Danıştay 10. Daire 2020/5295 Esas 2021/1022 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/5295
Karar No : 2021/1022

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türk Telekomünikasyon A.Ş. Akçaabat Telekom Müdürlüğü'nde sözleşmeli memur olarak görev yapan davacı tarafından, hususi damgalı pasaport verilmesi talebiyle yapılan 09/03/2016 tarihli başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 05/02/2019 tarih ve E:2016/14647, K:2019/1057 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 5682 sayılı Pasaport Kanunu'na göre hususi pasaport düzenleme yetkisinin İçişleri Bakanlığı'nda olduğu, davalı idarece davacının hususi damgalı pasaport verilmesi istemiyle yaptığı başvuruya kendi görüşünü de eklemek suretiyle başvuru dilekçesinin pasaport vermeye yetkili olan makama gönderilmesi gerekirken, davacının başvurusunun reddi yolunda tesis edilen işlemde, yetki yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının hususi pasaport sahibi olma koşullarını taşımadığı iddiasıyla hukuka aykırı mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince dosyanın tekemmül ettiği görülmekle davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak çalışmakta iken Telekom'un özelleştirilmesi nedeniyle kapsam içi statüye geçerek Emekli Sandığına tabi olarak çalıştırılan davacının, 1. derecenin 3. kademesine ulaştığından bahisle hususi pasaport almak için Akçaabat Telekom Müdürlüğüne yaptığı başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle işbu dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle; 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 14. maddesinde, "Hususi damgalı pasaportlar; birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri ile birinci derece kadro ile emekliliğe hak kazanmış olan belediye başkanlarına; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir.
...
C)-Hususi ve Hizmet Damgalı Pasaportlar:
Talep edenin mensup bulunduğu makamın yetkili amirinin başvurusu üzerine İçişleri Bakanlığınca verilir" hükmüne yer verilmiştir.
14/08/2014 tarih ve 29088 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Pasaport Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik'in "tanımlar" başlıklı 4. maddesinde "s) Talep formu: Hususi veya hizmet damgalı pasaportları alacak kişiler adına kurumlarınca düzenlenerek yetkili amir tarafından onaylanan belgeyi, ifade eder"; "Pasaport müracaatlarının alınması" başlıklı 15. maddesi, 1. fıkrasında "Diplomatik pasaportlarla ilgili müracaat işlemleri Dışişleri Bakanlığı ve dış temsilcilikler tarafından yürütülür."; 2. fıkrasında "Hususi, hizmet ve umuma mahsus pasaportlar İçişleri Bakanlığı adına valiliklerce verilir. Valiler, bu yetkilerini vali yardımcılarına, kaymakamlara, il veya ilçe birimlerine devredebilir."; 3. fıkrasında "Hususi ve hizmet pasaportlarının müracaat işlemleri, yurt içinde sadece il emniyet müdürlüklerince, yurt dışında ise İçişleri Bakanlığının muvafakatı ve Dışişleri Bakanlığının talimatı ile dış temsilciliklerce yapılır."; "Pasaport müracaatında gerekli belgeler" başlıklı 16. maddesi, 1. fıkrasında " Pasaport alacak kişinin bizzat müracaatı esastır. İlgiliden durumuna göre aşağıdaki belgeler istenir: g) Diplomatik, hususi ve hizmet pasaportları için talep formu." düzenlemelerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, hususi pasaport almak isteyen kişilerin öncelikle kurumlarınca düzenlenerek yetkili amirleri tarafından onaylanan talep formunu kurumlarından almaları, ardından bu belgeyle birlikte hususi pasaportun düzenlenmesi istemiyle İçişleri Bakanlığına başvurmaları gerektiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta da, davacının çalışmakta olduğu Akçaabat Telekom Müdürlüğüne hususi pasaport almak isteğiyle başvurduğu, bu başvurunun davacının hususi pasaport verilmesi için aranan şartları taşımaması nedeniyle reddedildiği, bir başka anlatımla kurumca düzenlenerek Emniyet Müdürlüğüne sunulması gereken talep formunun davalı idarece düzenlenmediği, davacı tarafından bu işlemin iptalinin istenildiği görülmektedir.
İdare Mahkemesince her ne kadar Pasaport Kanununa göre hususi pasaport düzenleme yetkisinin İçişleri Bakanlığı'nda olduğu, davalı idarece davacının hususi damgalı pasaport verilmesi istemiyle yaptığı başvuruya kendi görüşünü de eklemek suretiyle başvuru dilekçesinin pasaport vermeye yetkili olan makama gönderilmesi gerektiği belirtilerek, dava konusu işlemin yetki unsuru yönünden hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmişse de, mevzuatta başvuruda bulunan kişilerin talep formunun düzenlenmesi amacıyla öncelikle kurumlarına başvuracaklarının kurala bağlandığı, talep formunun düzenlenmesi konusunda yetkininin davalı idarede olduğu gözönünde bulundurulduğunda, davalı idarenin davacının özlük haklarıyla ilgili değerlendirme yaparak kişinin hususi pasaport edinme hakkının bulunmadığı yönündeki işleminde yetki unsuru yönünden hukuka aykırılık, aksi yönde verilen Mahkeme kararında hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, İdare Mahkemesi tarafından işin esasına girilerek dava konusu işlemin, davacının hususi pasaport edinme şartlarını taşıyıp taşımadığı yönünden incelenmesi suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalıya iadesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.