Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/3258 Esas 2021/404 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/3258
Karar No : 2021/404


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DİĞER DAVALI : … Başkanlığı
KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 17/06/2020 tarih ve E:2015/2313, K:2020/2086 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 2015 yılı ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) işlemlerinin yapılması istemiyle yapılan başvurunun, ortaklık mukavelesi ile işlemlerin yapılamayacağından bahisle reddine ilişkin Efeler Ziraat Odası Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile aynı taleple Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne yapılan başvurunun Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğinin 7. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendi gereğince çiftçilerin hissedarı olmadıkları araziler için kira sözleşmeleri yapmaları gerektiği, başvuru dilekçesinde belirtilen araziler için kira sözleşmesi yapılması halinde arazilerin ÇKS kaydının yapılabileceğinden bahisle reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin ve bu işlemlerin dayanağı olan 27/05/2014 tarih ve 29012 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğinin 7. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 17/06/2020 tarih ve E:2015/2313, K:2020/2086 sayılı kararıyla;
Dava konusu Yönetmelik yönünden;
Davacı tarafından iptali istenilen Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğinin 7. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendi incelendiğinde; ormandan tahsisli araziler hariç olmak üzere, mülkiyeti çiftçinin kendisine ait olmayan, ancak hisse oranları belli arazilerin Çiftçi Kayıt Sistemine kaydedilebilmesi için tapu kayıt beyanı ve bu arazilere ilişkin kira sözleşmesi isteneceği düzenlemesine yer verildiği,
Davacı tarafından, dava konusu düzenlemenin ortakçılık belgesine yer verilmeyerek eksik düzenlendiğinin ileri sürüldüğü,
6098 sayılı Borçlar Kanunu'nun "Kira Sözleşmesi" başlıklı dördüncü bölümünün, "Ürün Kirası" başlıklı üçüncü ayırımında yer alan, 357. maddesinde ürün kirasının, kiraya verenin, kiracıya, ürün veren bir şeyin veya hakkın kullanılmasını ve ürünlerin devşirilmesini bedel karşılığında bırakmayı üstlendiği sözleşme olarak tanımlandığı, Borçlar Kanunu'nda düzenlenen ürün kirasının ülkemizde farklı isimlerle bilindiği, ürün kirasının, Trakya ve Marmara'da Yarıcılık, Orta Anadolu'da Ortakçılık, Yervacılık, Doğu Anadolu'da ise Marabacılık (Turgut Uyar Borçlar Kanunu Sh. 6256, Tandoğan Age. Sh. 14 vd.) olarak nitelendirildiği,
Bu nedenle, Borçlar Kanunun'da "Kira Sözleşmesi" altında düzenlenen ve esasında zaten bir kira sözleşmesi niteliği taşıdığı görülen Ürün Kirası'na ilişkin sözleşmeye (ortakçılık belgesi'ne) dava konusu düzenlemede ayrıca yer verilmesi gerekmediği anlaşıldığından, dava konusu Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğinin 7. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendinde hukuka aykırılık görülmediği,
İptali istenilen işlemler yönünden;
Yukarıda da değinildiği üzere Ürün Kirası Sözleşmesinin niteliği itibarı ile bir kira sözleşmesi olduğundan, bu belge ile Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kaydolmak isteyen çiftçilerin kayıtlarının yapılması gerektiği,
Uyuşmazlıkta ise, davacı tarafından Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kaydolmak için 31/10/2014 tarihli zirai ortaklık sözleşmesinin sunulmasına rağmen; çiftçilerin hissedarı olmadıkları araziler için kira sözleşmeleri yapmaları gerektiği, başvuru dilekçesinde belirtilen araziler için kira sözleşmesi yapılması halinde arazilerin ÇKS kaydının yapılabileceği yönünde tesis edilen dava konusu Efeler Ziraat Odası Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle,
27/05/2014 tarih ve 29012 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğinin 7. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendinin iptali istemi yönünden davanın reddine, Efeler Ziraat Odası Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin ise iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, Borçlar Kanunu'nda düzenlenen ürün kirasının ülkemizde farklı isimlerle bilinmesi ve bu konuda üretici mağduriyetinin giderilmesi amacıyla 15/11/2016 tarih ve 29889 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Ek-4 formunun Kiracılık/Ortakçılık olarak yeniden düzenlendiği, kira sözleşmesi yanında ortakçılık ve yarıcılık yapan üreticilerin de ÇKS kaydının yapılmasına olanak sağlandığı, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğundan söz edilmesinin mümkün olmadığı, bu nedenle kararın iptale ilişkin kısmının bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının iptale ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen davanın reddine, kısmen iptale ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 17/06/2020 tarih ve E:2015/2313, K:2020/2086 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 04/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.