MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, yetkisizlik kararı verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetki verilen davalı sendikanın 6356 sayılı Kanunda öngörülen toplu iş sözleşmesi yapmaya muktedir olmadığı hususunun tespitini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak davalı Sendika ..."in Genel Merkez Adresinin Ankara, yetki tespitine konu işyerinin ..."da bulunduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine, kararın kesinleşeceği tarihten itibaren iki hafta içinde, taraflardan birinin dilekçe ile talep etmesi halinde, dosyanın yetkili mahkeme olan Ankara Nöbetçi İş Mahkemesi"ne gönderilmesine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyaya sunulan yetki döküm belgesi incelendiğinde yargılamaya konu tespitin davacı işverenin 2015 YILI YEMEKHANE KAFETERYA İŞÇİLİK HİZMETİ ... MERKEZ işyerinde yapıldığı anlaşılmaktadır.
Dava dilekçesinde davacı İstanbul ve İstanbul dışında birçok işletmede işçi çalıştırdığını açıklamıştır.Mahkemece T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yazılan müzekkerede yetki tespit tarihinin 17.03.2015 yerine 07.05.15 olarak hatalı yazıldığı, işverenin ünvanı yazılmasına rağmen sicil numarasının belirtilmediği, tespite konu işverenin aynı işkolunda başka işyerlerinin bulunup bulunmadığının araştırılmadığı görülmüştür.
2- 6356 sayılı yasanın 79. Maddesi uyarınca “ – (1) Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.”
2. Maddesinin c bendi uyarınca “Görevli makam: İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı, ifade eder.”
Yasanın 34. Maddesi uyarınca “ (1) Bir toplu iş sözleşmesi aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilir.
(2) Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir.
(3) Grup toplu iş sözleşmesi, tarafların anlaşması üzerine bir işçi sendikası ile bir işveren sendikası arasında, birden çok üye işverene ait aynı işkolunda kurulu işyerleri ve işletmeleri kapsamak üzere yapılır.
(4) İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede on beş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtay on beş gün içinde kesin olarak karar verir.”
Taraflar arasındaki uyuşmazlık davalı sendikanın davacıya ait işyeri ya da işyerlerinde çoğunluğu sağlayıp sağlayamadığı ve bu itibarla olumlu yetki tespitinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Öncelikle, olumlu yetki tespit işlemi konusunda taraflar arasında ortaya çıkan uyuşmazlık yetkili iş mahkemesince çözülmelidir.
Dosya kapsamına göre, davacı şirketin merkez işyerinin “...” adresinde bulunduğu ve .... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü yetki alanı içerisinde yer aldığı, davacı şirketin yetki tespit işlemine konu olan diğer işyerinin ise “2015 YILI YEMEKHANE KAFETERYA İŞÇİLİK HİZMETİ ... MERKEZ” adresinde bulunduğu ve ...Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü yetki alanı içerisinde yer aldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde;
Mahkemece öncelikle söz konu işyerlerine ilişkin SGK kayıtları, ticaret sicil kayıtları, ana sözleşme ile işyerlerindeki organizasyonu ve varsa işyerlerinin birbirleriyle ilgilerini gösterir yönetsel belgeler dosya kapsamına dahil edilmeli, bundan sonra özellikle ....‘da bulunan işyerinin yapısı üzerinde durulmalı, burada yapılan işlerin bağımsız nitelikte olup olmadığı ile söz konusu işyerinin şirket merkezi olarak adlandırılmakla beraber irtibat bürosu gibi faaliyette bulunup bulunmadığı, diğer işyerine ilişkin iş ve işlemler yapılıp yapılmadığı belirlenmeli ve sonucuna göre ortada tek bir işyeri ve ona bağlı yer mi, birden fazla işyeri mi olduğu, birden fazla işyeri mevcut ise bunun toplu iş hukuku anlamında aynı işkolunda yer alan işyerlerinden oluşan bir işletme mi olduğu eğer işletme söz konusu ise bunun merkezinin neresi olduğu ortaya konulduktan sonra yetkili mahkeme olunup olunmadığı belirlenmelidir. Bu noktada gerekirse keşif ve bilirkişi deliline de başvurularak sonuca gidilmelidir.
Belirtilen esaslara uygun olarak gerekli araştırma ve inceleme yapıldıktan sonra dosya kapsamı uyarınca mahkemece işyeri ve işyerine bağlı yerden oluşan tek bir işyerinin varlığı kabul edilirse işyeri esasına göre, eğer aynı iş kolunda yer alan iki işyeri olduğu kabul edilirse de işletme esasına göre yetkili mahkemeyi belirlemek gerekecektir. Bu son halde şirket merkezi olarak ifade edilen işyerinin gerçekte bu niteliğe sahip olduğu ve işletmenin idare edildiği yer olması halinde işletme merkezi bu işyeri olacaktır. Yetkili mahkeme de bu tespite göre belirlenecektir.

Yetkili mahkeme sorununun yukarıdaki esaslara göre çözülerek sonucuna göre yetkili olunduğunun tespit edilmesi halinde davanın esası hakkında karar verilmesi gerekir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı bozulmasına, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının da aşamada incelemesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 24.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.