Kanundan önce özel parselasyona dayalı veya hisse karşılığı satın alınan yerler dikkate alınarak müstakil, hisseli parselleri veya üzerinde yapılacak binaların daire miktarları gözönünde bulundurularak kat mülkiyeti esasına göre arsa paylarını sahipleri adlarına resen tecsil ettirmeye valilik veya belediyeler yetkilidir." hükmüne yer verilmiştir.
Parselasyon işleminin amacı; imar planı, plan raporu ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre, imar adasının biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanılma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu göz önüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturmaktır. Düzenleme sınırı içerisinde bulunan yol, yeşil alan gibi kamusal alanların bedelsiz olarak kamuya kazandırılması için imar parsellerinde oluşacak değer artışı karşılığında düzenleme ortaklık payı alınması mümkün olmakla birlikte, asıl amaç plana uygun yapı yapmaya elverişli imar parselleri oluşturmaktır.
Binalı veya binasız bu arsa ve arazilerden, maddede ifade edilen 3194 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce, özel parselasyona dayalı veya hisse karşılığı satın alınan yerlerin bulunması halinde Ek 1. maddenin uygulanması mümkün olup, imar parsellerine yapılacak tahsiste özel parselasyona dayalı ve hisse karşılığı satın alınan yerler dikkate alınarak arsa paylarını sahipleri adlarına re'sen tescil ettirme imkanı tanınmaktadır.
Ek 1. maddeyle getirilen kuralların içeriği, 3194 sayılı Yasa kapsamında yapılan parselasyon işlemlerine yönelik bir nitelik taşıdığını göstermektedir.
Bu durumda, 2981 sayılı Yasanın 3290 sayılı Yasa ile değişik Ek 1. maddesinin 3194 sayılı Yasanın 18. maddesi uyarınca yapılacak parselasyon işlemlerini tamamlayıcı nitelikte uygulama yapılmasına olanak sağladığı, bu maddenin amacının 3194 sayılı Yasa uyarınca yapılan parselasyon işlemlerinin uygulanmasında problemlere neden olan özel parselasyona dayalı olarak veya hisse karşılığı satın alınan yerlere bir çözüm getirmek olduğu, 2981 sayılı Yasanın Ek 1. maddesinin 3194 sayılı Yasanın 18. maddesinden farklı şekilde özel parselasyona dayalı olarak satın alınan yerlerin müstakil tahsis edilmesi olanağını sağladığı, hisseli satın alınan taşınmazların ise yine hisse miktarları göz önünde bulundurularak paylı mülkiyet esaslarına göre tahsis edileceği sonucuna varılmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyası ile Danıştay Altıncı Dairesinin E:2017/3716, E:2017/4910, E:2017/5030, E:2017/5545, E:2017/4909, E:2017/2648 ve E:2019/16318 sayılı dosya ve kararlarının birlikte incelenmesinden; dava konusu parselasyona dahil edilen davacı Hazineye ait toplam 17 adet kadastral taşınmazdan 3 tanesinde Hazinenin hissedar olduğu, 14 tanesinde ise tam hisse malik olduğu, anılan taşınmazların parselasyon işlemi öncesinde farklı konumlarda yer aldığı, parselasyon işlemi ile bu kadastral parsellerden düzenleme ortaklık payı alındıktan sonra kalan hak edişlerin birleştirilerek toplam 19.749,66 m2 hissenin, 34.376,18 m2 büyüklüğünde oluşturulan ve imar planında turizm-ticaret alanında kalan ... ada, ... sayılı tek bir parselden tahsis edildiği, davacı Hazinenin hissedar olduğu ... ada, ... parsel, ... ada, ... parsel ve ... ada, ... parsel sayılı taşınmazlarda dava konusu parselasyon işlemi ile hisse ayrıştırması yapılarak Hazine ile anılan taşınmazların diğer hissedarlarına farklı taşınmazların tahsis edildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan dosyalarda yer alan ve farklı bilirkişi heyetlerince hazırlanan bilirkişi raporlarında, alanda resmi kurumlarca onaylanmış herhangi bir özel parselasyon planı bulunmadığı, arazide fiili bir bölüşümün de olmadığı, dolayısıyla 2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin uygulanma koşullarının bulunmadığı tespitlerine yer verildiği görülmüştür.
İdare Mahkemesince, dava konusu taşınmaz müstakil olarak Hazineye ait iken parselasyon işlemi sonucunda yine müstakil olarak Hazine adına tahsis edildiği belirtilmiş ise de, 2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin uygulanma koşullarının bulunmadığı bir alanda davacı Hazinenin yukarıda anılan taşınmazlarında hisse ayrıştırmasının yapılması suretiyle anılan maddenin uygulandığı anlaşılmaktadır.
Düzenleme sahasında 2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin uygulanma koşulları bulunmadığı halde uygulanmış olması, parselasyon işlemini sadece anılan maddenin uygulandığı taşınmazlar yönünden hukuka aykırı hale getirmemekte, uygulama sahasına dahil edilen tüm taşınmazlar yönünden parselasyonun hukuka aykırı hale gelmesine neden olmaktadır.
Bu durumda, düzenleme sahasında 2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin uygulanma koşulları bulunmadığı halde anılan maddenin uygulanmasına yönelik dava konusu parselasyon işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 02/03/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.