MAHKEMESİ : ...Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki ... davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Davacı vekili, davalıya ... sigortalı aracın, tek taraflı kaza yapması sonucu, araç sürücüsü olan davacının oğlu ... Er"in vefat ettiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 4.000,00 TL manevi ...ın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, iki yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; kazanın tek taraflı olması nedeniyle uzamış ... zamanaşımının uygulanamayacağı, iki yıllık zamanaşımı süresinin ise dolduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava ... kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma ...ı istemine ilişkindir.
Çekişmelerin bir an önce sonuçlandırılmayıp uzun süre askıda bırakılmasının toplumun barış ve huzurunu bozacağı düşünülerek yargı yoluyla hak aramaya konulan zaman sınırı olarak öngörülen zamanaşımı kurumu bir maddi hukuk kurumu değildir. Bir borcu doğuran, değiştiren, ortadan kaldıran bir olgu olmayıp, doğmuş ve var olan bir hakkın istenmesini ortadan kaldıran bir savunma aracıdır.
Borçlar Kanunu"nun 41. maddesinde haksız fiil tanımlanmış, 60. maddesinde de haksız fiilden zarar görenin bundan kaynaklanan maddi ve manevi zararın tazmini istemi ile açacağı davaların bağlı olduğu zamanaşımı süreleri özel olarak düzenlenmiştir. BK"nın 60. maddesinde üç türlü zamanaşımı süresi öngörülmüş olup bunlar, zararın ve failin öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıllık sübjektif ve nispi nitelikteki kısa zamanaşımı süresi, herhalde haksız fiil tarihinden itibaren 10 yıllık objektif ve mutlak nitelikte uzun zamanışımı süresi ile olağan üstü nitelikteki ... zamanaşımı süresidir (...Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 9, İstanbul 2006, s. 794).
Buna karşılık, özel bir kanun hükmünün, özel olarak zamanaşımı süresi öngördüğü tehlike sorumluluklarında BK m. 60 uygulanmaz. 2918 sayılı KTK"nın 109/I. maddesinde "Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin zararı ve ... yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak 2 yıl ve her halde, kaza gününden başlayarak 10 yıl içinde zamanaşımına uğrar" hükmüne, yine aynı kanunun 109/II. maddesinde ise, "dava, ...yı gerektiren bir fiilden doğar ve ... Kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş ise, bu süre maddi ... talepleri için de geçerlidir" hükmüne yer verilmiştir.
Aynı fiil bazen, hem sorumluluğu gerektiren hem de ... kanunlarına göre ...yı gerektiren bir fiil olabilir. Bu fiile göre ... Kanununun daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörüldüğü hallerde, ... davasının daha önce zamanaşımına uğraması tutarlı bir çözüm oluşturmaz. Zira ...landırma, müeyyide olarak ...tan daha ağırdır. Bu sebeple, kanun koyucu uyum sağlamak amacıyla ... davası için öngörülen zamanaşımı süresince ... davasının da devamını temin bakımından genel olarak BK 60/II (6098 sayılı TBK m. 72/I), özel olarak da KTK 109/II. maddesinde düzenleme yapmıştır.
Burada üzerinde durulması gereken, 2918 sayılı KTK"nın 109. maddesinin 2. fıkrasında belirtilen, ... kanununda öngörülen daha uzun zamanaşımı süresinin, ... talebi ile açılacak davalar için de geçerli olabilmesinin, sadece fiilin ... Kanununa göre ...yı gerektiren bir fiil olmasının yeterli olması koşuluna bağlanmış bulunmasıdır. Söz konusu yasa hükmü, ... zamanaşımının uygulanabilmesi için sadece fiilin ...yı gerektiren bir eylem olmasını yeterli görmekte; bunun dışında, eylemi gerçekleştiren fail hakkında soruşturma yapılmasını, ... davası açılmış olması veya mahkumiyet kararıyla sonuçlanmış bir ... davasının varlığı koşulu aranmamaktadır. Dahası, söz konusu hükümde, ... zamanaşımının uygulanması bakımından sürücü ve diğer sorumlular (örneğin işleten veya Güvence Hesabı) arasında bir ayrım da yapılmamış, böylece kuralın bunların tümü için geçerli olduğu, hepsi için aynı zamanaşımı süresinin uygulanacağı öngörülmüştür (HGK"nın 10.10.2001 gün 2001/19-652-705 ve HGK"nın 16.04.2008 gün, 2008/4-326-325 sayılı kararları ile uzamış ... zamanaşımı benimsenmiş, HGK"nın 05.06.2015 gün 2014/17-2198 Esas ve 2015/1495 Karar sayılı kararı ile tek taraflı kazalarda dahi uzamış ... zamanaşımının uygulanacağı kabul edilmiştir).
Ayrıca ... zamanaşımının uygulanması yönünden hukuk hakiminin ... davasını görürken, ... hukuku kurallarıyla ve özellikle ... mahkemesinin fail hakkında vermiş olduğu beraat veya mahkumiyet kararıyla bağlı olup olmadığı BK 53. maddesinde düzenlenmiştir. Sözkonusu maddede hukuk hakiminin ... hukuku kurallarıyla bağlı olmadığı hükme bağlandığı gibi ... mahkemesi kararlarıyla da bağlı olmadığı düzenlenmiştir. Bununla birlikte suçun işlendiğine veya işlenmediğine ilişkin ... mahkemesinin kesin kararı varsa, hukuk hakimi bu kararla bağlıdır. Görüldüğü gibi ... mahkemesince haksız eylemin suç niteliği saptanmamış ise hukuk hakimine bunu kendiliğinden ve özgürce araştırma ve sonucuna göre karar verme yetkisi tanınmıştır.
Açıklanan ilkeler ışığında somut olay incelenecek olursa; kaza 30/08/2009 tarihinde gerçekleşmiş, davaya konu ... kazası sonucunda araç sürücüsü olan davacı desteği ... Er vefat etmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere, KTK"nın 109/II. maddesinde öngörülen ... zamanaşımı süresinin uygulanması için kamu davasının açılmış olması veya mahkumiyet kararı verilmiş bulunması aranmamakta olup ...yı gerektiren fiilin varlığı yeterlidir. Bir kişinin ölümüyle sonuçlanan sözkonusu ... kazası da bu anlamda ...yı gerektiren bir fiil niteliğindedir ve sürücü davacı desteğinin vefat etmiş olması sonuca etkili değildir. Yasa koyucunun amacı Karayolları ... Kanunu uyarınca tehlike sorumluluğunu doğuran olaylarda sorumlulara karşı daha uzun zamanaşımı süresi içerisinde yönelmeyi sağlamaktır. KTK"nın 109. maddisinin 2. fıkrasındaki “...yı gerektiren fiil” ifadesinin seçilmesi zamanaşımı yönünden yukarıda da açıklandığı gibi soruşturma veya kovuşturma yapılması koşullarının aranmadığı sonucunu doğurmaktadır. Buna göre eylem için kaza tarihinde yürürlükte bulunan 5237 sayılı TCK öngörülen ... zamanaşımı süresi dikkate alındığında dava tarihinde zamanaşımı süresinin dolmadığı anlaşılmaktadır. Bu
hale göre zamanaşımı süresinin dolmadığı dikkate alınmak suretiyle işin esasına girilip, tarafların delilleri toplanıp, sonucuna göre bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 21/12/2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.